Cel 4: Zapewnić wszystkim edukację wysokiej jakości oraz promować uczenie się przez całe życie
[Powrót do: Agenda ONZ 2030]Powszechny dostęp do edukacji jest jednym z najważniejszych celów do zrealizowania, ponieważ stanowi podstawę dla polepszenia życia ludzi i zrównoważonego rozwoju. Ponad 265 milionów dzieci nie uczęszcza do szkoły, a 22% nie chodzi do szkoły podstawowej. Ponadto nawet dzieci uczące się w szkole nie potrafią czytać i liczyć. Szacuje się, że 617 milionów młodych ludzi na całym świecie nie potrafi czytać, pisać i liczyć.
Na polu edukacji został dokonany ogromny postęp, jednak wciąż jest wiele do zrobienia. Znacznie wzrosła liczba osób posiadających podstawowe umiejętności pisania i czytania, ale chociaż w skali globalnej osiągnięto już równość chłopców i dziewcząt w dostępie do edukacji na poziomie podstawowym, to tylko niektóre państwa zrealizowały ten cel w odniesieniu do wszystkich jej poziomów.
Przyczynami niskiej jakości edukacji są brak odpowiednio wyszkolonych nauczycieli, złe warunki w szkołach oraz nierówny dostęp do szkół dzieci z obszarów wiejskich. Zapewnianie wysokiej jakości edukacji wiąże się z tworzeniem edukacyjnych programów stypendialnych, warsztatów dla nauczycieli, budowaniem szkół oraz poprawą dostępu do wody i energii elektrycznej w szkołach.
Trudno się nie zgodzić, że edukacja jest i powszechny do niej dostęp są jednym z najważniejszych celów do zrealizowania jeżeli chodzi o poprawę życia społeczeństw, zwłaszcza tych żyjących w krajach najmniej rozwiniętych. Wśród zadań wytyczonych przez Agendę ONZ 2030 możemy jednak znaleć takie oto cele:
Do 2030 roku zapewnić, że wszyscy uczący się przyswoją wiedzę i nabędą umiejętności potrzebne do promowania zrównoważonego rozwoju, w tym między innymi przez edukację na rzecz zrównoważonego rozwoju i zrównoważonego stylu życia, praw człowieka, równości płci, promowania kultury pokoju i niestosowania przemocy, globalnego obywatelstwa oraz docenienia różnorodności kulturowej i wkładu kultury w zrównoważony rozwój.
Już analiza Celu numer 3 pokazała, że zrównoważony styl życia i prawa człowieka rozumiane są częściowo jako powszechny dostęp do edukacji seksualnej, antykoncepcji oraz aborcji. Kompleksowa edukacja seksualna nie dostarcza jednak wszechstronnej wiedzy o życiu seksualnym człowieka w kontekście całościowej wizji człowieka – w wymiarze moralnym, emocjonalnym czy społecznym. Celem takiej edukacji jest zmiana norm społecznych w zakresie życia seksualnego człowieka.
W przygotowanym przez Instytut na Rzecz Kultury Prawnej Ordo Iuris artykule „Agenda 2030: Przyszłość bez Rodziny” cztamy:
„Ponadto edukacji tej towarzyszy jednocześnie promowanie dostępu do środków hamujących płodność oraz procedury aborcyjnego zabicia dziecka w prenatalnej fazie rozwoju. […] promowanie dostępu do „kompleksowej edukacji seksualnej”, środków hamujących płodność oraz procedury aborcyjnej dla dzieci i nastolatków wiąże się często z ograniczaniem praw i roli rodziców.
Najlepszym przykładem tego rodzaju podważania praw rodziców jest stanowisko Komitetu Praw Dziecka. W Komentarzu Ogólnym nr 4, Komitet doszedł do wniosku, że „W świetle artykułu 3, 17 i 24 Konwencji, Państwa Strony powinny zapewniać nastolatkom dostęp do informacji seksualnych i reprodukcyjnych (…). Państwa Strony powinny zapewnić dostęp do odpowiednich informacji bez względu na status cywilny, oraz uprzednią zgodę od rodziców lub opiekunów prawnych.”
Zadania wyznaczone przez ONZ, aby poprawić dostęp do edukacji i jej poziom:
4.1 Do 2030 roku zapewnić wszystkim dziewczętom i chłopcom ukończenie nieodpłatnej, sprawiedliwej, dobrej jakości edukacji na poziomie podstawowym i ponadpodstawowym prowadzącej do efektywnych wyników w nauce, zgodnie z czwartym Celem.
4.2 Do 2030 roku zapewnić wszystkim dziewczętom i chłopcom dostęp do wysokiej jakości rozwoju we wczesnym dzieciństwie, opieki i edukacji przedszkolnej przygotowującej do rozpoczęcia edukacji na poziomie podstawowym.
4.3 Do 2030 roku zapewnić wszystkim kobietom i mężczyznom równy, przystępny cenowo dostęp do wysokiej jakości wykształcenia technicznego, zawodowego i wyższego, w tym do wyższych uczelni.
4.4 Do 2030 roku znacznie zwiększyć liczbę młodzieży i dorosłych, którzy posiadają odpowiednie umiejętności, w tym techniczne i zawodowe, potrzebne przy uzyskaniu zatrudnienia, znalezieniu godziwej pracy i rozwoju przedsiębiorczości.
4.5 Do 2030 roku wyeliminować nierówność płci w edukacji i zapewnić równy dostęp do edukacji na wszystkich poziomach oraz do szkoleń zawodowych dla najsłabszych grup, w tym dla osób niepełnosprawnych, ludności rdzennej oraz dla dzieci w trudnej sytuacji.
4.6 Do 2030 roku zapewnić, by młodzież i znaczny odsetek osób dorosłych, zarówno kobiet, jak i mężczyzn, nabyła umiejętność czytania, pisania oraz liczenia.
4.7 Do 2030 roku zapewnić, że wszyscy uczący się przyswoją wiedzę i nabędą umiejętności potrzebne do promowania zrównoważonego rozwoju, w tym między innymi przez edukację na rzecz zrównoważonego rozwoju i zrównoważonego stylu życia, praw człowieka, równości płci, promowania kultury pokoju i niestosowania przemocy, globalnego obywatelstwa oraz docenienia różnorodności kulturowej i wkładu kultury w zrównoważony rozwój.
4.A Tworzyć nowe i poprawić stan istniejących już placówek edukacyjnych, które powinny uwzględniać potrzeby dzieci, osób niepełnosprawnych, zarówno chłopców, jak i dziewcząt, a także zapewnić bezpieczne, wolne od przemocy, inkluzywne i produktywne środowisko nauczania dla wszystkich.
4.B Do 2020 roku znacząco zwiększyć liczbę stypendiów dla obywateli krajów rozwijających się, w szczególności dla osób pochodzących z krajów najmniej rozwiniętych, małych państw wyspiarskich i krajów afrykańskich. Stypendia powinny ułatwić rekrutację na wyższe uczelnie, w tym dostęp do szkoleń zawodowych, technologii informacyjnych i komunikacyjnych, programów technicznych, inżynieryjnych i naukowych w krajach rozwiniętych i rozwijających się.
4.C Do 2030 roku znacząco zwiększyć liczbę wykwalifikowanych nauczycieli, w tym w drodze międzynarodowej współpracy w zakresie szkolenia nauczycieli w krajach rozwijających się, szczególnie w krajach najmniej rozwiniętych i małych państwach wyspiarskich.