Jedlina-Zdrój

[ Co warto zobaczyć w Polsce? ]

Polskie województwa

[ dolnośląskie ] [ kujawsko-pomorskie ] [ lubelskie ] [ lubuskie ] [ łódzkie ] [ małopolskie ] [ mazowieckie ]
[ opolskie ] [ podkarpackie ] [ podlaskie ] [ pomorskie ] [ śląskie ] [ świętokrzyskie ]
[ warmińsko-mazurskie ] [ wielkopolskie ] [ zachodniopomorskie ]

Jedlina-Zdrój jest miastem uzdrowiskowym, położonym w powiecie wałbrzyskim. Do miejscowości można dotrzeć linią kolejową nr 286 z Wałbrzycha do Kłodzka, nazwaną najbardziej malowniczą trasą kolejową w Polsce. Na tej trasie, w pobliżu Jedliny-Zdroju znajduje się też najdłuższy tunel kolejowy w Polsce.Tunel pod pod Małym Wołowcem to dwa równoległe tunele. Pierwszy z nich o długości 1560 m wydrążono w latach 1876–1879. Drugi o rekordowej długości 1601 m, wydrążono w latach 1907–1912.

Jedlina-Zdrój leży pomiędzy pasmem Gór Wałbrzyskich i Gór Sowich. Nazwa miejscowości wywodzi się od rosnących w XIII wieku lasów jodłowych. Była to osada drwali należąca do księcia świdnicko-jaworskiego Bolka I.

Na początku XVII w Jedlince, części Jedliny-Zdrój, został wybudowany barokowy dwór, znany obecnie jako Pałac Jedlinka. Dwór wielokrotnie zmieniał właścicieli i był kilkakrotnie przebudowywany. W 1721 roku pałac i okoliczne dobra zostały kupione przez austriackiego generała Johanna Christopha barona von Seher–Thoss i jego żony Charlotty.

W latach 1944–1945 mieściło się tu biuro projektowe nazistowskiej Organizacji Todt. Miejsce zostało utajnione i otrzymało kryptonim „Vila Erika”. Po wojnie pałac został przekazany PGR-owi i składowano w nim m.in. siano.

Obecnie Pałac Jedlinka to hotel ale też i muzeum. Jedna z sal pałacu jest zainscenizowana tak, że przypomina siedzibę sztabu organizacji Todt. Można w niej oglądać niemieckie sprzęty z czasu II wojny światowej, takie jak radiostacja i maszyny do pisania. W podziemiach pałacu można ponadto zwiedzać pozostałości niemieckiego schronu przeciwchemicznego. W pałacu zorganizowano także pokój zagadek: „Gabinet Kristera”, gdzie na odwiedzających czekają łamigłówki logiczne, których rozwiązanie pozwoli odnaleźć ukryty skarb.

Obok pałacu znajdują się ruiny dawnego browaru, założonego przez Carla Kristera, jednego z licznych właścicieli Jedlinki. Natomiast w dawnym budynku gospodarczym znajduje się nowy Browar Jedlinka, kontunuujący tradycję. W budynku funkcjonuje też restauracja. Obecnie obok pałacu znajduje się też replika specjalnego pociągu Amerika. Był to pancerny pociąg, którym między swoimi kwaterami podróżował Adolf Hitler. Replika powstała z inicjatywy obecnych właścicieli pałacu, pasjonatów historii.

W XVI wieku w Jedlinie-Zdroju odkryto pierwsze źródła wody mineralnej, a w XVIII wieku uznano je za lecznicze i zaczęto z nich korzystać na większą skalę i od 1723 roku osada stała się uzdrowiskiem. Od imienia Charlotty, żony właściciela Jedlinki Hansa Christophera barona von Seher-Thoss, źródło leczniczej wody nazwano Charlottenbrunn. Nazwę tę przyjęła cała Jedlina i nosiła ją do 1945 roku.

W 1846 powstał park zdrojowy, mały ogród botaniczny i muzeum mineralogiczne. Jedlina-Zdrój szybko się rozwijała, ciekawostką jest, że już w 1900 roku domy posiadały instalację wodociągową, niektóre z naturalnie gazowaną wodą mineralną. Miasto znane było na Śląsku jako uzdrowisko z bogatą działalnością kulturową i rozrywkową. Działały tu liczne hotele i pensjonaty.

Do dziś w Jedlinie-Zdroju znajduje się pochodząca z 1910 roku drewniana remiza strażacka z dzwonnicą, piękna Willa Sans-Souci należącą dawniej do lekarza uzdrowiska. Największym zabytkiem jest jednak Zespół Pałacowy, którego wejścia strzegą kamienne lwy. Warty zobaczenia jest też kościółek w stylu budownictwa alpejskiego i budowle w stylu neoklasycyzmu berlińskiego z misternymi ażurowymi balkonami.

Dla tych, którzy Jedlinę-Zdrój odwiedzają z dziećmi szereg atrakcji dostępnych jest w Parku Aktywności Czarodziejska Góra. W parku linowym znajduje się 5 tras o różnych stopniach trudności, łącznej długości 1118m z 85 przeszkodami do pokonania i wieżą wspinaczkową. Jedna z tras dostępna jest dla maluchów już od 3 roku życia.