Radzyń Chełmiński
[ Co warto zobaczyć w Polsce? ]
Polskie województwa
[ dolnośląskie ] [ kujawsko-pomorskie ] [ lubelskie ] [ lubuskie ] [ łódzkie ] [ małopolskie ] [ mazowieckie ]
[ opolskie ] [ podkarpackie ] [ podlaskie ] [ pomorskie ] [ śląskie ] [ świętokrzyskie ]
[ warmińsko-mazurskie ] [ wielkopolskie ] [ zachodniopomorskie ]
Radzyń Chełmiński położony jest w województwie kujawsko-pomorskim, na Pojezierzu Chełmińskim. Ziemie te w XI wieku były w granicach państwa Bolesława Chrobrego. W 1231 roku tutejszy gród został podbity przez krzyżaków. Po roku 1310 zakon wybudował tu murowany zamek, który był siedzibą komtura. 24 lutego 1397 roku założono tu Związek Jaszczurczy.
Tereny te powróciły w granice Polski w 1466 roku, a po rozbiorach Polski znalazły się pod zaborem pruskim i stan ten trwał do 1920 roku, kiedy to Radzyń Chełmiński znalazł się w obszarze niepodległej Polski. W czasie II wojny światowej, pod okupacją niemiecką, Radzyń i jego ludność wiele wycierpiał.
Już od pierwszych dni okupacji Niemcy przeprowadzali masowe aresztowania w Radzyniu Chełmińskim i okolicznych miejscowościach. Aresztowani w Radzyniu Polacy byli zazwyczaj osadzani w obozie dla internowanych na terenie byłego klasztoru oo. kapucynów w Rywałdzie. Wielu Polaków po krótkim pobycie w klasztorze deportowano do obozów koncentracyjnych – m.in. do Stutthofu i Sachsenhausen.
Obecnie najważniejszym zabytkiem Radzynia Chełmińskiego jest zamek krzyżacki, wzniesiony nad brzegiem Jeziora Zamkowego. Zamek znajduje się w stanie trwałej ruiny, ponieważ po I rozbiorze Polski zaczął być stopniowo rozbierany przez władze pruskie. Z pozyskanego materiału budowlanego wzniesiono wiele domów w Radzyniu. W 1837 roku na skutek protestów przerwano rozbiórkę, a w dwa lata później rozpoczęto pierwsze prace zabezpieczające.
Do dzisiaj częściowo zachowało się skrzydło południowe z kaplicą, fasada w prawie pełnej wysokości, dwie narożne wieżyczki, przyległa do niego część skrzydła wschodniego, partie murów pozostałych skrzydeł oraz piwnice. Zamek jest udostępniony zwiedzającym, a dwie narożne wieże stanowią doskonały puntk widokowy. W piwnicach znajdują się wystawy m.in. makiet budowli średniowiecznych i narzędzi tortur. Na terenie zamku kręcone były sceny do filmu „Samochodzik i templariusze” z 1971 roku.