Międzyrzec Podlaski
[ Co warto zobaczyć w Polsce? ]
Polskie województwa
[ dolnośląskie ] [ kujawsko-pomorskie ] [ lubelskie ] [ lubuskie ] [ łódzkie ] [ małopolskie ] [ mazowieckie ]
[ opolskie ] [ podkarpackie ] [ podlaskie ] [ pomorskie ] [ śląskie ] [ świętokrzyskie ]
[ warmińsko-mazurskie ] [ wielkopolskie ] [ zachodniopomorskie ]
Międzyrzec Podlaski leży w województwie lubelskim, nad rzeką Krzną. Nazwa wskazuje, że jest to historyczne Podlasie. Miejscowość uzyskała prawa miejskie około 1434-1438 roku. Miasto posiadało rynej z ratuszem, kościół katolicki i cerkwię, zabudowania wójtowskie i szkołę. Prężnie funkcjonowały młyny i browary. Na początku XVI wieku na prawym brzegu Krzny wytyczono drugi człon miasta tzw. Nowe Miasto. Powstał drugi rynek „nowomiejski” w kształcie nieregularnego trapezu.
W XVII wieku liczne najazdy i wojny zahamowały rozwój miasta. W 1731 roku właścicielem miasta został książę Aleksander August Czartoryski. Pod koniec XVIII wieku Miedzyrzec był dużym i znaczącym ośrodkiem handlowym i rzemieślniczym. Ludność żydowska stanowiła ok. 40% mieszkańców miasta. Miasto słynęło z wyrobu szczeciny, piwa i wódki, a także z handlu suknem, futrami, produktami rolnymi i wyrobami rymarskimi.
Po rozbiorach Polski miasto znalazło się pod panowaniem austriackim, a następnie w Księstwie Warszawskim i Królestwie Polskim. Podczas Powstania listopadowego, na przedpolu Międzyrzeca miała miejsce zwycięska dla powstańców bitwa. Od 1844 roku miasto przeszło w ręce rodziny Potockich i stało się drugim co do wielkości majątkiem w Królestwie Polskim. W 1845 roku w mieście wybuchł pożar, który zniszczył 70% zabudowy.
Przed I wojną światową Międzyrzec stał się dużym ośrodkiem handlowym i przemysłowym. Na terenie miasta znajdowały się 63 zakłady przemysłowe, które w większości były własnością ludności żydowskiej, która stanowiła 76% mieszkańców Międzyrzeca. Po I wojnie światowej miasto znalazło się w granicach niepodległej Polski. W czasie II wojny światowej, pod okupacją niemiecką, zostało utworzone getto żydowskie. W 1943 roku, podczas likwidacji getta, ludność żydowska została wywieziona do obozów zagłady w Treblince i na Majdanku.
W Międzyrzecu do dziś zachował się XV-wieczny układ przestrzenny, który jest wpisany na listę zabytków. Serce starego miasta stanowi staromiejski rynek o kształcie nieregularnego prostokąta. Zachowała się murowana, XIX–wieczna zabudowa wokół rynku formie dwukondygnacyjnych kamienic.
Na szczególną uwagę zasługują łuki rozporowe, niezwykle rzadkie w europejskiej architekturze, rozmieszczone pomiędzy budynkami w wąskich uliczkach prowadzących na rynek. Na rynku znajduje się pomnik poległych w 1918 roku, pomnik Jana Pawła II, pomnik Stefana kardynała Wyszyńskiego oraz tablica upamiętniająca międzyrzeckich Żydów.
Najstarszy w Międzyrzecu kościół zbudowany został pomiędzy 1460 a 1477 rokiem przez właściciela Międzyrzeca Podlaskiego Jana Nassutowicza – ówczesnego starostę brzeskiego. Po pożarze został odrestaurowany przez Augusta Czartoryskiego. Świątynia jest w stylu barokowym z neoklasycystyczną fasadą.