Zielona Góra

[ Co warto zobaczyć w Polsce? ]

Polskie województwa

[ dolnośląskie ] [ kujawsko-pomorskie ] [ lubelskie ] [ lubuskie ] [ łódzkie ] [ małopolskie ] [ mazowieckie ] [ opolskie ] [ podkarpackie ] [ podlaskie ] [ pomorskie ] [ śląskie ]
[ świętokrzyskie ] [ warmińsko-mazurskie ] [ wielkopolskie ] [ zachodniopomorskie ]

Zielona Góra to stolica i największe miasto województwa lubuskiego, położone w jego południowej części. Miasto wyróżnia się urozmaiconym krajobrazem – wzniesienia, doliny i lasy nadają mu niepowtarzalny charakter. Położenie Zielonej Góry sprawia, że miasto charakteryzuje się łagodnym klimatem.

Jest to jedno z najcieplejszych miejsc w Polsce, z długimi, ciepłymi latami i stosunkowo łagodnymi zimami. To właśnie te warunki sprzyjały uprawie winorośli, które przez stulecia kształtowały gospodarkę i kulturę miasta. Tradycja winiarska Zielonej Góry sięga XIII wieku, a miasto znane jest jako „polska stolica wina”.

Pierwsze ślady osadnictwa w rejonie Zielonej Góry sięgają XII wieku. Początkowo była to niewielka osada handlowa, położona na ważnym szlaku łączącym Śląsk, Wielkopolskę i Łużyce. Dzięki swojemu położeniu szybko zyskała na znaczeniu, co w 1323 roku zaowocowało nadaniem jej praw miejskich przez księcia głogowskiego Henryka IV Wiernego. Już w XIV wieku miasto otoczono murami obronnymi, równocześnie rozwijały się rzemiosło i handel i przede wszystkim tradycja winiarska.

Wojna trzydziestoletnia przyniosła miastu zniszczenia i kryzys gospodarczy, dodatkowo potęgowany przez epidemie dżumy. Mimo tych trudności Zielona Góra powoli odbudowywała swoją pozycję, a pod koniec XVIII wieku winiarstwo ponownie zaczęło odgrywać kluczową rolę w lokalnej gospodarce.

Przełomowym okresem w historii miasta był XIX wiek, kiedy Zielona Góra znalazła się w granicach Prus. Wraz z rozwojem industrializacji powstały tu pierwsze fabryki włókiennicze i zakłady produkcyjne. Dzięki rozbudowie infrastruktury kolejowej miasto zyskało lepsze połączenia handlowe, co przyczyniło się do jego dalszego rozwoju. W tym czasie winiarstwo osiągnęło szczyt swojej świetności – w 1826 roku powstała pierwsza na tych terenach wytwórnia win musujących, założona przez Augusta Gremplera. Produkowane tu wina zdobyły uznanie nie tylko w regionie, ale i w całej Europie.

Po I wojnie światowej Zielona Góra pozostała w granicach Niemiec, co w okresie międzywojennym oznaczało trudności gospodarcze. Po zakończeniu II wojny światowej zostało przejęte przez Polskę. Ludność niemiecką wysiedlono, a na jej miejsce przybyli osadnicy z Kresów Wschodnich oraz innych regionów Polski.

W okresie PRL Państwowe Zakłady Przemysłu Winiarskiego kontynuowały produkcję win musujących. W 1960 roku miały tu miejsce protesty, które były jednym z pierwszych otwartych sprzeciwów wobec władzy komunistycznej w Polsce. Protesty wybuchły po zamknięciu Domu Katolickiego i przerodziły się w starcia z milicją.

Po transformacji ustrojowej winiarstwo, które podupadło w okresie PRL, zaczęło przeżywać renesans – powstały nowe, prywatne winnice, a coroczne Winobranie stało się największym świętem wina w Polsce, przyciągającym turystów z całego kraju.

Obecnie sercem Zielonej Góry jest Stary Rynek, wokół którego koncentrowało się życie miasta już od czasów średniowiecza. Dominującym elementem rynku jest ratusz, którego historia sięga XV wieku. Obecny kształt budowla zawdzięcza przebudowie w XVIII wieku, kiedy nadano jej barokowy wygląd. Ciekawostką jest pochyła wieża ratusza, która delikatnie przechyla się na skutek niestabilnego gruntu.

Pozostałością dawnych murów obronnych jest Wieża Łazienna, zwana również Wieżą Głodową. To jedyny zachowany fragment średniowiecznych fortyfikacji Zielonej Góry, które chroniły miasto przed najazdami. Nazwa „Głodowa” wzięła się z legendy, według której więziono tu przestępców i skazańców, skazując ich na śmierć głodową.

Jednym z najważniejszych zabytków sakralnych Zielonej Góry jest katedra św. Jadwigi Śląskiej, najstarszy kościół w mieście, którego początki sięgają XIII wieku. Początkowo była to gotycka świątynia, ale na przestrzeni wieków była kilkukrotnie przebudowywana. Wewnątrz można podziwiać barokowe ołtarze oraz piękne witraże. W 1992 roku świątynia została podniesiona do rangi katedry, kiedy to utworzono diecezję zielonogórsko-gorzowską.

Natomiast strzelista wieża kościoła Matki Bożej Częstochowskiej jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych punktów w panoramie Zielonej Góry. Ten charakterystyczny budynek to dawny kościół ewangelicki, wybudowany w stylu neoromańskim w XIX wieku. Po II wojnie światowej został przejęty przez Kościół katolicki.

Warto zobaczyć też Palmiarnię usytuowaną na Wzgórzu Winnym. Powstała w XX wieku na bazie dawnej winiarskiej oranżerii, należącej do rodziny Gruschwitzów. Obecnie jest to nie tylko restauracja, ale i miejsce, gdzie można podziwiać egzotyczne rośliny, w tym imponujące palmy i winorośl.

W otoczeniu Palmiarni znajduje się odtworzona winnica, nawiązująca do dawnych rozległych plantacji, pokrywających wszystkie stoki podmiejskie, plac zabaw, zielony labirynt oraz piwniczka winiarska, która posiada w swojej ofercie wyłącznie wina z województwa lubuskiego.

Winnice na terenie Zielonej Góry i jej okolic nie tylko produkują doskonałe wina, ale również zapraszają turystów na zwiedzanie i degustacje. Co roku we wrześniu w Zielonej Górze odbywa się też Winobranie – największe święto wina w Polsce.

Jest to czas, gdy całe miasto zamienia się w wielki jarmark, a na ulicach pojawiają się kramy z regionalnym winem, jedzeniem i rękodziełem. Główną atrakcją jest Korowód Bachusa, czyli barwny pochód, któremu przewodzi Bachus – bóg wina i dobrej zabawy. W trakcie Winobrania można odwiedzać winnice, uczestniczyć w degustacjach oraz brać udział w koncertach i wydarzeniach kulturalnych.