Północ już była

[ Powrót do kolęd ]

Kolędy Pospieszalskich – Północ już była

Północ już była
gdy się zjawiła
nad bliską doliną jasna łuna
którą zoczywszy
i zobaczywszy
krzyknął mocno Wojtek na Szymona
Szymonie kochany
znak to niewidziany
że całe niebo czerwone.

Refren:
Na braci zawołaj, niechaj wstawają
Kuba i Mikołaj niech wypędzają
barany i capy,
owce, kozły, skopy
zamknione.

Na te wołania
z smacznego spania
porwał się Stach z Grześkiem i spadł z broga
Maciek truchleje,
od strachu mdleje,
woła: uciekajcie, ach, dla Boga!
Grześko żebro złamał,
Stach na nogę chromał,
bo ją w kolanie wywinął.

Refren:
Oj, oj, oj, dla Boga! Pawełek woła
uciekajcie prędko, gore stodoła
pogorzały szopy
i pszeniczne snopy.
Jam zginął.

Leżąc w stodole
patrząc na pole
ujrzał Bartosz stary Anioły
które wdzięcznymi
głosami swymi
okrzyknęły ziemskie padoły
na niebie niech chwała
Bogu będzie trwała
a ludziom pokój na ziemi!

Refren:
Pasterze wstawajcie, witajcie Pana
pokłon Mu oddajcie, wziąwszy barana
skocznie Mu zagrajcie
głosy zaśpiewajcie
zgodnymi!

Kolęda „Północ już była” pojawiła się w śpieanikach pod koniec XVIII wieku. Dokładny rok jej powstania nie jest znany, a autorzy kolędy pozostają nieznani. Pierwszy zapis melodii kolędy „Północ już była” pojawił się w śpiewniku Mioduszewskiego z 1843 roku, a obecnie śpiewana jest ze zmienioną melodią. W okresie wojny polsko-ukraińskiej, na podstawie kolędy „Północ już była” powstała kolęda patriotyczna opisująca obronę Lwowa przez Orlęta Lwowskie. Tekst tzw. kolędy lwowskiej znajduje się poniżej:

Północ już była, gdy się zjawiła
Nad lwowską doliną jasna łuna,
Którą zoczywszy i podskoczywszy
Krzyknął mocno sierżant do leguna:

– Kaziku kochany, nie bądźże zaspany,
Prędko bierz karabin i wal w alarm!
– Patrz tam od zachodu znów wieś się pali
– A tu ode wschodu znów Rusin wali
–Załoga nich wstanie i zaraz tu stanie
Gotowa!

Wnet się zebrali i w mig pognali
Tam, gdzie ostry atak wróg rozpoczął.
Porucznik wskazał, potem rozkazał
–Kontratak i naprzód pierwszy skoczył.

Na bagnety poszli, do okopów doszli
–I z furią rzucili się na wroga.
Hurra, hurra naprzód – nasi wołali
–Rusini widząc to zaraz wyrwali
–Broń wszyscy rzucili, rannych zostawili.”
Heroje!

Atak odparty, czuwają warty,
Wiara zaś w oborze się zebrała,
I po wojańsku – i chrześcijańsku
Przy żłobie kolędy odśpiewała:

– Jezusie nasz miły, dodajże nam siły
W tej polskiej potrzebie kresowej
Spraw by nam Ojczyzna cała powstała
By przodków puścizna nam się ostała
Bronić jej będziemy, to ci ślubujemy
Nasz Boże!