Jan Samsonowicz

Jan Samsonowicz – ur. 27 marca 1944 roku w Gorlicach, zm. 30 czerwca 1983 roku w Gdańsku, polski poeta i działacz opozycji w czasach PRL, jeden z inicjatorów powstania Ruchu Młodej Polski, działacz NSZZ „Solidarność”. W 1977 roku ukończył filologię polską na Uniwersytecie Gdańskim. Swoją pracę magisterską napisał o „Funkcji ironii w twórczości poetyckiej Zbigniewa Herberta”.

Był członkiem ROPCiO, w 1978 roku został współzałożycielem Ruchu Młodej Polski oraz współpracownikiem Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża. Został zarudniony jako referent w dziale zaopatrzenia na Akademii Medycznej w Gdańsku i jako przedstawiciel tej uczelni, 15 sierpnia 1980 roku, brał udział w Strajku w Stoczni Gdańskiej. Po Sierpniu 80 został wybrany przewodniczącym Komisji Zakładowej NSZZ Solidarność na gdańskiej Akademii Medycznej.

Na przełomie maja i czerwca 1981 przeprowadził strajk głodowy z żądaniem wypuszczenia wszystkich więźniów politycznych PRL. Został członkiem Prezydium Zarządu Regionu oraz delegatem na I Zjazd Krajowy Delegatów NSZZ Solidarność. 13 grudnia 1981 roku, w noc wybuchu stanu wojennego, został internowany w obozie w Strzebielinku, a następnie przeniesiony do obozu w Iławie. Jan Samsonowicz został zwolniony z internowania 16 lipca 1982 roku.

Od początku swojej działalności znalazł się w kręgu zaintersowania SB w sprawach operacyjnych „Dominik”, prowadzonej od 09 sierpnia 1976 roku na duszpasterstwo akademickie wydające m.in. ulotki, które Jan Samsonowicz podpisywał oraz „Medyk” i „Samson”. Wraz z Piotrem Dykiem prowadził tajną komórkę kontrwywiadowczą Solidarności, która wpadła na trop tajnego współpracownika SB, ulokowanego wysoko we władzach związku oraz zbadała kanały przepływów pomocy finansowej z Zachodu dla Solidarności, kontrolę nad którymi przejęła SB.

30 czerwca 1983 roku ciało Jana Samsonowicza znaleziono powieszone na płocie przy stadionie Klubu Sportowego Stoczniowiec w Gdańsku Młyniskach. Wszystkie poszlaki wskazywały na intencjonalne działania osób trzecich w celu upozorowania samobójstwa. Jan Samsonowicz został pochowany na cmentarzu katolickim w Sopocie, na kwaterze B3-10-2. Jego pogrzeb stał się areną wielotysięcznej manifestacji patriotycznej.

W 1989 roku powstała Sejmowa Komisja Nadzwyczajna do Zbadania Działalności MSW, która umieściła jego nazwisko na liście potencjalnych ofiar przestępczych działań MSW i SB w czasie stanu wojennego. Natomiast w 1991 roku Prokuratura Wojewódzka w Gdańsku wznowiła śledztwo w sprawie śmierci Jana Samsonowicza. Został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski oraz Krzyżem Wolności i Solidarności.