Sawicka Hanka

Hanka Sawicka – właściwie Hanna Krystyna Szapiro, ur. 19 grudnia 1917 r. w Krakowie, zm. 18 marca 1943 r. w Warszawie,  polska działaczka komunistyczna żydowskiego pochodzenia, pierwsza przewodnicząca Związku Walki Młodych. W 1935 roku została aktywistką Organizacji Młodzieży Socjalistycznej „Życie”, pozostającej wówczas pod silnymi wpływami nielegalnego komunistycznego ZMP i KPP. W ramach konspiracji komunistycznej była najpierw związana z organizacją młodzieżową „Spartakus” (założoną przed wojną organizacją radykalnych socjalistów, od 1938 roku przejmowaną przez komunistów). Latem 1940 roku, po rozwiązaniu „Spartakusa”, przeszła ostatecznie do innego środowiska komunistycznej konspiracji – tzw. grupy akademickiej. Należała do Związku Walki Wyzwoleńczej.

W styczniu 1942 roku formalnie znalazła się w Polskiej Partii Robotniczej, tworzonej w myśl instrukcji Stalina przez przysłaną z Moskwy drogą lotniczą specjalną grupę Marcelego Nowotki. W lutym 1943 roku została redaktorem nowego konspiracyjnego pisma komunistycznego „Walka Młodych”. Powstanie Związku Walki Młodych PPR ogłosiła w lipcu 1943 roku. Za członków ZWM awansem uznawano część młodszych wiekiem członków bojówek i oddziałów PPR – GL i AL. Dopiero po zajęciu Polski przez Armię Czerwoną tworzono rzeczywiste struktury ZWM jako organizacji młodzieżowej skupiającej większą ilość członków. 18 marca 1943 roku została ranna w zasadzce gestapo, została przewieziona na Pawiak, gdzie po dwóch dniach zmarła.

W PRL została wykreowana na „pierwszą przewodniczącą ZWM” i bohaterkę walk o niepodległość. Opisując jej działalność w konspiracji pomijano stalinowską ideologię komunistycznego podziemia oraz dążenia do utworzenia polskiej republiki sowieckiej w ramach ZSRS, a nie do odzyskania niepodległości.

« Powrót do Leksykonu