Juliusz Słowacki – „Balladyna”

[ Lektury szkolne ]

Strona tytułowa rękopisu „Balladyny”

„Balladyna” Juliusza Słowackiego należy do gatunku tragedii, pierwszy raz została wydana w 1839 roku. Utwór jest dramatem, przeznaczonym do wystawiania na scenie, gdzie obok tekstu głównego, znajduje się tekst poboczny, czyli didaskalia. Głównym tematem „Balladyny” jest dążenie do władzy. Tytułowa bohaterka w drodze do władzy wkracza na drogę zbrodni i zabija wszystkie pozytywne postacie dramatu, w tym swoją siostrę Alinę.

Balladyna i Alina to dwie ubogie siostry, mieszkające ze swoją owdowiałą matką. Alina jest usposobieniem dobra, Balladyna zła. Wróżka Goplana, pani jeziora Gopło, zakochana w kochanku Balladyny Grabcu, wysyła do domu sióstr księcia Kirkora, mając nadzieję, że ten zakocha się w Balladynie i weźmie ją za żonę. Sługa Goplany Skierka, sprawiła, że zakochał się on w obu siostrach i postanawia, że ta, która zbierze więcej malin zostanie jego żoną. W trakcie zbierania Balladyna zabija Alinę, a w domu tłumaczy, że uciekła ona z kochankiem. O zbrodni przypomina Balladynie krwawa plama na czole, niedająca się zmyć, oraz dręczące ją koszmary i wyrzuty sumienia.

Balladyna zostaje żoną Kirkora i panią na zamku, zabrała ze sobą matkę, ale ukrywa ją ponieważ wstydzi się swojego chłopskiego pochodzenia i podaje się za osobę z królewskiego rodu. Gdy Kirkor wyruszył na wojnę, Balladyna kierowana żądzą pełni władzy zastanawia się jak pozbyć się męża. Wybiera jednego z rycerzy, von Kostryna, którego w sobie rozkochuje, a potem namawia, by pomógł jej zgładzić Kirkora. Potem, posługując się trucizną, pozbywa się także von Kostryna. Gdy już została prawowitą królową, zaczyna sprawować sądy na poddanymi, za każdym razem wydając wyrok śmierci. Wydała wyroki na mordercę von Kostyrna, mordercę Aliny i na wyrodną córkę, która źle obchodziła się z matką. Wszystkie te wyroki w rzeczywistości wydała na siebie i po ostatnim z nich na Balladynę spada piorun, od którego ginie.

Jest to dramat o funkcjonowaniu dobra i zła. Widać w nim wyraźny podział na bohaterów dobrych i złych. Juliusz Słowacki wykorzystał w swoim utworze liczne wątki znane z baśni, duże znaczenie w utworze mają czary.  Obok baśniowych pojawiają się tu motywy legendarne. Najważniejszy z nich to korona Popielów, symbol władzy legendarnego króla Popiela III, pozostającego na wygnaniu. Aby przywrócić byt państwowy niezbędne jest, by na tronie zasiadł prawowity władca. O to walczy na wojnie Kirkor.

Przeczytaj „Balladynę”: http://wolnelektury.pl/katalog/lektura/balladyna.html