Anna Świrszczyńska – „Budowałam barykadę” (1974)

Anna Świrszczyńska, autorka tomiku poezji pt. „Budowałam barykadę”, podczas II wojny światowej mieszkała w Warszawie. Przez 63 dni była świadkiem i uczestnikiem Powstania warszawskiego, bitwy milionowego miasta przeciwko czołgom, samolotom i ciężkiej artylerii. Miasto było niszczone stopniowo, ulica za ulicą, następnie tę ludność, która ocalała deportowano. Powstanie warszawskie stało się dla Polski wydarzeniem traumatycznym.

Anna Świrszczyńska przez wiele lat próbowała później odtworzyć w wierszach tę tragedię. Budowanie barykad, szpitale w piwnicach, domy zapadające się od bomby i groby ludzi w schronach, brak amunicji, żywności i opatrunków, własne przeżycia sanitariuszki. Próby te nie udawały się, były zbyt patetyczne, toteż niszczyła rękopisy. Musiało upłynąć lat trzydzieści, zanim natrafiła na styl, który ją zadowalał. Był to styl miniatury, odkryty przez nią w młodości.

Autorka pokazuje dramat Powstania warszawskiego przez tragedie poszczególnych ludzi. Poetka pokazała powstańczą powszedniość: gotowanie kaszy, zdobywanie wody, dramatyczne wybory, przed którymi stawali mieszkańcy Warszawy, wstrząsające sceny z powstańczych szpitali. W „Budowałam barykadę” można znaleźć też wiersze, które nie godzą się z heroicznym mitem Powstania warszawskiego.