Stefan Żeromski – „Echa leśne”

[ Lektury szkolne ]

Stefan Żeromski napisał nowelę „Echa leśne” w 1905 roku. Jest pierwszą z dwóch tekstów tego autora opisujących losy rodziny Rozłuckich. Jej dalsza częścią jest powieść „Uroda życia”. Głównym narratorem noweli jest syn dzierżawcy folwarku, on dokonuje oceny ludzi i jest doskonałym, a przy tym ironicznym obserwatorem spotkania w lesie.

Najważniejszą częścią noweli jest opowieść generała Rozłuckiego, snuta podczas spotkania przy ognisku. Jego wspomnienia dotyczą czasów Powstania styczniowego, w którym walczył on po stronie Rosji. Początkowo towarzyszył mu niejaki kapitan Rymwid. Jak się okazało naprawdę był to bratanek generała – Jan, który postanowił dołączyć do Polaków. Kiedy został złapany przez zaborczą armię, jego wuj nie zawahał się wydać na niego wyroku śmierci.

Kapitan Rymwid wolał zginąć w imię własnej ojczyzny niż w glorii i chwale służyć zaborcy. Zupełnym przeciwieństwem jest generał Rozłucki, który zaprzedał swoją tożsamość. Pozornie jest on zwycięzcą, ponieważ przeżył. Jednak człowiek wyrzekający się swojej ojczyzny, wydający wyrok na swego bratanka i zasłaniający się przy tym kodeksem wojskowym, nie może być bohaterem dla innych Polaków. Ostatnią wolą Rymwida było, by jego syn wychowywał się jako prawdziwy Polak. Rozłucki zapytany przez pisarza gminnego o los Piotrusia udzielił wymijającej odpowiedzi. Zakończenie sugeruje, że wola Rymwida nie została spełniona i dziecko wychowane jest w innych wartościach.

Przeczytaj: https://wolnelektury.pl/katalog/lektura/echa-lesne.html