Ossendowski Ferdynand

Ferdynand Ossendowski – ur. 27 maja 1878 r. w Lucynie w guberni witebskiej, zm. 3 stycznia 1945 r. w Żółwinie, gm. Grodzisk Mazowiecki, polski pisarz, dziennikarz, podróżnik, antykomunista, nauczyciel akademicki, działacz polityczny, naukowy i społeczny.

Studiował nauki matematyczno-przyrodnicze w Petersburgu, gdzie został asystentem znanego przyrodnika, prof. Szczepana Zalewskiego. wziął udział w wyprawach naukowych na Kaukaz, nad Dniestr, nad Jenisej i w okolice jeziora Bajkał. Dotarł również do Chin, Japonii, na Sumatrę i do Indii. Za organizowanie w Harbinie protestów przeciw rosyjskim represjom w Królestwie Kongresowym został aresztowany i skazany na karę śmierci. Uniknął wykonania wyroku i uzyskał jego nadzwyczajne złagodzenie.

W czasie wojny domowej w Rosji czynnie współpracował z dowództwem Białych. Przekazał na Zachód tzw. dokumenty Sissona, które wykazywały, że Lenin był agentem wywiadu niemieckiego, a działalność partii bolszewickiej finansowana była za niemieckie pieniądze. Ferdynand Ossendowski był powszechnie znany ze swojej antykomunistycznej postawy. Był poszukiwany przez bolszewicką policję polityczną (CzeKa).

Udało mu się przedostać z kontrolowanej przez bolszewików Rosji do Mongolii. W jej stolicy Urdze został doradcą barona Ungerna walczącego przy pomocy zorganizowanej przez siebie Azjatyckiej Dywizji Konnej z bolszewikami. Światową sławę przyniosła książka: „Zwierzęta, ludzie, bogowie”, opisująca wspomnienia z ucieczki z Rosji ogarniętej chaosem rewolucji.

Do Polski powrócił w 1922 roku. W okresie międzywojennym zajmował się działalnością literacką, publikując wiele powieści. Przez pewien czas należał do piątki najbardziej poczytnych pisarzy na świecie, a jego książki porównywano z dziełami Rudyarda Kiplinga, Jacka Londona czy Karola Maya. Jest autorem książki „Lenin”, fabularyzowanej biografii przywódcy rewolucji październikowej, niezwykle ostrej krytyki rewolucji i komunizmu.

W czasie II wojny światowej, w 1943 roku wstąpił do do konspiracyjnego Stronnictwa Narodowego. Zmarł tuż przed wkroczeniem Armii Czerwonej. Nigdy nie ujawnił żadnych szczegółów swojej działalności polityczno-wywiadowczej, a jego archiwum zostało skrupulatnie zniszczone przed śmiercią. Po zajęciu Polski przez Sowietów grób Ossendowskiego był pilnie poszukiwany. Po jego znalezieniu ekshumowano zwłoki, gdyż NKWD chciało się upewnić, czy „osobisty wróg Lenina na pewno nie żyje”. Inna wersja mówi, że NKWD szukało przy zwłokach Ossendowskiego jakiejś informacji lub wskazówki co do miejsca ukrycia skarbu barona Ungerna.