Wolińska Helena

Helena Wolińska, pierwotnie Fajga Mindla Danielak, ps. „Lena” – ur. 28 lutego 1919 r. w Warszawie, zm. 26 listopada 2008 r. w Oksfordzie, polska działaczka komunistyczna pochodzenia żydowskiego, stalinowska prokurator wojskowa, doktor nauk prawnych na podstawie pracy „Przerwanie ciąży w świetle prawa karnego”.

W 1936 roku wstąpiła do KZMP, przed wojną rozpoczęła studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego, które ukończyła w 1948 roku. W czasie II wojny światowej uciekła z warszawskiego getta. Od 1 sierpnia 1942 do 31 lipca 1944 roku służyła w GL i AL, kierowała biurem Sztabu Głównego AL. Od 1 sierpnia 1944 do 31 marca 1949 roku szefowa Wydziału Kadr w Komendzie Głównej MO.

Od 1 kwietnia 1949 roku do dnia zwolnienia ze służby 25 listopada 1954 roku w LWP, służyła m.in. w Naczelnej Prokuraturze Wojskowej. Zasiadała m.in. w komisji weryfikującej sędziów i prokuratorów wojskowych, w ramach fali czystek i represji w Wojsku Polskim związanych z nominacją marszałka Konstantego Rokossowskiego na ministra obrony narodowej.

Pracowała w Instytucie Nauk Społecznych przy KC PZPR, od 1957 roku była pracownikiem naukowym Wyższej Szkoły Nauk Społecznych przy KC PZPR, skąd zwolniono ją w 1968 w trakcie czystek antysemickich po Marcu 68 roku. Wkrótce potem Helena Wolińska wraz z mężem, prof. Włodzimierzem Brusem, wyjechała z Polski. Przez lata nie była znana jej działalność. W 1998 roku Ministerstwo Sprawiedliwości RP wystosowało do władz brytyjskich wniosek o ekstradycję Wolińskiej, zarzucając jej bezprawne pozbawienie wolności w latach 1950–1953 24 żołnierzy AK, w tym gen. bryg. Augusta Emila Fieldorfa „Nila” (21 listopada 1950 roku wydała postanowienie o tymczasowym aresztowaniu Fieldorfa i nadzorowała prowadzone przeciwko niemu śledztwo).

Wniosek ekstradycyjny został odrzucony przez Brytyjczyków w 2006 roku z uzasadnieniem, iż Helena Wolińska została naturalizowana w Wielkiej Brytanii jak repatriant-bezpaństwowiec, ofiara czystek etnicznych, a w chwili wyjazdu władze PRL wydały jej tzw. dokument podróżny, stwierdzający, że nie jest obywatelką polską. Oskarżona stwierdziła, że przedstawione jej zarzuty mają charakter polityczny i antysemicki, zaś w Polsce nie może w konsekwencji oczekiwać sprawiedliwego sądu. Nie przyznawała się do swoich czynów.