Artur Grottger – Kucie kos

Rysunek „Kucie kos” Artura Grottgera należy do cyklu „Polonia”, trzeciego z serii poświęconemu Powstaniu styczniowemu. Jest to cykl dziewięciu czarno-białych rysunków. Znajduje się w zbiorach Muzeum Sztuk Pięknych w Budapeszcie. Rysunek przedstawia kucie kos bojowych przeznaczonych dla powstańczych oddziałów kosynierów. W tle dwóch uzbrojonych w pistolety powstańców w rogatywkach z naszytymi biało-czerwonymi kokardami w narodowych barwach trzymających w dłoniach drzewce do kos, którzy czekają, aby osadzić na nich ostrza. Na rysunku przedstawione jest wnętrze, istniejącej współcześnie, kuźni w Igołomi.

Artysta wprowadził widza w krąg rozmaitych uczuć i postaw wobec nadchodzących nieznanych jeszcze zdarzeń. Widać pełen wysiłku pośpiech kowali, skupienie Powstańców i ich smutne zamyślenie, niepokój, ale też chęć wyzwolenia się z dręczących przeczuć. Na ich twarzach rysuje się również strach przed zbliżającą się walką i rozstaniem z rodziną. Ukryta w cieniu kobieta z dzieckiem na ręku wprowadza temat pożegnania. Jeden z Powstańców nasłuchuje z niepokojem czy nie zbliża się wróg. Grupę koncentruje światło bijące od rozżarzonego białego metalu, na którym skupiają się spojrzenia pierwszoplanowych postaci.