Tag: Powstanie styczniowe

Rysunek „Kucie kos” Artura Grottgera należy do cyklu „Polonia”, trzeciego z serii poświęconemu Powstaniu styczniowemu. Jest to cykl dziewięciu czarno-białych rysunków. Znajduje się w zbiorach Muzeum Sztuk Pięknych w Budapeszcie. Rysunek przedstawia kucie kos bojowych przeznaczonych dla powstańczych oddziałów kosynierów. W tle dwóch uzbrojonych w pistolety powstańców w rogatywkach z naszytymi biało-czerwonymi kokardami w narodowych barwach trzymających w dłoniach drzewce […]

Rysunek „Branka” Artura Grottgera należy do cyklu „Polonia”, trzeciego z serii poświęconemu Powstaniu styczniowemu. Jest to cykl dziewięciu czarno-białych rysunków. Znajduje się w zbiorach Muzeum Sztuk Pięknych w Budapeszcie. „Branka” przedstawia rozpaczającą kobietę, której mąż wyprowadzany jest w więzach podczas przymusowej branki do carskiego wojska zarządzonej przez Aleksandra Wielopolskiego w nocy z 14 na 15 stycznia 1863 roku w Warszawie. […]

Wydaje się, że inspiracją do namalowania w 1881 roku obrazu „Ranny Powstaniec” były dzieła Maksymiliana Gierymskiego, przedstawiające sceny z Powstania styczniowego. „Ranny Powstaniec” namalowany jest według zasady realizmu, lansowanej właśnie przez Gierymskiego. Stanisław Witkiewicz jako dwunastoletni chłopiec zaopatrywał partyzantów w żywność, działał jako zwiadowca, rozpoznając zagrożenie w rejonie Poszawsza (wsi, w której urodził się artysta), doglądał opuszczonych majątków i pełnił […]

[ Powrót do Wierszy patriotycznych ] Adam Asnyk – „W dwudziestopięcioletnią rocznicę powstania 1863 roku” współuczestnikom poświęca autor Ruchliwe fale czasu nie zatarły Twych krwawych śladów, o nieszczęścia roku! Dotąd w swej grozie posępnej zamarły Ciężysz nad nami – i z przeszłości mroku Przez lat szeregi kroczysz, widmo blade, Wlokąc za sobą, jak całun – zagładę. Wieleż to razy ciebie […]

[ Lektury szkolne ] Nowela „Omyłka” autorstwa Bolesława Prusa została opublikowana po raz pierwszy w odcinkach na łamach czasopisma „Kraj” od 14 grudnia 1884 do 5 stycznia 1885 roku. Pierwsze wydanie książkowe ukazało się w 1888 roku. Akcja „Omyłki” dzieje się w małym miasteczku w przededniu oraz w trakcie Powstania styczniowego. Narrator opowiada o czasach swojego dzieciństwa, kiedy miał siedem […]

[ Powrót do Wierszy patriotycznych ] Cyprian Kamil Norwid – „Fortepian Szopena” La musique est une chose étrange! (Muzyka jest czemś nadzwyczajnem!) Byron. L’art?… c’est l’art — et puis, voilà tout. (Sztuka?… To jest sztuka, i — oto wszystko.) Béranger. I. Byłem u ciebie w te dni przedostatnie, Niedocieczonego wątku Pełne, jak mit, Blade, jak świt, Gdy życia koniec szepce […]

[ Lektury szkolne ] Stefan Żeromski napisał nowelę „Echa leśne” w 1905 roku. Jest pierwszą z dwóch tekstów tego autora opisujących losy rodziny Rozłuckich. Jej dalsza częścią jest powieść „Uroda życia”. Głównym narratorem noweli jest syn dzierżawcy folwarku, on dokonuje oceny ludzi i jest doskonałym, a przy tym ironicznym obserwatorem spotkania w lesie. Najważniejszą częścią noweli jest opowieść generała Rozłuckiego, snuta […]

[ Lektury szkolne ] Z opisywanymi w noweli „Gloria victis” wydarzeniami Eliza Orzeszkowa związana była osobiście – pomagała ostatniemu dyktatorowi Powstania Romualdowi Trauguttowi, za co jej mąż został skazany na konfiskatę majątku i zsyłkę na Sybir. „Gloria victis” oznacza „chwała zwyciężonym”. Tym tytułem Eliza Orzeszkowa chciała podkreślić, że porażka może jednak być sukcesem, przynajmniej w kategoriach moralnych. Tytuł ten stanowiąc […]

[ Lektury szkolne ] Nowela Stefana Żeromskiego „Rozdziobią nas kruki, wrony” ukazała się w 1895 roku pod pseudonimem Maurycy Zych. Stefan Żeromski mieszkał wtedy w Szwajcarii, a wydana w Krakowie nowela zawierała treści niecenzuralne dla ówczesnej władzy carskiej, stąd wydanie jej pod pseudonimem. Nowela składa się z trzech części i wypełniona jest aluzjami do klęski Powstania styczniowego. Część pierwsza opisuje […]