Nałęczów

[ Co warto zobaczyć w Polsce? ]

Polskie województwa

[ dolnośląskie ] [ kujawsko-pomorskie ] [ lubelskie ] [ lubuskie ] [ łódzkie ] [ małopolskie ] [ mazowieckie ]
[ opolskie ] [ podkarpackie ] [ podlaskie ] [ pomorskie ] [ śląskie ] [ świętokrzyskie ]
[ warmińsko-mazurskie ] [ wielkopolskie ] [ zachodniopomorskie ]

Nałęczów położony jest w województwie lubelskim, historycznie w Małopolsce. Jest to jedyne w Polsce uzdrowisko o profilu wyłącznie kardiologicznym, a w powrocie do zdrowia pomaga mikroklimat sprzyjający naturalnemu obniżeniu się ciśnienia tętniczego krwi oraz zmniejszeniu dolegliwości serca.

Początkowo miejscowość była nazywana Bochotnicą. W 1751 roku tereny te wykupił Stanisław Małachowski, nazywając w 1772 roku od noszonego przez swój ród herbu Nałęcz całą posiadłość Nałęczowem. Właściwości lecznicze wód i złoża borowin odkryto w 1800 roku. Z fundacji ówczesnego właściciela Nałęczowa Michała Górskiego, stworzono uzdrowisko w dzisiejszym kształcie miasta ogrodu. Kuracjuszami byli tutaj m.in. Stefan Żeromski, Bolesław Prus i Henryk Sienkiewicz.

Centrum Nałęczowa stanowi Park Zdrojowy, zaczął powstawać w drugiej połowie XVIII wieku wraz z budową pałacu dla Stanisława Małachowskiego. Wytyczono wtedy główne aleje i szpalery, kwietniki oraz zbudowano pawilony, altany i mostki. Przed pałacem utworzono tarasy a w ich pobliżu modne wówczas labirynty. Po odkryciu źródeł o właściwościach leczniczych, nad stawem w parku powstały pierwsze obiekty uzdrowiskowe. Powiększono istniejący park.

Park jest ogrodzony parkanem z czterema wejściami. Głównym punktem Parku Zdrojowego jest niewielki plac nad stawem przy tamie, który koncentruje ruch spacerowiczów, głównie kuracjuszy korzystających z położonych na jego terenie obiektów leczniczych. Ośrodkiem życia kulturalnego jest Pałac Małachowskich z lat 1771-75. Warte uwagi są też tzw. „Stare Łazienki”, obiekt sanatoryjny zbudowany przez Ludwika Małachowskiego w latach 1816–1821 w stylu klasycystycznym.

Na terenie Parku znajdują się również sanatorium „Książę Józef”, Werandki, Domek Gotycki zwany też Willą Angielską, Domek Grecki i Domek Biskupi, a także Pawilon Angielski Fundacji Sue Ryder, działaczki charytatywnej z 1960 roku. Wszystkie te obiekty służą kuracjuszom. Dom Zdrojowy, zbudowany w 1964 roku, składa się z dwóch połączonych pawilonów. Mieści się w nim pijalnia wód mineralnych, palmiarnia i Pijalnia Czekolady Wedla i stoiska handlowe z pamiątkami. Na obszarze całego parku umieszczono kamienne rzeźby postaci oraz liczne tablice upamiętniające wybitne postacie polskiej kultury i nauki, które zapisały się w historii Nałęczowa.

Do rozwoju Nałęczowa znacznie przyczynił się architekt Jan Witkiewicz Koszczyc, bratanek Stanisława Witkiewicza. Witkiewicz przybył do Nałęczowa w 1905 roku, aby zaprojektować i wybudować chatę – pracownię dla Stefana Żeromskiego. Nałęczów znany jest również z willowej zabudowy, wiele z nich zbudowanych zostało w stylu szwajcarskim.