Stachniuk Jan

Jan Stachniuk – ur. 13 stycznia 1905 r. w Kowlu na Wołyniu, zm. 14 sierpnia 1963 r. w Warszawie, polski publicysta. Ideolog i twórca polskiej nacjonalistycznej grupy „Zadruga” oraz pisma o tym samym tytule. W czasie studiów na Wyższej Szkole Handlowej w Poznaniu działał w Związku Polskiej Młodzieży Demokratycznej, Bratniej Pomocy WSH i był członkiem organizacji Zet. W 1935 roku ukazała się jego druga książka „Heroiczna wspólnota narodu”. Zawarł w niej swoją wizję ustroju „zadrużnego”, którego celem jest „ukierunkowanie wszystkich dziedzin działalności ludzkiej na rozwój osobisty i narodowy”. Nazwa „Zadruga” pochodziła od określenia starosłowiańskiej wspólnoty plemiennej.

W książce „Dzieje dziejów” za „upadek dziejowy Polski” winą obarczył katolicyzm i kontrreformację jezuicką w Polsce. Stworzył nacjonalistyczną i zarazem antykapitalistyczną ideologię, odrzucającą chrześcijaństwo jako obce narodowi polskiemu. W czasie II wojny światowej działał w konspiracji, walczył w Powstaniu warszawskim w szeregach AK. Został aresztowany przez komunistyczne władze i 1952 roku skazany na śmierć. W wyniku amnestii karę zamieniono mu na 7 lat. Z niewoli wyszedł jako kaleka niezdolny do sprawnego życia.

« Powrót do Leksykonu