Zbaraż

Zbaraż (dawniej Nowy Zbaraż) – miasto na Ukrainie.

Wzmiankowany w 1212 roku jako ruski gród, pod którym toczyli walki Rurykowicze rywalizujący o tron halicki. Po raz pierwszy bronił się tu przed Tatarami w 1474 kniaź Wasyl Wasylewicz Nieświski. Zamek był wówczas drewniany i został spalony wraz z jego obrońcami. Ponownie w roku 1589 odbudowanego zamku (także drewnianego) broni wojewoda bracławski Janusz Zbaraski, ponownie przed Tatarami. I tym razem twierdza została poważnie zniszczona. W 1626 powstaje nowy, tym razem murowany i dobrze ufortyfikowany zamek. W 1649 roku miała tu miejsce słynna obrona zamku i miasta przed wojskami kozackimi i sprzymierzonymi z nimi Tatarami. Oblężony wówczas 14-tysięczny oddział polski bronił się pod dowództwem Jeremiego Wiśniowieckiego przez 43 dni (10 lipca-22 sierpnia 1649) przed naporem liczącej 100–200 tys. żołnierzy armii kozacko-tatarskiej. W 1689 roku odbudowany ze zniszczeń wojennych Zbaraż otrzymał magdeburskie prawa miejskie. Miasto było ponownie niszczone w 1707 roku (wojna północna) i 1734 roku. Do 1945 w leżało w Polsce. Prywatne miasto szlacheckie położone było w XVI wieku. Podczas ataków banderowskich na Polakach w latach 1944–1945 Zbaraż był miejscem, do którego ściągali uchodźcy z okolicznych wsi. Do 1946 roku z dawnego powiatu zbaraskiego wysiedlono do Polski 12,5 tys. Polaków.

« Powrót do Leksykonu