1830 r.: Powstanie listopadowe

[ Powrót do historii Polski ]

Polskie powstanie narodowe przeciw Rosji, które wybuchło w nocy z 29 listopada na 30 listopada 1830, a zakończyło się 21 października 1831. Zasięgiem swoim objęło Królestwo Polskie i część ziem zabranych (Litwę, Żmudź i Wołyń). Powstańcom nie udało się zwyciężyć sił Imperium Rosyjskiego. Po polskiej stronie ok. 150 000 walczących, zginęło ok. 40 000. Po powstaniu nastąpiły liczne represje społeczne i gospodarcze, około 11 tysięcy osób opuściło kraj udając się na tzw. Wielką Emigrację.

Do upadku powstania i przegrania wojny w dużym stopniu przyczynili się niewierzący w możliwość zwycięstwa i w gruncie rzeczy lojalistycznie nastawieni wobec cara arystokratyczni przywódcy polityczni Adam Jerzy Czartoryski, Bonawentura Niemojowski oraz nieudolni dowódcy: generałowie Józef Chłopicki, Jan Skrzynecki, Jan Krukowiecki, Henryk Dembiński i Maciej Rybiński. A także brak większego wsparcia ze strony ludności chłopskiej, wobec negatywnego stanowiska szlacheckich, konserwatywnych władz powstańczych do uwłaszczenia i likwidacji pańszczyzny na wsi. Nie doczekali się też powstańcy pomocy z zewnątrz, a przeciwnie, rządy większości państw europejskich, napiętnowały powstańców jako „wichrzycieli” i zdrajców.

Zobacz więcej: Powstanie listopadowe.