Radio w Polsce

Temat może wydawać się dziwny, bo cóż ciekawego można powiedzieć o radiu w Polsce. Ot, popularna „Zetka”, „RMF”, do tego „Polskie Radio” i stacje lokalne. Aha: jeszcze mózgotrzepy dla młodzieży, typu „wyślij esemeska, bo jest fajna imprezka” oraz „Radio Maryja” dla babci.

Ciekawie „robi się” jednak wtedy, kiedy statystyczny Polak  wymieniając stacje radiowe jako pierwsze wymienia RMF FM i Radio Zet (lub w odwrotnej kolejności). Naturalnym odruchem na pytanie „dlaczego właśnie te?” powinna być odpowiedź: są to najlepsze stacje, mają najwięcej słuchaczy, poradziły sobie najlepiej na wolnym rynku radiowym w wolnej Polsce, a zatem są najbardziej popularne… Nic bardziej mylnego!

Po tzw. „transformacji ustrojowej” nie każdy mógł otworzyć stację radiową. Aby to zrobić należało uzyskać zgodę na nadawanie. „Dziwnym trafem” koncesje, czyli „miejsce w eterze” przyznano tylko dwie: tu niespodzianka – dla RMF FM i Radia Zet. Dlatego to te właśnie stacje (ważne, że dwie – prawda?… lud ma wybór!) tak mocno zaistniały w świadomości Polaków i do dziś wiodą prym, słuchane w domach, firmach czy lokalach usługowych.

„Ja bym bardzo prosił radia, w szczególności niemieckie, żeby nie prowadziły kampanii odwracania uwagi od ważnych spraw” – tak odpowiadał na pytania reportera RMF FM Jarosław Kaczyński w 2008 roku. Oburzył się na te słowa „Salon”, czyli „wolne media” i autorytety. A przecież głównym udziałowcem tego radia jest niemiecka spółka Bauer Media Invest GmbH!…

Godna uwagi jest jednak historia drugiej z dwóch „mainstreamowych” rozgłośni: „Radia Zet”. Otóż mało znanym jest fakt, iż: pierwszą nazwą tej stacji było „Radio Gazeta” (pod tą nazwą rozpoczęła nadawanie 28 września 1990 jako pierwsze prywatne radio w Warszawie). Nazwa nie była przypadkowa, bowiem gdy „Radio Gazeta” rozpoczynało nadawanie swoich audycji, jego właścicielem była wydająca „Gazetę Wyborczą” spółka Agora.

Radio powstało dzięki poparciu Adama Michnika, pomocy finansowej z Francji oraz pomocy technicznej francuskiej rozgłośni RFI (Radio France Internationale). W początkowym okresie działalności radio pracowało na sprzęcie nadawczym i studyjnym użyczonym przez RFI. W lutym 1991 r. Agora 90% swoich udziałów udostępniła pracownikom tej rozgłośni, a firma przekształciła się w Radio ZET. Niebawem większość udziałów rozgłośni przejęła spółka Andrzeja Woyciechowskiego, powiązana z francuskim koncernem medialnym Europe 1.

Stąd spójność wypowiedzi: prasa, radio, potem telewizja. Bo przecież to właśnie w Radiu Zet pierwsze na szersze wody wypłynęła Monika Olejnik, jedna z najważniejszych dziennikarek III RP, kreująca myślenie Polaków później również w telewizji TVN. Media zostały zatem nie tyle „opanowane” przez Salon postkomunistycznej Polski: one zostały przez niego stworzone.