Wieliczko Henryk

Henryk Wieliczko ps. „Lufa” – ur. 18 sierpnia 1922 r. w Wilnie, stracony 14 marca 1949 r. w Lublinie, żołnierz AK, dowódca 4 szwadronu 5 Brygady Wileńskiej AK. Od września 1943 partyzant oddziału AK kpt. Wincentego Mroczkowskiego „Zapory” utworzonego z niedobitków rozbitego przez sowiecką partyzantkę oddziału por. Antoniego Burzyńskiego „Kmicica”. Po utworzeniu jesienią 1943 roku 5 Brygady Wileńskiej AK wstąpił w jej szeregi. Brał udział w bitwie z Niemcami pod Worzianami 31 stycznia 1944 roku i z partyzantką sowiecką pod Radziuszami 2 dni potem. Po rozwiązaniu Brygady pod Porzeczem na Grodzieńszczyźnie 23 lipca 1944 roku usiłował przedostać się do Puszczy Augustowskiej, gdzie dowódca mjr Zygmunt Szendzielarz „Łupaszka” wyznaczył kolejną koncentrację. Po drodze został jednak przymusowo wcielony do LWP. Zdezerterował natychmiast po wcieleniu do wojska, po czym udało mu się dotrzeć do mjr „Łupaszki”. W 1945 roku walczył w 5 Brygadzie Wileńskiej AK na Białostocczyźnie.

11 stycznia 1946 wraz z Jerzym Lejkowskim „Szpagatem” zatrzymał pod Koszalinem pociąg pocztowy rekwirując 102 tysiące zł i wystawiając pokwitowanie z podpisem mjr „Łupaszki”. W kwietniu 1946 jako podporucznik został mianowany dowódcą 4 szwadronu Brygady. 8 maja 1946 roku w Karsinie na czele swojego szwadronu rozbroił posterunek MO, posterunek SOK i rozbijając urząd gminny i spółdzielnię Samopomocy Chłopskiej, zatrzymał i rozstrzelał dwóch członków PPR współpracujących z UB. Zasłynął z wielu podobnych akcji. 13 grudnia 1946 roku we wsi Niemyje-Skłody oddział „Lufy” został otoczony przez grupę operacyjną KBW i UB z Bielska Podlaskiego, która wzięła do niewoli dwóch partyzantów. Po tym wydarzeniu „Lufa” faktycznie zaprzestał aktywnej działalności. 23 czerwca 1948 roku został wskutek zdrady aresztowany przez UB w Siedlcach i postrzelony w czasie próby ucieczki, wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Lublinie z 24 lutego 1949 roku skazany w trybie doraźnym na karę śmierci i stracony na zamku w Lublinie.

« Powrót do Leksykonu