Chmielowski Kazimierz

Kazimierz Chmielowski ps. „Rekin” – ur. 23.08.1925 r. w Żabińcach woj. tarnopolskie, jego ojciec był bratankiem słynnego franciszkanina, powstańca styczniowego i malarza, a także założyciela zgromadzenia zakonnego albertynów i albertynek – Adama Chmielowskiego, który został kanonizowany jako  św. Brat Albert. Kazimierz Chmielowski w  konspiracji zaczął działać od 14 sierpnia 1940 roku. Od 1942 roku pełnił w AK służbę jako łącznik. W październiku 1943 roku zgłosił się do działającej na Wileńszczyźnie grupy „Szczerbca” ( od marca 1944 roku występowała jako 3. Brygada Wileńska AK ). W oddziale ukończył szkołę podchorążych. Był czterokrotnie ranny w czasie walk na Wileńszczyźnie, wziął udział w większości akcji bojowych 3. Brygady. W operacji „Ostra Brama” dowodził 1. plutonem w szwadronie kawalerii. Po rozbiciu oddziałów AK przez władze sowieckie został aresztowany przez NKWD i wywieziony do obozu w Kałudze pod Moskwą, gdzie pracował w niewolniczych warunkach przy wyrębie lasu.

W maju 1945 uciekł z obozu i dołączył do 5. Wileńskiej Brygady AK mjr „Łupaszki”. We wrześniu 1945 roku po przejściu 2 szwadronu do NZW podporządkował  się rozkazom kpt. Romualda Rajsa  ps. „Bury”. Mianowany przez komendanta Okręgu Białystok Narodowego Zjednoczenia Wojskowego dowódcą okręgowego Pogotowia  Akcji Specjalnej. W listopadzie 1945 roku zorganizował 90 osobowy oddział, znany jako 3. Wileńska Brygada NZW. Konny pluton pod jego dowództwem 14 lutego 1946 roku opanował Wydminy. Partyzanci rozstawili posterunki i wywiesili na rynku flagę z orłem w koronie. Tego dnia Wydminy były w Wolnej Polsce. Nazajutrz „Rekin” wyprowadził swój pluton na  południowy skraj Puszczy Boreckiej. 16 lutego 1946 roku brał udział w największej bitwie antykomunistycznego podziemia w rejonie Mazur w miejscowości Gajrowskie . W bitwie pod Orłowem dowodził patrolem, który powstrzymał atak oddziału LWP. Uniemożliwił w ten sposób otoczenie  i zniszczenie stacjonujących w sąsiedniej wsi głównych sił  3. Brygady walczących z NKWD.

W sierpniu 1946 roku zdecydował się na życie w „cywilu” i wyjechał do Chorzowa, gdzie podjął pracę w hucie Kościuszko i  studia na Wydziale Mechanicznym Politechniki Śląskiej w Gliwicach. 10 marca 1947 roku ujawnił się w WUBP w Katowicach podając się za szer. Kazimierza Chmielowskiego „Smutnego” z AK Wilno. Zidentyfikowany jako żołnierz 3. Wileńskiej Brygady NZW został aresztowany 3 grudnia 1948 roku i już następnego dnia przewieziony do MBP. Sądzony wraz z dowódcą kpt. Rajsem „Burym”  w pokazowym procesie  w sali kina „Ton”  w Białymstoku został skazany na karę dożywotniego więzienia. W wyniku rewizji prokuratora ponownie sądzony  i skazany 14 stycznia 1950 roku na karę śmierci. Został rozstrzelany 01 kwietnia 1950 roku. Miejsce jego spoczynku nie jest znane.

« Powrót do Leksykonu