Przebraże

Przebraże – miejscowość na Ukrainie, na Wołyniu, współcześnie pod zmienioną nazwą Hajowe. Do 1945 roku leżała w granicach Polski. Podczas rzezi wołyńskiej Przebraże stało się ośrodkiem samoobrony ludności polskiej przed UPA, jedynym nie zdobytym przez ukraińskich nacjonalistów. Początkowo oddział mający bronić kolonii w razie napadu UPA liczył 25-30 ludzi i po kilku, kilkunastu w okolicznych miejscowościach. Polacy wystąpili do Niemców o wydanie broni palnej „dla obrony przed bandami leśnymi”. Broń zdobywano też kupując u żołnierzy niemieckich i węgierskich, wykopując na pobojowiskach. W Przebrażu powstała też rusznikarnia, gdzie produkowano pistolety maszynowe Sten i naprawiano uszkodzoną, często zdobyczną broń.

Na dowódcę wojskowego samoobrony powołano podoficera Henryka Cybulskiego ps. Harry. Do związku obronnego włączono okoliczne wsie obejmując ochroną łącznie ok. 2 tys. stałych mieszkańców. Linię obrony obwiedziono okopami wzmocnionymi gniazdami karabinów maszynowych i zasiekami z drutu kolczastego. W szczytowym okresie, w Przebrażu przebywało nawet 10 tys. Polaków ewakuowanych z okolicznych wsi. W okresie od lipca 1943 do stycznia 1944 roku, Przebraże obroniło się przed trzema napadami UPA, a nawet dochodziło do walk zaczepnych ze strony Polaków.

« Powrót do Leksykonu