Bałuk Stefan

Stefan Bałuk ps. „Starba” – ur. 15 stycznia 1914 r. w Warszawie, zm. 30 stycznia 2014 r. tamże, fotoreporter wojenny, cichociemny, uczestnik Powstania warszawskiego, generał brygady. Po ataku Niemiec na Polskę, 6 września 1939 roku zgłosił się ochotniczo do Kadry 9 Batalionu Pancernego w Lublinie. Podczas próby ewakuacji na Węgry aresztowany przez wojska sowieckie, po czym zwolniony. Kolejny raz aresztowany w Worochcie, zdołał uciec i następnie przedostać się przez Węgry, Rumunię i Bejrut do Francji. Został wcielony do formowanego tam Wojska Polskiego. Po klęsce Francji ewakuowany do Wielkiej Brytanii.

Zgłosił się na szkolenie wywiadowczo-dywersyjne cichociemnych. Złożył przysięgę jako żołnierz AK. W 1943 roku otrzymał awans na podporucznika. Został pomyślnie przerzucony do Polski 9 kwietnia 1944 roku. Otrzymał przydział do Wydziału Legalizacji i Techniki Wywiadu Oddziału II Komendy Głównej AK. Jego specjalnością była mikrofotografia. Robił również wiele zdjęć okupowanej Warszawy, m.in. pomnika Lotnika na placu Unii Lubelskiej z wymalowaną na cokole „kotwicą” – znakiem Polski Walczącej oraz miejsca zamachu na generała SS i Policji Franza Kutscherę w alejach Ujazdowskich. Walczył w Powstaniu warszawskim w plutonie „Agaton”. 27 sierpnia przeszedł kanałami z meldunkiem dowódcy Starego Miasta do gen. Tadeusza Bora-Komorowskiego, za co został odznaczony Orderem Virtuti Militari.

Działał w antykomunistycznym ruchu oporu w szeregach Zrzeszenia WiN. 1 listopada 1945 roku został aresztowany przez bezpiekę, był przesłuchiwany przez oficera MBP Józefa Różańskiego. W 1946 roku skazany na 2,5 roku więzienia za uczestnictwo w Armii Krajowej. Zwolniony z więzienia na mocy amnestii z 1947 roku. Prowadził aktywną działalność kombatancką, mi.in. zainicjował budowę pomnika Polskiego Państwa Podziemnego i Armii Krajowej, a także pomnika Cichociemnych Spadochroniarzy AK.

« Powrót do Leksykonu