Kaczyński Lech
Lech Kaczyński – ur. 18 czerwca 1949 r. w Warszawie, zm. 10 kwietnia 2010 r. w Smoleńsku, polski polityk i prawnik, w latach 2005-2010 Prezydent Rzeczpospolitej Polskiej, brat bliźniak Jarosława Kaczyńskiego. Doktor habilitowany nauk prawnych, profesor nadzwyczajny.
OPOZYCJONISTA W PRL
Od jesieni 1977 roku działał w opozycji antykomunistycznej. Za pośrednictwem brata nawiązał kontakt z z Biurem Interwencyjnym Komitetu Samoobrony Społecznej „KOR”. Prowadził szkolenia z zakresu prawa pracy dla robotników. Od 1978 roku rozpoczął działalność w Wolnych Związkach Zawodowych, gdzie prowadził m.in. wykłady dla robotników z prawa pracy i historii PRL. W czasie strajku na wybrzeżu w sierpniu 1980 roku był jednym z doradców Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego w Stoczni Gdańskiej.
Brał udział w tworzeniu NSZZ „Solidarność”, przewodniczył zespołowi do spraw uregulowania stosunków z PZPR. W czasie stanu wojennego został internowany, od 13 grudnia 1981 roku do 15 października 1982 roku przebywał w ośrodku internowania w Strzebielinku. W latach 1987–1989 był sekretarzem Krajowej Komisji Wykonawczej NSZZ „Solidarność”, a od 1985 roku wchodził w skład regionalnej Rady Pomocy Więźniom Politycznym w Gdańsku. W czasie strajków w maju i sierpniu 1988 roku, razem ze swoim bratem Jarosławem był doradcą robotników strajkujących w Stoczni Gdańskiej. Pod koniec lat 80. został bliskim współpracownikiem Lecha Wałęsy, brał udział w rozmowach w Magdalence i w obradach Okrągłego Stołu. Należał też do Komitetu Obywatelskiego przy Lechu Wałęsie.
POLITYK III RP
W 1990 roku został wybrany na pierwszego przewodniczącego Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”. W czasie kampanii prezydenckiej Lecha Wałęsy i po jego wyborze na Prezydenta Polski, Lech Kaczyński praktycznie kierował NSZZ „Solidarność”. W latach 1989-1991 był senatorem, a następnie posłem na Sejm I kadencji. W Kancelarii Prezydenta Lecha Wałęsy zajmował stanowisko ministra stanu do spraw bezpieczeństwa nadzorującego pracę Biura Bezpieczeństwa Narodowego. Odszedł po konflikcie z Lechem Wałęsą i szefem jego gabinetu Mieczysławem Wachowskim. Wraz z bratem Jarosławem Kaczyńskim byli liderami partii Porozumienie Centrum.
PREZES NAJWYŻSZEJ IZBY KONTROLI
14 lutego 1992 roku został wybrany przez Sejm na stanowisko prezesa NIK. Trzyletni nadzór Lecha Kaczyńskiego nad NIK wzmocnił zaufanie społeczne do tej instytucji, czyniąc ją skutecznym organem kontroli państwowej. Jak wspominał po latach Lech Kaczyński, w wyniku kontroli przeprowadzonych w NIK przekonał się, że aparat państwa był w znacznej mierze fikcyjny. Lech Kaczyński był autorem ustawy o NIK z 1994 roku, dzięki której instytucja uzyskała niezawisłość i niezależność polityczną. Ustawa ta wyznaczyła wysokie standardy pracy dla kontrolerów NIK.
Sukcesem NIK podczas prezesury Lecha Kaczyńskiego było objęcie badaniami obszarów wcześniej praktycznie niekontrolowanych, takich jak armia, Policja i Straż Graniczna. W latach 1992–1994 w wyniku kontroli NIK odzyskano z różnych tytułów 7200 mld zł, a w tym samym okresie wydatki budżetowe na NIK wyniosły 1200 mld zł (są to kwoty przed denominacją). NIK w czasie prezesury Lecha Kaczyńskiego kontrolował też m.in. sprawę afery przy prywatyzacji Banku Śląskiego.
W 1995 roku startował w wyborach prezydenckich, zrezygnował przed I turą, zdecydowany poprzeć kandydata, który miał szansę wygrać z Lechem Wałęsą. Od 14 czerwca 2000 roku minister sprawiedliwości i prokurator generalny w rządzie Jerzego Buzka. Urząd ten sprawował do 2002 roku. W 2001 roku stworzył wraz z bratem partię Prawo i Sprawiedliwość i stanął na jej czele.
PREZYDENT WARSZAWY
W latach 2002-2005 był Prezydentem Warszawy. Podczas tej kadencji zainicjował powstanie Muzeum Powstania Warszawskiego, które zostało otwarte w 2004 roku, w 60. rocznicę wybuchu Powstania. Z wielu różnych powodów administracyjnych i politycznych Muzeum nie mogło powstać od 1956 roku. Po objęciu prezydentury w Warszawie przez Lecha Kaczyńskiego Muzeum Powstania Warszawskiego powstało w ciągu 13 miesięcy. Za jego prezydentury powstały także wydziały obsługi mieszkańców, otwarto pierwsze trasy Szybkiej Kolei Miejskiej i rozstrzygnięto konkurs na projekt budynku Centrum Nauki Kopernik. W styczniu 2005 roku był jednym z sygnatariuszy umowy dotyczącej finansowania budowy Muzeum Historii Żydów Polskich, m.in. ze środków miasta Warszawy.
Podjęto też takie inwestycje jak: przebudowa Krakowskiego Przedmieścia, które ze zrujnowanej ulicy stało się reprezentacyjnym deptakiem Warszawy, rozbudowano system monitoringu miejskiego, który przed objęciem prezydentury przez Lecha Kaczyńskiego składał się z kilku kamer nie połączonych w żaden system, wprowadzono program „zero tolerancji” dla pospolitych przestępców, zwiększono liczbę etatów dla dzielnicowych. Lech Kaczyński zadbał też o bezpieczeństwo w szkołach, tereny wokół szkół patrolowane były przez Straż Miejską. Podczas jego kadencji rozbity został tzw. układ warszawski, czyli sieć nieformalnych powiązań rządzącej w mieście koalicji Platformy Obywatelskiej i SLD z lokalnymi przedsiębiorcami, w której ramach miało dochodzić do ustawianych przetargów. Jako prezydent Warszawy zasłynął również z faktu niedopuszczenia do przejścia tzw. „parady równości” w 2004 roku, a w 2005 roku parada przeszła ulicami Warszawy, jednak bez zgody władz miasta.
PREZYDENT POLSKI
23 października 2005 roku Lech Kaczyński wygrał w II turze wybory prezydenckie, zdobywając 54,04% głosów i pokonując Donalda Tuska. Hasłem wyborczym Lecha Kaczyńskiego było „Odwaga i wierność”. W czasie swojej prezydentury odwiedził 36 państw, składając 116 wizyt. Prowadził aktywną politykę zagraniczną, której celem było zapewnienie bezpieczeństwa i niepodległości Polski, a także zwiększenie jej znaczenia w Europie i na świecie. Polska w planach Lecha Kaczyńskiego miała należeć do grona sześciu najważniejszych państw Unii Europejskiej oraz odgrywać rolę unijnego lidera dla grupy państw członkowskich z Europy Środkowej.
Cel ten chciał zrealizować między innymi poprzez zapewnienie Polsce bezpieczeństwa energetycznego. W ramach deklarowanych zamiarów stworzenia wspólnej polityki energetycznej łączącej kraje należące do UE, Ukrainę i republiki kaukaskie, zorganizował tzw. szczyt energetyczny w Krakowie w dniach 11–12 maja 2007 roku. Udział w nim wzięli prezydenci Azerbejdżanu, Gruzji, Litwy i Ukrainy. Na spotkaniu zadeklarowano porozumienie pomiędzy Polską i Litwą w sprawie tzw. mostu energetycznego i wstępnego międzyrządowego opracowania projektu budowy elektrowni atomowej dostarczającej energię na potrzeby krajów regionu. Deklarował poparcie starań Gruzji i Ukrainy w kwestii ich akcesji do NATO.
12 sierpnia 2008 podczas wojny w Osetii Południowej poleciał do Gruzji z planowanym lądowaniem w Gandży. Pilot odmówił uwzględnienia sugestii prezydenta, aby wylądować w Tbilisi. Na przelot do Tbilisi nie było zgody dyplomatycznej, a obszar powietrzny Gruzji był objęty działaniami wojennymi. Według pilota samolot mógł zostać ostrzelany przez jedną ze stron konfliktu, a na pokładzie samolotu oprócz Prezydenta Polski znajdowali się też Prezydenci Ukrainy, Litwy i Estonii.
Prokuratura odmówiła wszczęcia śledztwa w sprawie niewykonania rozkazu przez kapitana Grzegorza Pietruczuka, ponieważ według regulaminu lotów sił zbrojnych na pokładzie samolotu „decyzjom pilota muszą się podporządkować wszyscy, niezależnie od ich stopnia wojskowego i statusu”. Kapitan Grzegorz Pietruczuk został odznaczony medalem „Za Zasługi dla Obronności Kraju” w uznaniu za „przestrzeganie procedur i poczucie odpowiedzialności za bezpieczeństwo czterech prezydentów na pokładzie”.
Lech Kaczyński był inicjatorem podróży do Gruzji prezydentów Ukrainy, Litwy, Estonii i premiera Łotwy. W obliczu ataku wojsk rosyjskich na Gruzję, wspólnie uczestniczyli w wiecu politycznym w Tbilisi, udzielając poparcia prezydentowi Gruzji Micheilowi Saakaszwilemu. Kaczyński był zdecydowanie przeciwny agresywnym rządom Władimira Putina. Zorganizowana przez Lecha Kaczyńskiego demonstracja solidarności przywódców krajów Europy Środkowej i Wschodniej z zaatakowaną przez Rosjan Gruzją była jednym z najważniejszych dokonań jego prezydentury.
23 listopada 2008 roku podczas pobytu Lecha Kaczyńskiego i prezydenta Gruzji przy granicy gruzińsko-osetyjskiej w pobliżu wiozącej ich kolumny nieustaleni sprawcy oddali strzały ostrzegawcze z broni palnej. Lech Kaczyński przyjaźnił się z prezydentem Gruzji, w 2006 roku miał zostać ojcem chrzestnym syna Micheila Saakaszwiliego, jednak wyjazd do Tbilisi odwołał z powodu wypadku w KWK Halemba.
Za jeden z największych sukcesów prezydentury Lecha Kaczyńskiego uważa się podpisanie traktatu lizbońskiego, choć traktat wprowadził niekorzystną dla Polski metodę głosowania: zamiast jednomyślności, głosowanie większością głosów. W myśl tych przepisów Polska utraciła możliwość wetowania niekorzystnych dla Polski decyzji UE. Lech Kaczyński opóźniał podpisanie Traktatu, a następnie jego ratyfikację.
Podczas prezydentury Lech Kaczyński zgłosił 47 projektów ustaw. Były to m.in: projekt ustawy zmieniającej Konstytucję RP, dopuszczającą w ramach Europejskiego Nakazu Aresztowania ekstradycję obywatela polskiego, który dopuścił się przestępstwa poza granicami Polski, projekt nowelizacji ustawy lustracyjnej, projekt ustawy zmieniającej Konstytucję RP w zakresie dotyczącym ochrony życia poczętego człowieka. Złożył też wniosek w Senacie o o wyrażenie zgody na przeprowadzenie referendum w sprawie reformy służby zdrowia i podpisał też ustawę o Karcie Polaka.
Lech Kaczyński kilkukrotnie w ważnych sprawach użył swojego prawa do zawetowania ustawy. Zablokował m.in.: ustawę medialną, która otwierała drogę do przejęcia mediów publicznych przez rządzącą koalicję pod przewodnictwem Platformy Obywatelskiej, ustawę zmieniającą kodeks cywilny w zakresie zrzeczenia się prawa własności nieruchomości, trzy ustawy z pakietu reformy służby zdrowia, które według Lecha Kaczyńskiego otwierały drogę do prywatyzacji służby zdrowia czy nowelizację ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, przygotowaną przez sejmową komisję Janusza Palikota „Przyjazne Państwo”, a która faworyzowała wielkie sieci handlowe uderzając w małe sklepy.
Ważnym rozdziałem prezydentury Lecha Kaczyńskiego była polityka historyczna, polityka orderowa, jak również odznaczeniowa. Starał się pielęgnować pamięć o dziejach Polski, wskrzeszać świadomość patriotyczną i dumę narodową. Podjął inicjatywę ustawodawczą dla ustanowienia Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych i Narodowego Dnia Pamięci Powstania Warszawskiego.
W 2006 roku powołał Order Krzyża Wojskowego, który jest nadawany za zasługi w działaniach przeciwko terroryzmowi lub podczas operacji pokojowych. Najwyższe polskie odznaczenie Order Orła Białego otrzymali od niego m.in.: działacze opozycji antykomunistycznej w PRL Andrzej Gwiazda i Anna Walentynowicz, kardiochirurg i polityk Zbigniew Religa, były premier Jan Olszewski, pośmiertnie: poeta Zbigniew Herbert, a także bohaterowie okresu II wojny światowej i okupacji hitlerowskiej, skazani na karę śmierci lub represjonowani w okresie stalinowskim, min. gen. Emil Fieldorf, rotmistrz Witold Pilecki, Łukasz Ciepliński, Franciszek Niepokólczycki, Wincenty Kwieciński.
W sierpniu 2006 roku Lech Kaczyński pozbawił Helenę Wolińską Krzyża Komandorskiego Orderu Odrodzenia Polski oraz Krzyża Kawalerskiego Orderu Odrodzenia Polski. W marcu 2006 roku odznaczył Krzyżem Zesłańców Sybiru Wojciecha Jaruzelskiego. Po ujawnieniu tego faktu przez TVN minister Andrzej Urbański z Kancelarii Prezydenta oświadczył, że został on odznaczony przez pomyłkę, gdyż „prezydent akceptował tylko postanowienia, nie zaś listy osób” i nie zdawał sobie sprawy, że na liście występuje Wojciech Jaruzelski. Po tym oświadczeniu Wojciech Jaruzelski odesłał otrzymane odznaczenie. W 2007 roku Lech Kaczyński awansował pośmiertnie na stopnie generalskie 88 żołnierzy i 2 duchownych zamordowanych w 1940 roku w Katyniu i Charkowie w ramach zbrodni katyńskiej.
Zginął 10 kwietnia 2010 roku w katastrofie smoleńskiej. Został pochowany wraz z żoną Marią Kaczyńską, z honorami wojskowymi w krypcie pod Wieżą Srebrnych Dzwonów bazyliki archikatedralnej św. Stanisława i św. Wacława na Wawelu.
Zobacz film poświęcony Lechowi Kaczyńskiemu: „Prezydent”