Żeligowski Lucjan

Lucjan ŻeligowskiLucjan Żeligowski – ur. 17 października 1865 r. w Oszmianie, zm. 9 lipca 1947 r. w Londynie, pułkownik piechoty Armii Imperium Rosyjskiego oraz generał broni Wojska Polskiego, znany z tzw. buntu Żeligowskiego, podczas którego zajął Wilno i jego okolice, proklamując powstanie tzw. Litwy Środkowej, kawaler Orderu Virtuti Militari.

W czasie I wojny światowej walczył w armii rosyjskiej. 9 września 1915 gdy rozpoczęło się formowanie jednostki polskiej przy armii rosyjskiej – Polskiej Brygady Strzelców, na własną prośbę przeszedł do brygady, gdzie został dowódcą batalionu.

Po rewolucji lutowej w 1917 roku, w związku z wzrostem nastrojów rewolucyjnych w armii rosyjskiej nastąpiła reorganizacja Polskiej Dywizji Strzelców w 1 Korpus Polski, a płk. Lucjan Żeligowski został ponownie skierowany do armii rosyjskiej. Wkrótce jednak wrócił do niego i został dowódcą 1 Dywizji Piechoty.

Po wybuchu rewolucji październikowej doszło do konfliktu pomiędzy nim a dowódcą I Korpusu Polskiego gen. Józefem Dowborem-Muśnickim, który opowiedział się za poparciem rosyjskiego Rządu Tymczasowego, a Lucjan Żeligowski uważał, że polskie jednostki powinny zostać neutralne wobec konfliktu w Rosji. W wyniku tego konfliktu wiosną 1918 roku gen. Józef Dowbor-Muśnicki usunął go z zajmowanych stanowisk.

Lucjan Żeligowski wyjechał wtedy do Kijowa, gdzie wszedł w skład Naczelnego Polskiego Komitetu Wojskowego prowadzącego rozmowy z francuską misją wojskową na temat tworzenia jednostek polskich we Francji i Rosji. Po uzyskaniu pomocy ze strony Francji rozpoczęło się formowanie tzw. Błękitnej Armii gen. Hallera.

Lucjan Żeligowski w dniu 3 lipca 1918 roku został mianowany przez gen. Józefa Hallera dowódcą Wojska Polskiego na Wschodzie i awansowany do stopnia generała podporucznika. Dywizja Żeligowskiego weszła w skład tworzonych polskich sił zbrojnych jako 10 Dywizja Piechoty. Żeligowski dowodził nią podczas wojny polsko-bolszewickiej 1919-1921, następnie grupą operacyjną w rejonie Mińska Mazowieckiego.

9 października 1920 roku, działając w porozumieniu z Józefem Piłsudskim, upozorował bunt Dywizji Piechoty Litewsko-Białoruskiej i zajął Wilno. Dekretem z 12 października 1920 roku ogłosił utworzenie Litwy Środkowej. Pod koniec 1921 roku przekazał władzę na Litwie Środkowej polskiemu rządowi cywilnemu. Był to tzw. bunt Żeligowskiego.

W listopadzie 1925 roku, otrzymał tekę ministra spraw wojskowych. Obsadził kluczowe stanowiska oficerami wiernymi Józefowi Piłsudskiemu, stwarzając korzystne warunki do przeprowadzenia zamachu majowego. W 1927 roku poprosił o dymisję i przeszedł w stan spoczynku. Po wrześniu 1939 roku przebywał we Francji, następnie w Anglii, gdzie w latach 1942-1945 wchodził w skład Rady Narodowej Rzeczypospolitej Polskiej.

Dodaj komentarz