Ciepliński Łukasz
Łukasz Ciepliński ps. „Pług” – ur. 26 listopada 1913 r. w Kwilczu, zm. 1 marca 1951 r. w Warszawie, podpułkownik piechoty Wojska Polskiego (w 2013 roku awansowany pośmiertnie do stopnia pułkownika), żołnierz Organizacji Orła Białego, ZWZ-AK oraz NIE i DSZ, prezes IV Komendy Zrzeszenia WiN, Żołnierz Wyklęty.
W czasie kampanii wrześniowej 1939 roku walczył w bitwie nad Bzurą i w Puszczy Kampinoskiej podczas przebijania się do oblężonej Warszawy. Wyróżnił się w walkach pod Witkowicami, gdzie z działka przeciwpancernego zniszczył sześć niemieckich czołgów i dwa wozy dowódcze. Został za ten wyczyn odznaczony osobiście Orderem Virtuti Militari V klasy przez gen. Tadeusza Kutrzebę. Generał odpiął dla niego order od swojego munduru podczas bitwy. Otrzymał też awans do stopnia porucznika.
Po kapitulacji przedostał się na Węgry do polskiej placówki wojskowej. Tam po przeszkoleniu został wysłany z pieniędzmi i instrukcjami wysłany do Polski. W wyniku zdrady został aresztowany 16 stycznia 1940 roku przez ukraińską policję. Przebywał w więzieniu w Sanoku, z którego zbiegł w maju 1940 roku i dotarł do Rzeszowa. Tam zaangażował się w działalność konspiracyjną. Po scaleniu Organizacji Orła Białego z ZWZ został komendantem Obwodu Rzeszów.
Od 1941 roku stał na czele Inspektoratu Rejonowego ZWZ-Podokręg Rzeszów AK, zajmował to stanowisko aż do lutego 1945 roku, brał udział w wielu akcjach bojowych na obszarze powiatów Rzeszów, Dębica, Kolbuszowa. Doprowadził do doskonałego zorganizowania struktur wywiadu i kontrwywiadu, które zlikwidowały łącznie ok. 300 konfidentów Gestapo i kolaborantów. Sukcesem jego podwładnych było przechwycenie części pocisków V-1 i V-2 wiosną 1944 roku oraz wykrycie tajnej kwatery Adolfa Hitlera w tunelu kolejowym pod wsią Wiśniowa, Stępina niedaleko Strzyżowa. Przyczynił się do uruchomienia na Rzeszowszczyźnie konspiracyjnej fabryki broni. Słynął z ascetycznego trybu życia i pobożności.
2 sierpnia 1944 roku, w ramach akcji Burza jego oddziały zorganizowane w 39 Pułk Piechoty Strzelców Lwowskich AK brały udział w wyzwalaniu Rzeszowa. W połowie sierpnia wobec nakazu sowieckiego komendanta wojskowego o złożeniu broni przez AK zdecydował o zejściu w konspirację. Był przeciwny ujawnianiu się żołnierzy AK i wstępowaniu do LWP – wydał rozkaz o bojkocie mobilizacji. W styczniu 1945 roku został przeniesiony do Krakowa, gdzie znalazł się w sztabie Okręgu Krakowskiego AK. Współorganizował organizację NIE, był inspektorem rejonowym, a następnie szefem sztabu Okręgu NIE i Delegaturą Sił Zbrojnych. Po zakończeniu działalności DSZ związał się ze Zrzeszeniem WiN.
Po rozbiciu przez UB III Zarządu Głównego WiN i aresztowaniu Wincentego Kwiecińskiego, w styczniu 1947 roku Łukasz Ciepliński utworzył IV Zarząd Główny WiN. Przeniósł siedzibę Zrzeszenia z Krakowa do Zabrza. Za jego kierownictwa osłabiona organizacja rozwijała głównie działalność wywiadowczą i propagandową, utworzono m.in. ekspozytury zagraniczne w Londynie, Paryżu, Berlinie, Monachium i Rzymie. W 1947 roku został aresztowany przez funkcjonariuszy UB. Uwierzył obietnicom oficerów UB o ogłoszeniu „cichej amnestii” dla jego podkomendnych i ujawnił kontakty organizacyjne i swoich współpracowników.
Mając na uwadze dobro swoich podkomendnych zgodził się prowadzić grę wywiadowczą z wywiadami państw zachodnich. Jednak widząc, że UB nie ma zamiaru wywiązać się z obietnic o amnestii dla żołnierzy wycofał się z umowy podpisując na siebie wyrok śmierci. Przeszedł brutalne i okrutne śledztwo trwające trzy lata i prowadzone pod bezpośrednim nadzorem NKWD. Był przetrzymywany w warszawskim więzieniu mokotowskim, charakteryzował się niezłomną postawą. Zachowały się grypsy, które pisał do rodziny. W jednym z nich napisał:
Andrzejku! Wymodlony, wymarzony i kochany mój synku. Piszę do Ciebie po raz pierwszy i ostatni. W tych dniach bowiem mam być zamordowany. Chciałem być Tobie ojcem i przyjacielem. Bawić się z Tobą i służyć radą i doświadczeniem w kształtowaniu twego umysłu i charakteru. Niestety okrutny los zabiera mnie przedwcześnie a Ciebie zostawia sierotą. Dlatego piszę i płaczę. Ja odchodzę – Ty zostajesz by w czyn wprowadzać idee ojca. – Andrzejku: celami Twego życia to:
a) służba dobru, prawdzie i sprawiedliwości oraz walka ze złem.
b) dążenie do rozwiązywania bieżących problemów – na zasadach idei Chrystusowej. W tym celu realizować jej w życiu i wprowadzać w czyn.
c) służba ojczyźnie i narod[o]wi polskiemu [fragment nieczytelny]. Naród polski [fragment nieczytelny] i wolność. Dobrobyt i szczęście. Świat zapadł się [w] nienawiści, brudzie i złej woli. Potrzeba nowych myśli i właściwego rozwiązania, którą Chrystusowa Idea. Miłość i szczęście dostosować do potrzeb XX wieku. Trzeba potrzeby powyższe rozwiązywać w myśl danych zasad. Zasad, których istota często nie jest właściwie rozumiana przez nas.
Jednym z przesłuchujących go śledczych był Jerzy Kędziora. Został skazany na 5-krotną karę śmierci oraz 30 lat więzienia. Przed śmiercią Łukasz Ciepliński przekazał współwięźniowi, że będzie trzymał w ustach medalik i po tym będzie można odnaleźć jego zwłoki. Został zabity 1 marca 1951 strzałem w tył głowy, w piwnicy pomieszczeń gospodarczych więzienia UB na Mokotowie w Warszawie, miejsce jego pochówku nie jest znane.
Wraz z nim sądzeni byli jego współpracownicy: Józef Batory, Franciszek Błażej, Karol Chmiel, Mieczysław Kawalec, Adam Lazarowicz, Józef Rzepka. Zostali zabici również 1 marca 1951 roku, a dzień ich śmierci oraz Łukasza Cieplińskiego został upamiętniony jako Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych.
Posłuchaj też: Andrzej Kołakowski – „Łukasza Cieplińskiego list do syna”