Karliner Oskar Szyja

Oskar Szyja Karliner – ur. 10 maja 1907 r. w Drohobyczu, zm. 8 grudnia 1988 r. w Tel-Awiwie, działacz komunistyczny żydowskiego pochodzenia, prokurator wojskowy, zastępca prezesa Najwyższego Sądu Wojskowego w latach stalinowskich.

W 1926 roku rozpoczął studia prawnicze na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, w 1932 roku został relegowany z uczelni za działalność komunistyczną i tytuł magistra uzyskał dopiero w 1952 roku na Uniwersytecie Warszawskim. Pod koniec 1930 roku zaczął działać w Wydziale Wojskowym KC KPP w Krakowie. Redagował i rozpowszechniał ulotki i odezwy komunistyczne. Był aresztowany za działalność antypolską, ale pozostawał na wolności pod nadzorem policyjnym.

Po ataku Niemiec na ZSRS w czerwcu 1941 roku został zmobilizowany do Armii Czerwonej i wcielony do batalionu pracy. Po nawiązaniu kontaktu ze Związkiem Patriotów Polskich w lipcu 1944 roku wstąpił do LWP. Początkowo był oficerem śledczym w prokuraturze II Armii, potem 1 Okręgu Wojskowego.

Od 1946 roku członek PPR/PZPR, a od marca tego roku został szefem Rejonowej Prokuratury Wojskowej w Poznaniu, potem w Krakowie. W listopadzie 1949 roku został mianowany zastępcą prezesa Najwyższego Sądu Wojskowego. Od 1953 roku pracował w Generalnej Prokuraturze Wojskowej. Od marca 1954 roku był szefem Zarządu Sądownictwa Wojskowego.

Był autorem uzasadnienia wyroku w procesie gen. Stanisława Tatara. Z jego udziałem były ferowane niemal wszystkie wyroki śmierci na oficerów w procesach tzw. spisku w wojsku. Tzw. komisja Mazura ustaliła, że Oskar Karliner był odpowiedzialny m.in. za wprowadzenie praktyki przedłużania aresztów, bezzasadnego zaostrzania represji karnej i wyrokowanie na podstawie niepewnych dowodów, wywieranie nacisku na sąd w kierunku skazania na określone wysokie kary. W marcu 1968 roku został wydalony z PZPR. Po zwolnieniu z pracy i przejściu na rentę wojskową w 1969 wyjechał do Izraela, gdzie zmarł.