Berling Zygmunt

Zygmunt BerlingZygmunt Berling – ur. 27 kwietnia 1896 r. w Limanowej, zm. 11 lipca 1980 r. w Konstancinie-Jeziornie, polski dowódca wojskowy, żołnierz Legionów Polskich, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej, generał broni Wojska Polskiego, dowódca 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki i 1 Armii WP (armii Berlinga), zastępca Naczelnego Dowódcy Wojska Polskiego, komendant Akademii Sztabu Generalnego, prawnik, urzędnik państwowy i działacz partyjny, członek PZPR, wiceminister leśnictwa.

We wrześniu 1914 zaciągnął się do Legionów Polskich, Od kryzysu przysięgowego służył w Polskim Korpusie Posiłkowym jako dowódca kompanii, a później do listopada 1918 roku służył w cesarskiej i królewskiej Armii. Podczas wojny polsko-bolszewickiej wsławił się jako dowódca V batalionu kieleckiego w obronie Lwowa. Po wojnie pozostał w wojsku.

W 1926 roku w trakcie przewrotu majowego stanął po stronie sanacji. Jesienią 1932 roku został zastępcą dowódcy 6 Pułku Piechoty Legionów w Wilnie. Wiosną 1937 roku został przeniesiony na stanowisko dowódcy 4 Pułku Piechoty Legionów w Kielcach. Pod koniec marca 1939 roku został zwolniony z zajmowanego stanowiska i przeniesiony do dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr X z pozostawieniem w garnizonie Kielce i zachowaniem dodatku służbowego. Przed odejściem z pułku, 16 marca, pożegnał żołnierzy wyznaczonych do składu załogi Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte. Nie są jasne okoliczności odejścia Berlinga z wojska.

Wojnę obronną 1939 roku spędził bez przydziału, mimo kilkakrotnych próśb skierowanych do władz wojskowych nie został zmobilizowany. Ewakuowany do Brześcia, przyjechał do Wilna. W czasie okupacji Wilna przez Armię Czerwoną, po agresji ZSRS na Polskę 17 IX 1939 roku, został aresztowany przez NKWD. Do 1940 roku więziony w Starobielsku, potem w Moskwie. Był jedynym więźniem obozu w Starobielsku, który nie został zamordowany w Katyniu ponieważ podpisał współpracę z NKWD. Kilka lat później oskarżył o tę zbrodnię Niemców.

Przyjął obywatelstwo ZSRS. W listopadzie 1940 roku został skierowany wraz z grupą oficerów, którym przewodził deklarujących chęć wspierania Sowietów do willi NKWD w Małachówce pod Moskwą, gdzie pomagał w ich weryfikacji badaniu prawdziwego stosunku do Rosji, a następnie selekcji pod kątem przydatności do służby w Armii Czerwonej. Był współautorem deklaracji hołdu i lojalności przesłanej na ręce Józefa Stalina w marcu 1941 roku.

Po ewakuacji Armii Polskiej na Wschodzie do Iranu pozostał w ZSRS, za co został zdegradowany i wydalony z Wojska Polskiego rozkazem gen. Władysława Andersa. Polski Sąd Polowy skazał go zaocznie na karę śmierci jako dezertera. Wyrok ten nie był prawomocny, albowiem Wódz Naczelny gen. broni Kazimierz Sosnkowski nie zatwierdził go. W 1943 roku został mianowany przez Józefa Stalina dowódcą 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki i awansowany do stopnia generała brygady.

W marcu 1944 roku został dowódcą 1 Armii Polskiej w ZSRS. Zatwierdzał wyroki śmierci na żołnierzach swojej armii podejrzanych o sprzyjanie lub współpracę z podziemiem niepodległościowym. Podczas Powstania warszawskiego, po zajęciu przez Armię Czerwoną i 1 Armię Wojska Polskiego Pragi, na polecenie przełożonych miał dokonać desantu na drugi brzeg Wisły. Akcja ta zakończyła się porażką.

Osobistym rozkazem Stalina wydanym 30 września 1944 roku Zygmunt Berling został odwołany ze stanowiska dowódcy 1 Armii Wojska Polskiego. W 1953 roku, głównie z uwagi na stan zdrowia, przeszedł na wojskową emeryturę. W 1963 roku wstąpił do PZPR. Zasiadał także we władzach ZBoWiD.

Dodaj komentarz