Powstanie Wielkopolskie – krótko
[ Strona informacyjna: Powstanie wielkopolskie ]
[ Przyczyny ] [ Przebieg ] [ Skutki ]
[ Filmy ] [ Książki ] [ Muzyka ] [ Wykłady ]
Powstanie wielkopolskie było zbrojnym wystąpieniem polskich mieszkańców Wielkopolski przeciwko państwu niemieckiemu wkrótce po zakończeniu I wojny światowej. Polacy domagali się powrotu ziem zaboru pruskiego do Polski, która w tym czasie umacniała swą niepodległość.
Było przygotowywane przez wiele lat i przeprowadzone niemal perfekcyjnie. Więcej: Przyczyny wybuchu Powstania wielkopolskiego. Iskrą zapalną Powstania wielkopolskiego stał się przyjazd Ignacego Paderewskiego do Poznania. Uroczysta, patriotyczna atmosfera została zakłócona przez Niemców, którzy podczas manifestacji 27 grudnia 1918 roku próbowali zademonstrować swoją siłę. Tego dnia, około godziny 17:00 padły pierwsze strzały.
Walki o Poznań zakończyły się 6 stycznia zdobyciem stacji lotniczej na Ławicy. Dowódcy Powstania z Poznania przekazali wkrótce po rozpoczęciu walk w mieście hasło dla prowincji: „Nie należy dłużej czekać!”. Dzięki temu walki szybko rozprzestrzeniły się niemal na całą Wielkopolskę. Zobacz: Przebieg Powstania wielkopolskiego.
Powstanie wybuchło też w odpowiednim momencie, kiedy w Niemczech trwało zamieszanie związane z bieżącą polityką i nie udało się szybko zorganizować ekspedycji do Wielkopolski. Ważnym elementem było też natychmiastowe przejęcie przez Polaków wszystkich podstawowych instytucji. Urzędy, poczta, administracja i banki funkcjonowały bez większych utrudnień.
Wielkopolski zryw zakończył się sukcesem, ponieważ miał też dyplomatyczne wsparcie, głównie w osobie Romana Dmowskiego, który przebywał na konferencji pokojowej w Paryżu. Sprawa włączenia Wielkopolski do odrodzonej niepodległej Polski uzyskała poparcie państw zachodnich, zwłaszcza Francji. Powstanie zakończył rozejm podpisany 16 lutego 1919 roku w Trewirze, a 28 czerwca 1919 roku traktat wersalski przyznawał Polsce niemal wszystkie tereny zajęte przez Powstańców wielkopolskich oraz Leszno, Kępno, Rawicz, Zbąszyń, Chodzież i Nakło.