Komisja Edukacji Narodowej

Komisja Edukacji Narodowej – pełna nazwa Komisja nad Edukacją Młodzi Szlacheckiej Dozór Mająca, centralny organ władzy oświatowej, zależny tylko od króla i Sejmu, powołany w Rzeczypospolitej Obojga Narodów przez Sejm Rozbiorowy, na wniosek króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Została powołana dla zreformowania systemu edukacji w Polsce, który na poziomie podstawowym i średnim organizowany był przez jezuitów. Taki system był nakierowany na kształcenie w teologii katolickiej, w języku łacińskim, a inne przedmioty były marginalizowane.

Była pierwszą w Polsce jak i w całej Europie władzą oświatową o charakterze współczesnego ministerstwa oświaty publicznej. W 1773 roku zakon jezuitów został rozwiązany przez papieża Klemensa XIV, co groziło upadkiem edukacji w Polsce. Komisja przejęła dawne majątki rozwiązanego zakonu jezuitów. Głównym inicjatorem i architektem powstania Komisji był Hugo Kołłątaj, który nadawał cały czas ogólny kierunek jej działaniom.

« Powrót do Leksykonu