Krahelska Krystyna
Krystyna Krahelska – ps. „Danuta”, poetka, harcerka, etnograf, żołnierz Armii Krajowej, uczestniczka powstania warszawskiego. Syrenka warszawska ma jej twarz, Krystyna Krahelska pozowała artystce, która rzeźbiła syrenkę. We wrześniu 1939 roku w oblężonej stolicy działała w ramach obrony cywilnej, a podczas okupacji przebywała w Warszawie, a następnie pracowała w Państwowym Instytucie Gospodarstwa Wiejskiego w Puławach.
Od grudnia 1939 w konspiracji w Związku Walki Zbrojnej. Łączniczka i kurierka do specjalnych poruczeń na teren Nowogródczyzny. Przewoziła broń, przeszkolona w służbie sanitarnej, a w latach 1943–1944 pracowała jako pielęgniarka w szpitalu powiatowym we Włodawie. Jako sanitariuszka jeździła do oddziałów partyzanckich i szkoliła dziewczęta do służby sanitarnej. W powstaniu warszawskim przydzielona jako sanitariuszka 1108. plutonu w 3. szwadronie 1. dywizjonu „Jeleń” 7. Pułku Ułanów Lubelskich AK pod pseudonimem „Danuta”. 1 sierpnia w momencie ratowania rannego kolegi została trzykrotnie postrzelona w klatkę piersiową. Była operowana w szpitalu powstańczym na ul. Polnej 34, jednak w wyniku zadanych ran zmarła nad ranem 2 sierpnia.
Była autorką wielu wierszy i piosenek, które pisała od 1928 roku. Najbardziej znaną jest pieśń „Hej chłopcy, bagnet na broń”.
Posłuchaj:
„Hej chłopcy, bagnet na broń”
„Kołysanka o zakopanej broni”
„Kujawiak konspiracyjny”