Polska Ludowa Akcja Niepodległościowa

Polska Ludowa Akcja Niepodległościowa (PLAN) – tajna lewicowa organizacja niepodległościowa utworzona 15 października 1939 roku przez młodych studentów środowiska czasopisma „Orka na Ugorze”. W jej struktury weszła też młodzież harcerska związana przed wojną z 23 Warszawską Drużyną Harcerzy im. Bolesława Chrobrego „Pomarańczarnia”. W tej grupie do PLAN-u wszedł m.in. phm. Tadeusz Zawadzki ps. „Zośka”. Początkowo szefem Sztabu był Gustaw Herling-Grudziński. Pierwsi przeszkoleni członkowie PLAN-u mieli stanowić kadrę dowódczą przyszłych oddziałów partyzanckich i powstańczych. Wydział Bojowy miał prowadzić działalność o charakterze początkowo akcji małosabotażowej i sabotażowej, a następnie akcji bojowej. PLAN wydawał i kolportował pismo konspiracyjne „Biuletyn Polski”, a od stycznia 1940 „Polskę Ludową”.

W połowie grudnia 1939 roku z PLAN-u odeszła grupka harcerzy z Tadeuszem Zawadzkim „Zośką” w tym m.in. Jan Bytnar „Rudy” i Aleksy Dawidowski „Alek”, którzy włączyli się w działalność Szarych Szeregów oraz Służby Zwycięstwu Polski. PLAN został rozbity przez Gestapo. Niewielka grupa spośród ocalałych z aresztowań członków PLAN-u podjęła próbę odtworzenia organizacji. Organizacja miała charakter demokratyczny, lewicowy, antyklerykalny. Była zwolennikiem szerokiej nacjonalizacji gospodarki i powstania federacji narodów Europy Wschodniej.

« Powrót do Leksykonu