Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy
Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy zostało otwarte 1 stycznia 1969 roku. Powołano wtedy Rezerwat Archeologiczny na Ostrowie Lednickim dla ochrony piastowskiego dziedzictwa tego obszaru. Miało wtedy nazwę Muzeum Początków Państwa Polskiego na Lednicy. Od 1 stycznia 1975 roku muzeum otrzymało swoją obecną nazwę.
Z uwagi na ważne miejsce w świadomości narodowej, Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej zarządzeniem z dnia 8 września 1994 roku nadał wczesnośredniowiecznemu grodzisku tytuł „pomnika historii”.
W ramach muzeum znajdują się:
– otulina Jeziora Lednickiego, wraz z cennymi obiektami archeologicznymi na wyspie Ostrów Lednicki,
– gród z reliktami zabudowy architektonicznej w Gieczu,
– gród w Grzybowie koło Wrześni (od 1997),
– grodzisko w Radzimiu koło Murowanej Gośliny – tzw. Ostrów Radzimski
W strukturze organizacyjnej muzeum stworzono też dział etnograficzny – Wielkopolski Park Etnograficzny w Dziekanowicach, zbudowany w formie zrekonstruowanej od podstaw owalnicowej wsi wielkopolskiej. Oprócz głównych obiektów w Dziekanowicach parkowi podlega jeszcze kilka innych obiektów kultury ludowej, m.in. w Moraczewie, Rybitwach i Rogierówku.
Niezwykle ciekawa jest historia wyspy Ostrów Lednicki. W 1837 roku wyspa została sprzedana przez właściciela wsi Latalice bogatemu, pruskiemu osadnikowi Karolowi Johannesowi z Dziekanowic. Potraktował on istniejące tam ruiny palatium jako źródło surowca budowlanego. Z Ostrowa Lednickiego wywieziono ok. 400 wozów kamienia, a wapienne detale architektoniczne przepalono na wapno. O tym fakcie alarmował opinię publiczną hrabia Edward Raczyński.
W 1845 roku rozpoczęły się na wyspie badania prowadzone przez powiatowego inspektora budowlanego Gadova, jednak w związku z jego nieudolnymi działaniami ruiny uległy dalszej degradacji. W 1856 roku wyspa została zakupiona przez hrabiego Albina Węsierskiego. Dzięki jego staraniom na wyspę przybyli badacze reprezentujący Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk i Krakowską Akademię Umiejętności. Rozpoczęli oni prace badawcze, ukazały się też liczne artykuły prasowe dotyczące Ostrowa Lednickiego.
W latach 1932-1935 prowadzone były na szeroką skalę badania archeologiczno-antropologiczne wnętrza grodu lednickiego, gdzie odkryto wielkie cmentarzysko. W czasie II wojny światowej badania na Ostrowie Lednickim prowadzili również niemieccy archeolodzy. Obecnie na Ostrowie Lednickim można oglądać pozostałości grodu pierwszych Piastów (pałacu, kaplicy i kościoła, otoczonych wałem obronnym) z drugiej połowy X wieku.
Na wyspę prowadziły dwa mosty i były to jedne z dłuższych na Słowiańszczyźnie Środkowej nawodnych urządzeń komunikacyjnych. Z archeologicznych badań wyspy oraz z podwodnych prac jakie prowadzono na trasie przebiegu mostów i w ich otoczeniu pochodzą ogromne ilości zabytków zdeponowanych obecnie w Muzeum na Lednicy. Najcenniejszym obiektem jest stauroteka z pozłacanej blachy brązowej. To najstarsza stauroteka z odnaleziona na terenie Polski. Muzeum posiada też jeden z najliczniejszych europejskich zbiorów broni okresu wczesnośredniowiecznego.
Adres Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy:
Dziekanowice 32
62–261 Lednogóra
tel. (61) 427 50 10
e-mail: sekretariat@lednica.pl
Strona internetowa: http://www.lednicamuzeum.pl/
Facebook: https://pl-pl.facebook.com/lednicamuzeum