Centralny Port Komunikacyjny: Nowe trasy kolejowe

[ Centralny Port Komunikacyjny ]

[ Dlaczego nie Okęcie? ] [ Cargo ] [ Koleje ] [ Koncepcja ] [ Koszt CPK ]
[ Likwidacja lotnisk regionalnych] [ Megalomania ]

Zgodnie z planem inwestycje kolejowe Centralnego Portu Komunikacyjnego to prawie 2000 km nowych linii, które mają powstać do 2034 roku. Na Program Kolejowy CPK składa się w sumie 12 tras kolejowych, w tym 10 tzw. szprych prowadzących z różnych regionów Polski do Warszawy i CPK. Co za tym idzie planowane jest też zwiększenie liczby pociągów regionalnych z większą ilością zatrzymań.

• Szprycha nr 1 (Pomorze, Kujawy) – przebiegać będzie na 2 głównych trasach: CPK – Płock – Włocławek – Grudziądz – Tczew –Trójmiasto (CMK Północ) – Lębork – Słupsk / Włocławek – Toruń – Bydgoszcz – Piła – Szczecinek – Białogard – Kołobrzeg.
• Szprycha nr 2 (Warmia), która biegnąć będzie na trasie CPK – Warszawa – Nasielsk – Ciechanów – Działdowo – Olsztyn.
• Szprycha nr 3 (Podlaskie, Mazury) – jej elementem będą 3 podstawowe trasy: CPK – Warszawa – Zielonka – Tłuszcz – Czyżew – Białystok – Kuźnica / Białystok – Ełk – Suwałki – Trakiszki / Tłuszcz – Ostrołęka – Łomża – Pisz – Orzysz – Giżycko.
• Szprycha nr 4 (Siedlce, Biała Podlaska, Terespol), która będzie biec na głównej trasie CPK – Warszawa – Siedlce – Łuków – Biała Podlaska – Terespol.
• Szprycha nr 5 (Lubelskie) – w jej ramach wytyczono 2 główne trasy: CPK – Warszawa – Otwock – Lublin – Trawniki – Chełm / Trawniki – Krasnystaw – Zamość – Tomaszów Lubelski – Bełżec.
• Szprycha nr 6 (Radom, Podkarpackie), w ramach której zaplanowano 2 podstawowe trasy: CPK – Grójec – Warka – Radom – Iłża – Ostrowiec Świętokrzyski – Stalowa Wola – Łętownia – Rzeszów – Sanok / Rzeszów – Jasło – Krosno
• Szprycha nr 7 (Kielce i Tarnów) – w jej ramach mają powstać 4 główne trasy: CPK – CMK – Węzeł Małopolsko-Śląski (WMŚ) – Kraków – Podłęże – Nowy Sącz/Chabówka / WMŚ – Czechowicz-Dziedzice – Jastrzębie Zdrój / WMŚ – Katowice / CMK – Opoczno – Końskie – Kielce – Busko Zdrój – Tarnów – Nowy Sącz – Muszyna.
• Szprycha nr 8 (Częstochowa, Opolszczyzna), która biec ma na trasie: CPK – Skierniewice – Częstochowa – Opole – Nysa – Kłodzko.
• Szprycha nr 9 (Wielkopolskie, Lubuskie, Zachodniopomorskie) – ma ona składać się z 4 podstawowych tras: CPK – Łódź – Sieradz – Wieruszów – Wrocław – Świdnica – Wałbrzych – Lubawka / Sieradz – Kalisz – Poznań – Szczecin – Szczecin Goleniów / Kalisz – Ostrów Wlkp. – Leszno – Głogów – Zielona Góra / Poznań – Zbąszynek – Gorzów Wielkopolski
• Szprycha nr 10 (Kutno, Konin, Poznań): ma ona biec na linii: CPK – Warszawa – Sochaczew – Kutno – Konin – Swarzędz – Poznań.

Według prognoz można spodziewać się 134 milionów pasażerów kolei dalekobieżnej, a przykładowo w 2019 roku PKP Intercity S.A. przewiozła tylko 49 milionów pasażerów. Tylko na kluczowym odcinku sieci kolejowej – łączącym Warszawę z Centralnym Portem Komunikacyjnym – podróżować będzie nawet 65 tysięcy pasażerów dziennie. Nawet 40% osób korzystających z nowego portu lotniczego ma do niego dotrzeć koleją.

Trasy kolejowe prowadzące do CPK są również wpisane w sieć TEN-T, czyli transeuropejską trasę transportową. Oznacza to, że połączenia te nie kończyłyby się w Polsce, ale prowadziły też do krajów sąsiadujących. W styczniu podpisano list intencyjny między spółką celową CPK i Kolejami Ukraińskimi. Jedna ze „szprych” ma zostać przedłużona z Lublina do Lwowa i dalej do Kijowa w standardzie Kolei Dużych Prędkości. Unia Europejska chce też dofinansowywać inwestycje w transgraniczne korytarze transportowe i infrastrukturę kolejową.

Spółka CPK planuje również zmodernizować i częściowo wybudować nowe torowiska przystosowane dla Kolei Dużych Prędkości na trasie Katowice – Ostrawa. Połączenie kolejowe ma też uzyskać Jastrzębie-Zdrój, największe obecnie polskie miasto bez działającego dworca. Dodatkowe łącznice umożliwią natomiast szybkie połączenie Katowic z Rybnikiem, Żorami oraz Wodzisławiem Śląskim.

Nowe i szybkie trasy kolejowe spowodują też odciążenie tych już istniejących. Stworzy to okazję do poprawy oferty przewozowej kolei regionalnych, a także uwolni dodatkowe sloty czasowe dla pociągów towarowych. W koncepcji CPK znalazł się też pomysł odbudowy linii kolejowych wokół jezior mazurskich. To byłby powrót do gęstej sieci torów, które istniały tam do 1945 roku. Większość tych odcinków tuż po II wojnie światowej rozebrała sowiecka armia.

Kontrowersje budzą możliwe wywłaszczenia pod budowę nowych tras kolejowych. Trasy szybkich prędkości muszą być wytyczone w liniach jak najbardziej zbliżonych do prostych, co sprawia, że konieczne będzie nabycie nowych gruntów pod ich budowę.

Spółka CPK oficjalnie poinformowała, że na przełomie 2024/2025 roku ma zamiar wdrożyć Program Dobrowolnych Nabyć dla kolei, taki jak ten, który funkcjonował na terenach pod budowę lotniska. Osoby, które nie zdecydują się na przystąpienie do programu, zostaną wywłaszczone na warunkach ogólnych, które określa Ustawa z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym.