Stan wojenny
[Strona informacyjna: Stan wojenny ]
[ Przyczyny ] [ Wprowadzenie ] [ Przebieg ]
[ Internowani ] [ Ofiary ] [ Życie codzienne ]
[ Filmy ] [ Książki ] [ Muzyka ]
Stan wojenny w Polsce 1981–1983 – stan nadzwyczajny wprowadzony 13 grudnia 1981 roku (niezgodnie z Konstytucją PRL) na terenie całej Polski podjętej na polecenie Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego (pozakonstytucyjnego tymczasowego organu władzy, faktycznie nadrzędnego wobec konstytucyjnych władz państwowych). Został zawieszony 31 grudnia 1982 roku, a zniesiono go 22 lipca 1983 roku.
Według propagandy PRL, stan wojenny miał wprowadzić porządek w kraju (gdzie panował chaos spowodowany rzekomo przez ruch Solidarności) oraz uchronić Polskę od „interwencji zbrojnej wojsk sowieckich”. W rzeczywistości ZSRS nie zamierzała interweniować, o czym został poinformowany Wojciech Jaruzelski, który o taką interwencję prosił. Podczas procesu „o bezprawne wprowadzenie stanu wojennego i udział w zbrojnym spisku przestępczym”, Stanisław Kania oświadczył: „Wbrew temu, co piszą i mówią niektórzy, jesienią 1981 roku groźby interwencji sowieckiej nie było!”. Wypowiedzi nie nagłośniły media „głównego nurtu” licznie obecne na sali.
W rzeczywistości stan wojenny zamiast Polaków chronić, miał stłumić ruch społeczny Solidarność i zmienić strukturę władzy związku. Cel udało się osiągnąć, czego ostatecznym efektem był tzw. Okrągły Stół w roku 1989.
Tematyce stanu wojennego poświęcony jest film „Towarzysz generał idzie na wojnę”, do obejrzenia którego bardzo zachęcamy. Zobacz film: „Towarzysz generał idzie na wojnę”.
Od 13 grudnia 1981 do 22 lipca 1983 roku podczas strajków i manifestacji zginęło przynajmniej 56 osób (głównie śmiertelne postrzały i pobicia). Całkowita liczba ofiar politycznych tego okresu jest trudna do oszacowania. Liczba ofiar stanu wojennego w latach 1981-1989 wynosi nie mniej niż 88 osób, co ustaliła badająca w latach 1989-1991 zbrodnie stanu wojennego Sejmowa Komisja Nadzwyczajna do Zbadania Działalności MSW. Jest możliwe, że całkowita liczba ofiar śmiertelnych sięga ponad 100 osób (nie wyjaśniono ok. 90 przypadków tajemniczych morderstw politycznych dokonanych przed i po 1989 rokiem).
12 stycznia 2012 roku Sąd Okręgowy w Warszawie uznał, że stan wojenny nielegalnie wprowadziła tajna grupa przestępcza o charakterze zbrojnym pod wodzą gen. Wojciecha Jaruzelskiego, w celu likwidacji NSZZ „Solidarność”, zachowania ówczesnego ustroju komunistycznego oraz osobistych pozycji we władzach PRL.