1672 r.: Najazd turecki na Polskę
[ Powrót do historii Polski ]
Bezpośrednią przyczyną wojny były działania wojsk koronnych na Ukrainie wymierzone przeciw Tatarom i hetmanowi kozackiemu Piotrowi Doroszence, który w 1666 roku uznał zwierzchnictwo Turcji. Doroszenko i Tatarzy 18 lipca 1672 roku pobili pod Ładyżynem grupę jazdy polsko-kozackiej, natomiast w sierpniu potężna armia turecka pod wodzą sułtana Mehmeda IV i wezyra Ahmeda Köprülü wkroczyła na Podole i przystąpiła do oblężenia Kamieńca Podolskiego.
Polska pogrążona była w problemach wewnętrznych, gdzie szlachta popierająca króla Michała Korybuta Wiśniowieckiego walczyła z grupą magnatów i była absolutnie nieprzygotowana do wojny. Po krótkim oblężeniu Turcy zdobyli Kamieniec Podolski, by następnie ruszyć na Lwów, który oblegli 20 września. W tym czasie Tatarzy przystąpili do pustoszenia obszarów leżących między Sanem, Wieprzem i Bugiem.
Mimo tego, że hetman wielki koronny Jan Sobieski pobił Tatarów w wyprawie na czambuły, to Polska nie była w stanie przeciwstawić się armii tureckiej. Zawarto traktat w Buczaczu w 1957 roku. Rzeczpospolita odstąpiła Turcji Podole z Kamieńcem Podolskim oraz część prawobrzeżnej Ukrainy. Zobowiązała się także płacić coroczny haracz w wysokości 22 000 dukatów. Sejm nie ratyfikował traktatu i wojna była kontynuowana.
W 1673 roku znacząco powiększone dzięki nowym zaciągom wojsko polskie i litewskie przeszło do ofensywy. Naczelny wódz Jan Sobieski 11 listopada odniósł nad armią turecką wielkie zwycięstwo pod Chocimiem. Zobacz: Bitwa pod Chocimiem. W 1674 roku do wojny przeciwko Turcji przystąpiła Rosja, dzięki czemu wojska polskie mogły przystąpić do ofensywy na ziemiach ukraińskich. Od jesieni 1674 do wiosny 1675 roku Polacy opanowali w walkach z Tatarami całą prawobrzeżną Ukrainę.
W czerwcu 1675 roku Turcy odpowiedzieli ofensywą i zajęli zamek w Zbarażu, zamek w Podhajcach i oblegali zamek w Trembowli. Kiedy Jan Sobieski ruszył na odsiecz obleganej Trembowli, Turcy wycofali się za Dniestr. W sierpniu 1676 roku, w związku z nową ofensywą turecką, zacięte walki trwały blisko trzy tygodnie. 17 października 1676 roku został podpisany rozejm w Żurawnie, który przerwał działania wojenne.