Góry Izerskie

[ Co warto zobaczyć w Polsce? ]

Góry w Polsce

[ Góry Izerskie ] [ Góry Sowie ] [ Góry Wałbrzyskie ]

[ Karkonosze ] [ Sudety ]

Góry Izerskie to pasmo górskie w Sudetach Zachodnich na terenie Polski i Czech. Najwyższe wzniesienie Gór Izerskich to Wysoka Kopa – 1126 m n.p.m. Góry Izerskie tworzy szereg grzbietów górskich, z których najważniejsze po stronie polskiej to Grzbiet Kamienicki i Wysoki Grzbiet.

Nie są to wysokie góry, mają też dość łagodne wierzchołki. Wokół Gór Izerskich po stronie polskiej położone są: Jakuszyce, Szklarska Poręba, Świeradów-Zdrój i Mirsk.

Najczęstszą bazę noclegową stanowią Szklarska Poręba i Świeradów-Zdrój. Są to ciekawe tereny do uprawiania turystyki pieszej, rowerowej, konnej, a zwłaszcza narciarstwa biegowego. Na Polanie Jakuszyckiej odbywa się słynny Bieg Piastów.

Na wysokości 840-880 m n.p. m. położona jest Hala Izerska, górska łąka w dolinie Izery. Jest to polski biegun zimna. Latem notowane tu bywają ujemne temperatury powietrza, jak w 20 lipca 1996 roku, kiedy temperatura spadła do -5,5°C.

Do 1945 roku na Hali Izerskiej znajdowała się wieś Gross-Iser. Pod koniec XIX wieku stało w wiosce 38 bud pasterskich i młyn wodny. W okresie międzywojennym, kiedy doprowadzono drogę na Halę Izerską, Gross Iser przeistoczyła się w typową wioskę z gospodą oraz regularnymi zabudowaniami. Po II wojnie światowej wieś została zajęta przez Wojska Ochrony Pogranicza, a dotychczasowi mieszkańcy zostali przymusowo wysiedleni, głównie do Świeradowa.

Z wioski pozostał tylko jeden budynek – dawna szkoła. Obecnie jest to schronisko Chatka Górzystów. Budynek powstał około 1938 roku, jako druga szkoła we wsi. Przez Halę przebiegają trzy szlaki. Czerwony szlak do Jakuszyc, żółty ze Stogu Izerskiego na Rozdroże Izerskie oraz niebieski z Polany Izerskiej do Szklarskiej Poręby.

Na Hali Izerskiej znajduje się jeden z dwóch rezerwatów przyrodniczych Gór Izerskich – Torfowiska Doliny Izery. Znajdują się tu jedne z najpiękniejszych i najcenniejszych torfowisk w Polsce. Jest to jedno z trzech miejsc w Polsce gdzie występuje brzoza karłowata.

Występują tu również kosodrzewina, jałowiec halny, bażyna czarna, malina moroszka, mchy torfowce, rosiczki, turzyce i wełnianki. Izerskie torfowiska zaczęły rozwijać się już pod koniec epoki lodowcowej, co sprawia, że najgłębsze pokłady osiągają wiek 11 tysięcy lat. Torf z Hali Izerskiej był też wykorzystywany w leczniczych kąpielach w Świeradowie-Zdroju.

Zobacz więcej: Świeradów-Zdrój.

4 listopada 2009 roku utworzony został polsko-czeski transgraniczny Izerski Park Ciemnego Nieba. Zajmuje on powierzchnię około 7500 ha. Inicjatorem powstania parku Instytut Astronomiczny Uniwersytetu Wrocławskiego. Jest to pierwszy w Polsce park ciemnego nieba, a jego celem jest zachowanie nocnego nieba wolnego od nadmiaru światła, dzięki czemu możliwe jest obserwowanie gwiazd.

W Parku Ciemnego Nieba utworzono Model Układu Słonecznego w skali jeden do miliarda. Wzdłuż ścieżki dydaktycznej ustawiono kamienie różnej wielkości z tabliczkami opisującymi, jakie planety Układu Słonecznego reprezentują. Każdy kamień pochodzi z innego kamieniołomu ulokowanego na Dolnym Śląsku, a kolory skał przypominają barwy planet, które symbolizują.

Czerwonym szlakiem turystycznym ze Świeradowa-Zdroju można dojść w pobliże najwyższego szczytu Gór Izerskich – Wysoką Kopę. Szlak nie prowadzi bezpośrednio na szczyt, jednak można dojść na niego wyraźną ścieżką.

Po drodze można zobaczyć nieczynną kopalnię kwarcu Stanisław. Jest to najwyżej położony zakład wydobywczy w środkowej Europie. Kopalnia znajduje się na wysokości od 1050 do 1080 m n.p.m.

Wysoka Kopa należy do Korony Gór Polski i Korony Sudetów i znajduje na Grzbiecie Wysokim. Na tym samym grzbiecie górskim znajduje się też wzniesienie Zwalisko o wysokości 1047 m n.p.m., zwane też Wieczorny Zamek od grupy malowniczych skałek wieńczących szczyt wzniesienia.

Z Wieczornym Zamkiem związane są liczne legendy i podania o ukrytych skarbach, zaklętych zamkach oraz tajemniczych wejściach do podziemi. Jedna z nich mówi o Skarbczyku, gdzie mają znajdować się ogromne ilości złota i kamieni szlachetnych. Wejście do niego otwiera się tylko raz do roku, zawsze o północy, jednak za każdym razem podczas innej nocy w roku.

Kolejnym ciekawym wzniesieniem Grzbietu Wysokiego jest Wysoki Kamień, wznoszący się na wysokość 1058 m n.p.m, tuż nad Szlakrską Porębą. Ze szczytu rozciąga się panorama na Karkonosze, Góry Izerskie, Góry Kaczawskie oraz Rudawy Janowickie. W 1837 roku śląski ród arystokratyczny Schaffgotschowie, będący właścicielami tych terenów, wybudowali na szczycie schronisko Hochsteinbaude, które spłonęło w 1882 roku. Obecnie w jego miejscu powstaje nowe schronsko.

Bardzo ciekawa jest też stacja turystyczna Orle, znajdująca się w granicach Szklarskiej Poręby, u stóp góry Granicznik. Budynek schroniska to pozostałość po powstałej przy hucie szkła kolonii Carlsthal.

Hutę założyła rodzina Preusslerów w 1754 roku, a działała ona wraz z kolonią rodzin w niej pracujących do 1890 roku. W latach 30. XX wieku Niemcy ustanowili tu posterunek służb granicznych. Po II wojnie światowej funkcjonowała tutaj Strażnica Wojsk Ochrony Pogranicza Orle.