31 marca

Autonomia Palestyńska – Święto Ziemi
Malta – Święto Wolności
Wspomnienia i święta w Kościele katolickim obchodzą:
św. Achacjusz z Melitene, biskup
św. Balbina Rzymska, męczennica
św. Beniamin, diakon i męczennik († 424)

 

POLSKA

1241 – I najazd mongolski na Polskę: wycofujące się wojska mongolskie spaliły Kraków. Ocalały tylko murowane kościół św. Andrzeja i Wawel. Zginęło ok. 3 tys. osób.
1366 – Lanckorona uzyskała prawa miejskie.
1500 – Poświęcono Sanktuarium Maryjne w Gietrzwałdzie.
1590 – Pożar strawił doszczętnie zabudowę Skwierzyny.
1831 – Powstanie listopadowe: stoczono bitwy pod Wawrem i pod Dębem Wielkiem.
1895 – Otwarto nowe ujście Wisły.
1909 – W Poznaniu otwarto Dom handlowy Haase & Co.
1912 – Rozegrano pierwszy mecz na stadionie Cracovii w Krakowie.
1924 – Początek strajku 150 tysięcy górników z Zagłębia i Górnego Śląska.
1937 – Minister spraw wewnętrznych Felicjan Sławoj Składkowski rozwiązał zdominowaną przez lewicę Radę Miejską Łodzi.
1938 – Rząd Bułgarii zakupił 42 samoloty rozpoznawczo-bojowe PZL.43 Czajka.
1939 – Wincenty Witos powrócił do kraju z emigracji politycznej w Czechosłowacji.
1941 – Niemcy utworzyli w Kielcach getto żydowskie.
1944:
Oddział UPA zamordował 76 polskich mieszkańców w miejscowości Ostrów, położonej w powiecie sokalskim województwa lwowskiego.
W swoim biurze w Warszawie został zastrzelony przez żołnierzy AK płk Mychajło Pohotowko, szef warszawskiego oddziału Ukraińskiego Komitetu Centralnego. Podczas akcji zginęło też kilku innych działaczy ukraińskich.
1945:
Armia Czerwona zajęła Racibórz.
Wincenty Witos został aresztowany na 5 dni przez Rosjan w celu nakłonienia go do współpracy z Krajową Radą Narodową.
1955 – Prof. Wiktor Bross przeprowadził w II Klinice Chirurgii we Wrocławiu pierwszą w Polsce komisurotomię mitralną palcem nieuzbrojonym w uśpieniu dotchawicznym według pomysłu Antoniego Arońskiego.
1965 – Prof. Wiktor Bross przeprowadził pierwszą w Polsce próbę transplantacji nerki pobranej ze zwłok.
1970 – Założono Muzeum Historyczne Miasta Gdańska.
1989 – Premiera komedii filmowej Piłkarski poker w reżyserii Janusza Zaorskiego.
1993 – Wystartował kanał satelitarny TVP Polonia.
1998 – Polska rozpoczęła negocjacje akcesyjne z Unią Europejską.
1999 – 5 gangsterów zginęło w strzelaninie w restauracji „Gama” w Warszawie.
2000:
Premiera komedii filmowej Operacja Koza w reżyserii Konrada Szołajskiego.
Wprowadzono nowe tablice rejestracyjne.
2008 – Zakończył się proces zabójców Krzysztofa Olewnika.
2009:
Cała czteroosobowa załoga zginęła w katastrofie należącego do Brygady Lotnictwa Marynarki Wojennej samolotu An-28 Bryza-2RF na lotnisku wojskowym w Gdyni-Babich Dołach.
Weszła w życie ustawa o upadłości konsumenckiej.
2010 – Andrzej Seremet został prokuratorem generalnym.
2014 – Zamknięto ostatnią w Europie regularną linię (Wolsztyn-Leszno) zwykłego ruchu pasażerskiego obsługiwaną przez parowozy.

 

ŚWIAT
307 – Cesarz rzymski Konstantyn I Wielki ożenił się z Faustą, córką byłego cesarza Maksymiana.
1078 – Abdykował cesarz bizantyński Michał VII Dukas. Jego następcą został Nicefor III Botaniates.
1084 – Antypapież Klemens III koronował Henryka IV Salickiego na cesarza rzymsko-niemieckiego.
1146 – Działający na polecenie papieża Eugeniusza III francuski filozof i teolog Bernard z Clairvaux wygłosił w Vézelay kazanie wzywające do II krucjaty, które spotkało się z ogromnym odzewem w zachodniej Europie.
1387 – Zygmunt Luksemburski został królem Węgier i Chorwacji.
1492 – Monarchowie Kastylii i Aragonii Izabela I Katolicka i Ferdynand II Katolicki nakazali Żydom przejście na katolicyzm pod groźbą wydalenia z kraju.
1495 – W Wenecji zawiązano ligę antyfrancuską z udziałem papieża, Mediolanu, Republiki Weneckiej, Maksymiliana I Habsburga i Hiszpanii.
1547 – Henryk II Walezjusz został królem Francji.
1621 – Filip IV Habsburg został królem Hiszpanii i jako Filip III Portugalii.
1807:
William Cavendish-Bentinck został po raz drugi premierem Wielkiej Brytanii.
Zwycięstwo wojsk egipskich nad brytyjskimi w bitwie pod Rosettą.
1814 – Wojska VI koalicji antyfrancuskiej zdobyły Paryż.
1822 – Wojna o niepodległość Grecji: wojska tureckie rozpoczęły rzeź 20 tys. greckich mieszkańców wyspy Chios.
1829 – Francesco Saverio Castiglioni został wybrany na papieża i przybrał imię Pius VIII.
1846 – Barthélémy de Theux de Meylandt został po raz drugi premierem Belgii.
1854 – Podpisano japońsko-amerykański traktat z Kanagawy, otwierający porty Shimoda i Hakodate dla amerykańskich statków handlowych.
1856 – Niemiecki astronom Hermann Goldschmidt odkrył planetoidę (40) Harmonia.
1866 – Wojna Chile i Peru z Hiszpanią: flota hiszpańska zbombardowała chilijski port Valparaíso.
1874 – Papież Pius IX utworzył Metropolię Melbourne.
1879 – W Wenezueli została wprowadzona nowa waluta narodowa – boliwar.
1885 – Brytyjczycy ustanowili protektorat nad Beczuaną (dzisiejsza Botswana).
1889 – Otwarto Wieżę Eiffla w Paryżu.
1891 – Francuski astronom Alphonse Borelly odkrył planetoidę (308) Polyxo.
1894 – Brytyjski statek pasażerski RMS Lucania zdobył Błękitną Wstęgę Atlantyku.
1896 – Tirésias Simon-Sam został prezydentem Haiti.
1899:
Francuski astronom Jérôme Eugène Coggia odkrył planetoidę (444) Gyptis.
W stolicy Jamajki Kingston wyjechał na trasę pierwszy tramwaj elektryczny.
1901 – W Pradze odbyła się premiera opery Rusałka Antonína Dvořáka.
1903 – Według zeznań świadków nowozelandzki konstruktor Richard Pearse odbył lot maszyną z napędem cięższą od powietrza (około 8 miesięcy przed braćmi Wright).
1909:
Serbia uznała aneksję Bośni i Hercegowiny przez Austro-Węgry.
W stoczni w Belfaście rozpoczęto budowę Titanica.
1910 – Oddano do użytku wąskotorową linię kolejową łącząca chińską prowincję Junnan z wietnamskim Tonkinem.
1917 – Dania oficjalnie przekazała USA dzisiejsze Wyspy Dziewicze Stanów Zjednoczonych, sprzedane 17 stycznia za 25 mln dolarów.
1918 – W Baku wojska bolszewickie rozpoczęły rzeź 12 tysięcy Azerów.
1921:
Powstała Abchaska Socjalistyczna Republika Radziecka.
Sformowano Królewskie Australijskie Siły Powietrzne (RAAF).
1930 – Wszedł w życie Kodeks Haysa (ang. United States Motion Picture Production Code of 1930), który narzucał ścisłe wytyczne co do traktowania scen dotyczących seksu, zbrodni, religii i przemocy w filmach amerykańskich. Kodeks ten obowiązywał wytwórnie filmowe w USA przez następne 40 lat.
1931 – Około 2 tys. osób zginęło w trzęsieniu ziemi, które nawiedziło stolicę Nikaragui, Managuę.
1939:
Francja i Wielka Brytania udzieliły Polsce gwarancji bezpieczeństwa.
Włochy i San Marino zawarły układ o przyjaźni, dobrym sąsiedztwie i handlu.
1940:
Karelska ASRR została przekształcona w Karelo-Fińską SRR.
Raszid Ali al-Kilani został po raz drugi premierem Iraku.
1941 – II wojna światowa w Afryce: ruszyło natarcie wojsk niemiecko-włoskich w północnej Afryce.
1942:
Wojna na Pacyfiku: Japończycy zajęli Wyspę Bożego Narodzenia.
Rozpoczął się rajd japoński na Ocean Indyjski.
1943 – Na Broadwayu odbyła się premiera musicalu Oklahoma! z muzyką Richarda Rodgersa i librettem Oscara Hammersteina II.
1946:
Achille Van Acker został po raz drugi premierem Belgii.
Koalicja rojalistyczna wygrała wybory powszechne w Grecji.
1948 – Duński parlament przyjął tzw. Zasadę Samostanowienia, ustanawiającą status Wysp Owczych jako terytorium zależnego w obrębie Królestwa Danii.
1949 – Nowa Fundlandia została przyłączona do Konfederacji Kanady.
1951 – W USA uruchomiono pierwszy komercyjny komputer UNIVAC I.
1958 – Progresywno-Konserwatywna Partia Kanady premiera Johna Diefenbakera wygrała wybory federalne.
1959 – XIV Dalajlama Tenzin Gjaco, zmuszony do ucieczki z Tybetu przekroczył granicę Indii, gdzie otrzymał azyl polityczny.
1960 – Premiera filmu komediowego Nie jedzcie stokrotek w reżyserii Charlesa Waltersa.
1964 – W wojskowym zamachu stanu w Brazylii został obalony prezydent João Goulart (31 marca-1 kwietnia).
1965 – Hiszpański samolot Convair 440 rozbił się na morzu w okolicach marokańskiego Tangeru, w wyniku czego zginęło 50 spośród 53 osób na pokładzie.
1966:
Oficjalnie zakazano stosowania japońskich jednostek miary (system metryczny wprowadzono w 1924 roku).
Została wystrzelona radziecka sonda Łuna 10, pierwszy sztuczny satelita Księżyca.
1968 – Prezydent USA Lyndon B. Johnson oznajmił, że nie będzie się ubiegał o drugą, pełną kadencję.
1969 – Odbył się pogrzeb byłego prezydenta USA Dwighta Eisenhowera.
1970:
9 terrorystów z Japońskiej Czerwonej Armii uprowadziło do Korei Północnej samolot pasażerski odbywający rejs z Tokio do Fukuoki.
W atmosferze spłonął Explorer 1, pierwszy amerykański sztuczny satelita Ziemi.
1971 – Porucznik William Calley został skazany na karę dożywotniego pozbawienia wolności za zabójstwo z premedytacją 22 osób w czasie masakry w wietnamskiej wiosce Mỹ Lai w 1968 roku.
1974 – Z połączenia British Overseas Airways Corporation i British European Airways powstały British Airways.
1975 – Süleyman Demirel został po raz drugi premierem Turcji.
1976 – Otwarto Port lotniczy Manaus w brazylijskim stanie Amazonas.
1979:
Ostatni żołnierze brytyjscy opuścili Maltę.
W Jerozolimie odbył się 24. Konkurs Piosenki Eurowizji.
1981 – Odbyła się 53. ceremonia wręczenia Oscarów.
1983 – Około 5 tys. osób zginęło w wyniku trzęsienia ziemi i tsunami w kolumbijskim departamencie Nariño nad Pacyfikiem.
1985 – W Nowym Jorku odbyła się pierwsza WrestleMania.
1986 – 166 osób zginęło w katastrofie Boeinga 727 linii Mexicana w meksykańskim mieście Maravatío.
1987 – Wyniesiono na orbitę drugi moduł stacji orbitalnej Mir.
1990 – Została założona Komunistyczna Partia Czech i Moraw (KSČM).
1991:
Gruzini opowiedzieli się w referendum za niepodległością.
Rozwiązano struktury wojskowe Układu Warszawskiego.
Serbowie zajęli budynek dyrekcji Parku Narodowego Jezior Plitwickich. Był to początek konfliktu między Chorwacją i Serbią, wchodzącymi w skład Jugosławii.
W Albanii odbyły się pierwsze po II wojnie światowej wielopartyjne wybory.
1992:
19 republik autonomicznych podpisało w Moskwie układ o federacji z Rosją. Umowy nie podpisały Czeczenia i Tatarstan.
Wycofano ze służby ostatni amerykański pancernik USS Missouri.
1995 – 60 osób zginęło w Rumunii w katastrofie należącego do linii TAROM Airbusa A310-324.
1999 – Premiera filmu science fiction Matrix w reżyserii Larry’ego i Andy’ego Wachowskich.
2001 – Abd al-Kadir Badżammal został premierem Jemenu.
2002:
15 osób zginęło, a 40 zostało rannych w palestyńskim zamachu samobójczym w restauracji w Hajfie.
Na Ukrainie odbyły się wybory parlamentarne.
2004 – W irackiej Al-Falludży 4 pracowników amerykańskiego przedsiębiorstwa z branży ochroniarskiej Blackwater zostało zamordowanych przez rebeliantów, po czym ich ciała podpalono i powieszono na moście nad Eufratem.
2005 – W związku z chorobą Rainiera III jego syn Albert II przejął obowiązki księcia Monako.
2008 – Zbankrutowały hawajskie linie lotnicze Aloha Airlines.
2010 – W samobójczym, podwójnym zamachu bombowym w mieście Kizlar w Dagestanie zginęło 12 osób, a 18 zostało rannych.
2012 – Prezydent Mauritiusa Anerood Jugnauth ustąpił ze stanowiska. P.o. prezydenta została wiceprezydent Monique Ohsan-Bellepeau.
2014 – Manuel Valls został premierem Francji.

 

URODZILI SIĘ
250 – Konstancjusz I Chlorus, cesarz rzymski (zm. 306)
1360 – Filipa Lancaster, królowa Portugalii (zm. 1415)
1425 – Bianka Maria Visconti, księżniczka Mediolanu (zm. 1468)
1499 – Pius IV, papież (zm. 1565)
1504 – Guru Lehna Agad, drugi guru sikhizmu (zm. 1552)
1519 – Henryk II Walezjusz, król Francji (zm. 1559)
1536 – Yoshiteru Ashikaga, japoński siogun (zm. 1556)
1576 – Luiza Julianna, orańska księżniczka, elektorowa Palatynatu Reńskiego (zm. 1644)
1580 – Bogusław XIV, książę pomorski, duchowny katolicki, biskup kamieński (zm. 1637)
1582 – Zofia Hohenzollern, księżniczka pruska, księżna Kurlandii i Semigalii (zm. 1610)
1596 – Kartezjusz, francuski matematyk, filozof (zm. 1650)
1621 – Andrew Marvell, angielski poeta, polityk (zm. 1678)
1635 – Patrick Gordon, szkocki oficer wojsk polskich i szwedzkich, generał i kontradmirał wojsk rosyjskich, pamiętnikarz (zm. 1699)
1651 – Karol II Wittelsbach, elektor Palatynatu Reńskiego (zm. 1685)
1654 – Lorenzo Cozza, włoski duchowny katolicki, generał zakonu franciszkanów, kardynał (zm. 1729)
1675 – Benedykt XIV, papież (zm. 1758)
1685 – Johann Sebastian Bach, niemiecki kompozytor, organista (zm. 1750)
1713 – Antoni Kazimierz Ostrowski, polski duchowny katolicki, arcybiskup gnieźnieński i prymas Polski (zm. 1784)
1723 – Fryderyk V Oldenburg, król Danii i Norwegii (zm. 1766)
1730 – Étienne Bézout, francuski matematyk (zm. 1783)
1732 – Joseph Haydn, austriacki kompozytor (zm. 1809)
1778 – Coenraad Jacob Temminck, holenderski arystokrata, zoolog (zm. 1858)
1796 – Philippe Buchez, francuski polityk, historyk, socjolog (zm. 1865)
1798 – Jakub Tatarkiewicz, polski rzeźbiarz (zm. 1854)
1800 – Józef Sękowski, polski orientalista, poeta (zm. 1858)
1803 – Leopold Schulz-Strasznicki, austriacki matematyk (zm. 1852)
1809 – (19 marca według kal. jul.) Nikołaj Gogol, rosyjski prozaik, poeta, dramaturg, publicysta (zm. 1852)
1811:
Robert Bunsen, niemiecki fizyk, chemik (zm. 1899)
Józef Tous y Soler, hiszpański kapucyn, błogosławiony (zm. 1871)
1821 – Fritz Müller, niemiecki biolog (zm. 1897)
1824 – William Morris Hunt, amerykański malarz (zm. 1879)
1831 – Archibald Scott Couper, szkocki chemik (zm. 1892)
1833 – Antoni Wilhelm Radziwiłł, polski ziemianin, generał pruski (zm. 1904)
1838 – Léon Dierx, francuski poeta (zm. 1912)
1843 – Kristian Zahrtmann, duński malarz (zm. 1917)
1844:
Oskar Boettger, niemiecki zoolog, paleontolog (zm. 1910)
Andrew Lang, szkocki prozaik, poeta, krytyk literacki (zm. 1912)
1847 – James Henry Emerton, amerykański arachnolog (zm. 1931)
1850 – Charles Walcott, amerykański paleontolog, geolog (zm. 1927)
1851 – Francis Bell, nowozelandzki polityk, premier Nowej Zelandii (zm. 1936)
1862 – Claude Swanson, amerykański prawnik, polityk (zm. 1939)
1866 – Stanisław Sawiczewski, polski malarz, ilustrator (zm. 1943)
1870:
James M. Cox, amerykański polityk, dziennikarz, wydawca (zm. 1957)
Hermann Zingerle, austriacki neurolog, psychiatra (zm. 1935)
1872:
Siergiej Diagilew, rosyjski impresario baletowy (zm. 1929)
Arthur Griffith, irlandzki działacz narodowy, polityk, prezydent Irlandii (zm. 1922)
1882:
Korniej Czukowski, rosyjski pisarz, krytyk, teoretyk i historyk literatury, tłumacz (zm. 1969)
Fritzi Massary, austriacko-amerykańska śpiewaczka operowa (sopran), aktorka (zm. 1969)
1884 – Henri Queuille, francuski polityk, premier Francji (zm. 1970)
1886 – Tadeusz Kotarbiński, polski filozof, logik, poeta, etyk, prakseolog, przedstawiciel szkoły lwowsko-warszawskiej (zm. 1981)
1887:
Amadeo García, hiszpański trener piłkarski (zm. 1847)
Umberto Zanolini, włoski gimnastyk (zm. 1973)
1890 – William Lawrence Bragg, australijski fizyk, laureat Nagrody Nobla (zm. 1971)
1891 – Ion Pilat, rumuński poeta (zm. 1945)
1892:
Stanisław Maczek, polski generał (zm. 1994)
Primo Magnani, włoski kolarz torowy i szosowy (zm. 1969)
1893:
Clemens Krauss, austriacki kompozytor, dyrygent (zm. 1954)
Jerzy Kuncewicz, polski prawnik, prozaik, eseista (zm. 1984)
Alfredo Pezzana, włoski szermierz (zm. 1986)
1895 – Joe Starnes, amerykański polityk (zm. 1962)
1900:
Lőrinc Szabó, węgierski poeta (zm. 1957)
Henryk Windsor, książę Gloucester, gubernator generalny Australii (zm. 1974)
1902:
Zbigniew Burzyński, polski pilot, baloniarz (zm. 1971)
Charles van Baar van Slangenburgh, holenderski piłkarz (zm. 1978)
1903 – Stefan Głowacki, polski urzędnik, żołnierz AK (zm. 1949)
1905 – Robert Stevenson, brytyjski reżyser i scenarzysta filmowy (zm. 1986)
1906 – Shin’ichirō Tomonaga, japoński fizyk, laureat Nagrody Nobla (zm. 1979)
1907 – Eddie Quillan, amerykański aktor (zm. 1990)
1908 – Jerzy Gert, polski dyrygent, kompozytor (zm. 1968)
1909 – Robert Brasillach, francuski poeta, dramaturg, prozaik, krytyk literacki, publicysta, tłumacz (zm. 1945)
1910 – Józef Bujnowski, polski poeta, eseista, historyk literatury (zm. 2001)
1912 – Henryk Braun, polski lekkoatleta, długodystansowiec (zm. 2009)
1913 – Egon Naganowski, polski eseista, krytyk literacki, tłumacz (zm. 2000)
1914:
Michał Jakubik, polski generał, pilot myśliwski (zm. 1966)
Wincenty Kawalec, polski ekonomista, polityk, prezes GUS, minister pracy, płac i spraw socjalnych (zm. 1991)
Octavio Paz, meksykański poeta, eseista, krytyk, dziennikarz, laureat Nagrody Nobla (zm. 1998)
1917:
Dorothy DeLay, amerykańska skrzypaczka, pedagog (zm. 2002)
Maria Fijewska-Dobrzyńska, polska aktorka-lalkarka (zm. 2005)
Jan Wyżykowski, polski geolog (zm. 1974)
1918:
Reg Cumner, walijski piłkarz (zm. 1999)
Leon Kantorski, polski duchowny katolicki, publicysta (zm. 2010)
Ted Post, amerykański reżyser filmowy i telewizyjny (zm. 2013)
1920:
Zdzisław Gierwatowski, polski piłkarz, trener, uczestnik powstania warszawskiego (zm. 2005)
Krystyna Nepomucka, polska pisarka (zm. 2015)
1921 – Mieczysław Porębski, polski krytyk, teoretyk i historyk sztuki (zm. 2012)
1922:
Jadwiga Kucharska, polska etnograf, etnolog (zm. 1995)
János Mogyorósi-Klencs, węgierski gimnastyk (zm. 1997)
1923 – Julian Jabczyński, polski aktor (zm. 2008)
1924 – Bob Maitland, brytyjski kolarz szosowy (zm. 2010)
1926:
Olle Boström, szwedzki łucznik (zm. 2010)
Sydney Chaplin, amerykański aktor (zm. 2009)
John Fowles, brytyjski pisarz (zm. 2005)
1927:
César Chávez, amerykański działacz związkowy pochodzenia meksykańskiego (zm. 1993)
William Daniels, amerykański aktor
Władimir Iljuszyn, rosyjski generał major lotnictwa (zm. 2010)
Eduardo Martínez Somalo, hiszpański kardynał, dyplomata watykański
1928:
Lefty Frizzell, amerykański piosenkarz country (zm. 1975)
Gordie Howe, kanadyjski hokeista (zm. 2016)
John J. Kepes, węgiersko-amerykański neurolog pochodzenia żydowskiego (zm. 2010)
John Lee, australijski aktor (zm. 2000)
1929 – Wojciech Skibiński, polski aktor
1930 – Julián Herranz Casado, hiszpański kardynał
1931:
Tamara Tyszkiewicz, radziecka lekkoatletka, kulomiotka (zm. 1997)
Göran Printz-Påhlson, szwedzki literaturoznawca, poeta, krytyk literacki, tłumacz (zm. 2006)
1932:
John Jakes, amerykański pisarz
Nagisa Ōshima, japoński reżyser filmowy (zm. 2013)
1933:
Jurij Breżniew, radziecki polityk (zm. 2013)
Nichita Stănescu, rumuński poeta, eseista (zm. 1983)
Borys Tatuszyn, rosyjski piłkarz, trener (zm. 1998)
1934:
Lester Carney, amerykański lekkoatleta, sprinter
Richard Chamberlain, amerykański aktor
Shirley Jones, amerykańska aktorka, piosenkarka
Grigorij Nielubow, radziecki pilot wojskowy, kosmonauta (zm. 1966)
Carlo Rubbia, włoski fizyk, laureat Nagrody Nobla
Britt Strandberg, szwedzka biegaczka narciarska
Kamala Das Suraiya, indyjska poetka, pisarka (zm. 2009)
1935:
Herb Alpert, amerykański trębacz, kompozytor, piosenkarz, producent muzyczny, malarz, rzeźbiarz
Adolf Derentowicz, polski inżynier budownictwa, pływak, piłkarz wodny (zm. 2007)
Bent Krog, duński piłkarz (zm. 2004)
1936:
Vladimír Koiš, czeski piłkarz
Jerzy Piechowski, polski pisarz, publicysta, tłumacz, kolekcjoner dzieł sztuki (zm. 2003)
1937:
Claude Allègre, francuski geochemik, wykładowca akademicki, polityk
Herbert Ninaus, austriacko-australijski piłkarz (zm. 2015)
1938:
Ahmet Ayık, turecki zapaśnik
Antje Gleichfeld, niemiecka lekkoatletka, sprinterka i biegaczka średniodystansowa
Marek Piestrak, polski reżyser i scenarzysta filmowy
Manfred Poschenrieder, niemiecki żużlowiec
David Steel, szkocki polityk
Aleksandr Zbrujew, rosyjski aktor
1939:
Zwiad Gamsachurdia, gruziński pisarz, polityk, prezydent Gruzji (zm. 1993)
Israel Horovitz, amerykański dramaturg, scenarzysta filmowy pochodzenia żydowskiego
Volker Schlöndorff, niemiecki reżyser filmowy
Karl-Heinz Schnellinger, niemiecki piłkarz
Edward Spyrka, polski kompozytor
1940:
Piergiorgio Debernardi, włoski duchowny katolicki, biskup Pinerolo
Barney Frank, amerykański polityk
Yuriko Handa, japońska siatkarka
Gene Kotlarek, amerykański skoczek narciarski (zm. 2017)
Patrick Leahy, amerykański polityk
1941:
Faith Leech, australijska pływaczka (zm. 2013)
Jerzy Motylewicz, polski historyk
1942:
Tadeusz Bazydło, polski generał dywizji
Maria Duławska, polska pisarka, publicystka, pedagog
1943:
Roy Andersson, szwedzki reżyser filmowy
Christopher Walken, amerykański aktor, reżyser i producent filmowy, tancerz, piosenkarz
1944 – Piotr Malinowski, ratownik tatrzański, taternik, alpinista (zm. 1995)
1945:
Jacek Andrucki, polski aktor, reżyser teatralny (zm. 2012)
Alcindo Martha de Freitas, brazylijski piłkarz (zm. 2016)
1946:
Mirosław Gronowski, polski reżyser i producent filmowy
Elżbieta Jaworowicz, polska dziennikarka telewizyjna
Fiorello Provera, włoski lekarz, polityk
Klaus Wolfermann, niemiecki lekkoatleta, oszczepnik
1947:
César Gaviria, kolumbijski polityk, prezydent Kolumbii
Eliyahu M. Goldratt, izraelski fizyk (zm. 2011)
Domenico Mogavero, włoski duchowny katolicki, biskup Mazara del Vallo
Luigi Padovese, włoski duchowny katolicki, biskup İskenderun, przewodniczący episkopatu Turcji (zm. 2010)
1948:
Al Gore, amerykański polityk, wiceprezydent USA, laureat Pokojowej Nagrody Nobla
Harald Hervig, norweski zapaśnik
Rhea Perlman, amerykańska aktorka pochodzenia żydowskiego
Gustaaf Van Cauter, belgijski kolarz szosowy
Enrique Vila-Matas, hiszpański pisarz
Władimir Winokur,rosyjski aktor, komik
1949:
Tamara Crețulescu, rumuńska aktorka
Hans Lutz, niemiecki kolarz torowy i szosowy
1950:
Clay Borris, kanadyjski reżyser filmowy
Yoshifumi Kondō, japoński animator, reżyser filmów anime (zm. 1998)
Ryszard Mróz, polski aktor
1951:
Simon Dickie, nowozelandzki wioślarz (zm. 2017)
Alojzy Pietrzyk, polski działacz związkowy, polityk, poseł na Sejm RP przedsiębiorca
1952:
Dermot Morgan, irlandzki aktor komediowy (zm. 1998)
Paul-Heinz Wellmann, niemiecki lekkoatleta, średniodystansowiec
1953:
Andrzej Fidyk, polski reżyser i scenarzysta filmów dokumentalnych
Łeonid Klimow, ukraiński przedsiębiorca, polityk, działacz sportowy
Ryszard Seruga, polski kajakarz górski, przedsiębiorca, działacz sportowy
1954:
Jan Kaja, polski ekonomista (zm. 2015)
Blanka Paulů, czeska biegaczka narciarska
1955:
Jolanta Grusznic, polska aktorka
Zbigniew Kasprzak, polski rysownik komiksów
Svetozar Marović, serbski polityk, prezydent Serbii i Czarnogóry
Angus Young, australijski gitarzysta, członek zespołu AC/DC
1956:
József Andrusch, węgierski piłkarz, bramkarz
Víctor Púa, urugwajski piłkarz, trener
1957:
Krzysztof Bień, polski aktor
Ronny Bruckner, belgijski przedsiębiorca pochodzenia żydowskiego (zm. 2013)
Patrick Forrester, amerykański pilot wojskowy, astronauta
Attila Janisch, węgierski reżyser i scenarzysta filmowy
1958:
Dave Coyne, brytyjski kierowca wyścigowy
Paul Ferguson, brytyjski perkusista, członek zespołu Killing Joke
Kuupik Kleist, grenlandzki polityk, premier Grenlandii
1959 – Antonio Ingroia, włoski prawnik, prokurator
1960:
Ian McDonald, brytyjski pisarz science fiction
Anna Paluch, polska geodetka, polityk, poseł na Sejm RP
1961:
Ron Brown, amerykański lekkoatleta, sprinter, futbolista
Manfred Deckert, niemiecki skoczek narciarski
1962:
Ewa Telega, polska aktorka
Michal Viewegh, czeski pisarz
Jeff Young, amerykański muzyk, kompozytor, członek zespołu Megadeth
1963:
Hugo Dietsche, szwajcarski zapaśnik
Stephen Tataw, kameruński piłkarz
1964:
Nikołaj Iliew, bułgarski piłkarz
Kelly Jones, amerykański tenisista
Monique Knol, holenderska kolarka szosowa i torowa
Ołeksandr Turczynow, ukraiński ekonomista, polityk, wicepremier, p.o. premiera, przewodniczący Rady Najwyższej i p.o. prezydenta Ukrainy
1965:
Patty Fendick, amerykańska tenisistka
Kevin Greutert, amerykański montażysta, aktor, scenarzysta i reżyser filmowy
Jean-Christophe Lafaille, francuski himalaista (zm. 2006)
William McNamara, amerykański aktor
Piotr Żyżelewicz, polski perkusista, członek zespołów: Armia, Izrael, Voo Voo i 2Tm2,3 (zm. 2011)
1966:
Roger Black, brytyjski lekkoatleta, średniodystansowiec
Tomasz Cebula, polski piłkarz
Katarzyna Kanclerz, polska menedżerka i producentka muzyczna
Gökhan Keskin, turecki piłkarz
Cezary Kwieciński, polski aktor
Joakim Nilsson, szwedzki piłkarz
Tommy Werner, szwedzki pływak
1967:
Michaela Bercu, izraelska modelka pochodzenia rumuńskiego
Ľubomír Luhový, słowacki piłkarz, trener
1968:
Kimmo Kinnunen, fiński lekkoatleta, oszczepnik
César Sampaio, brazylijski piłkarz
Brian Tutunick, amerykański muzyk, członek zespołu Marilyn Manson
1969:
Francesco Moriero, włoski piłkarz
Jacek Rozenek, polski aktor
1970 – Hiroyuki Miyasako, japoński aktor, komik, piosenkarz
1971:
Pawieł Bure, rosyjski hokeista
Craig McCracken, amerykański animator
Ewan McGregor, brytyjski aktor
Jeff Singer, brytyjski perkusista, członek zespołów Paradise Lost i BLAZE
1972:
Alejandro Amenábar, hiszpański reżyser filmowy
Facundo Arana, argentyński aktor
Tomasz Kamiński, polski gitarzysta, kompozytor
1973 – Borys Lankosz, polski reżyser i scenarzysta filmowy
1974:
Otis Hill, amerykański koszykarz
Stefan Olsdal, szwedzki basista, członek zespołu Placebo
Jani Sievinen, fiński pływak
Marco Vicini, włoski siatkarz
1975:
Toni Gardemeister, fiński kierowca rajdowy
Alexander Waske, niemiecki tenisista
1976:
Anthony B, jamajski wokalista, wykonawca muzyki reggae i dancehall
Sébastien Frangolacci, francuski siatkarz
Andrzej Kosztowniak, polski samorządowiec, polityk, prezydent Radomia, poseł na Sejm RP
Beata Kucharzewska, polska judoczka
Josh Saviano, amerykański aktor, prawnik
1977:
Cal Bowdler, amerykański koszykarz
Agata Mańczyk, polska pisarka
Garth Tander, australijski kierowca wyścigowy
1978:
Daniel Mays, brytyjski aktor
Maciej Nalepa, polski piłkarz, bramkarz
Tony Yayo, amerykański raper
1979:
Omri Afek, izraelski piłkarz
Tomasz Bajer, polski aktor niezawodowy
Jonna Mendes, amerykańska narciarka alpejska
1980:
Martin Albrechtsen, duński piłkarz
Jan Aleksandrowicz-Krasko, polski aktor
Malik Joyeux, tahitański surfer (zm. 2005)
Edgars Masaļskis, łotewski hokeista
Kate Micucci, amerykańska aktorka, piosenkarka, ukulelistka, komik
1981:
Thomas Chatelle, belgijski piłkarz
Lourdes Domínguez Lino, hiszpańska tenisistka
Wasyl Fedoryszyn, ukraiński zapaśnik
Maarten van der Weijden, holenderski pływak
1982:
Tal Ben Chajjim, izraelski piłkarz
Jay Khan, brytyjski wokalista, członek zespołu US5
David Poisson, francuski narciarz alpejski (zm. 2017)
1983:
Thierry Issiémou, gaboński piłkarz
Rienat Mamaszew, rosyjski hokeista
Katarzyna Wójcik, polska pięcioboistka nowoczesna
1984:
Martins Dukurs, łotewski skeletonista
Eddie Johnson, amerykański piłkarz
Alexis Norambuena, palestyński piłkarz
Alberto Junior Rodríguez, peruwiański piłkarz
1985:
Jesper Hansen, duński piłkarz, bramkarz
Loïc Jacquet, francuski rugbysta
Jalmar Sjöberg, szwedzki zapaśnik
Jessica Szohr, amerykańska modelka, aktorka
1986:
Andreas Dober, austriacki piłkarz
Paulo Machado, portugalski piłkarz
Miloš Nikić, serbski siatkarz
1987:
Nordin Amrabat, marokański piłkarz
Hugo Ayala, meksykański piłkarz
Georg Listing, niemiecki basista, członek zespołu Tokio Hotel
Seven Lions, amerykański didżej, producent muzyczny
Adam Nalewajk, polski strongman
1988 – Ernest Sowah, ghański piłkarz, bramkarz
1989:
Wilde-Donald Guerrier, haitański piłkarz
Patrycja Kulwińska, polska piłkarka ręczna
Liu Zige, chińska pływaczka
Pablo Piatti, argentyński piłkarz
1990:
Jemma Lowe, brytyjska pływaczka
Sandra Roma, szwedzka tenisistka
Mateusz Wilusz, polski hokeista
1991:
Eric Davis, panamski piłkarz
Donata Leśnik, polska piłkarka
1992:
Odisnel Cooper, kubański piłkarz, bramkarz
Henri Laaksonen, szwajcarski tenisista
1993:
Matwiej Jelisiejew, rosyjski biathlonista
Molly Meech, nowozelandzka żeglarka sportowa
Ryan Murphy, kanadyjski hokeista
Eugenia Nosach, argentyńska siatkarka
Krista Vansant, amerykańska siatkarka
Connor Wickham, angielski piłkarz
1994:
Marco Bueno, meksykański piłkarz
Donatas Kazlauskas, litewski piłkarz
Tomas Rousseaux, belgijski siatkarz
David Zabolotny, polski hokeista, bramkarz
1995:
Mourad Laachraoui, belgijski taekwondzista pochodzenia marokańskiego
Angelika Stankiewicz, polska koszykarka
1996 – Artem Biesiedin, ukraiński piłkarz
1998 – Raisa Musina, rosyjska koszykarka
1999 – Tereza Jančová, słowacka narciarka alpejska

 

ZMARLI
32 p.n.e. – Attyk, rzymski pisarz, historyk, przedsiębiorca, wydawca (ur. 109 p.n.e.)
1242 – Paweł II, polski duchowny katolicki, biskup poznański (ur. ?)
1251 – Wilhelm z Modeny, włoski kardynał (ur. ok. 1184)
1340 – Iwan I Kalita, książę moskiewski i wielki książę włodzimierski (ur. 1288)
1403 – Hugues de Saint-Martial, francuski kardynał (ur. ?)
1461 – Jonasz, metropolita Moskwy i Rusi, święty prawosławny (ur. ?)
1462 – Izydor II Ksantopulos, ekumeniczny patriarcha Konstantynopola (ur. ?)
1493 – Martín Alonso Pinzón, hiszpański żeglarz, podróżnik (ur. 1441)
1547 – Franciszek I Walezjusz, król Francji (ur. 1494)
1567 – Filip Wielkoduszny, landgraf Hesji (ur. 1504)
1616 – Jan Adolf, książę szlezwicko-holsztyński na Gottorp, administrator arcybiskupstwa Bremy, książę-biskup Lubeki (ur. 1575)
1621 – Filip III Habsburg, król Hiszpanii i jako Filip II król Portugalii (ur. 1578)
1624 – Jan Kuczborski, polski duchowny katolicki, biskup chełmiński (ur. ok. 1572)
1631 – John Donne, angielski poeta (ur. 1572)
1652 – Giulio Strozzi, włoski poeta (ur. 1583)
1671 – Anna Hyde, księżna Yorku (ur. 1637)
1702 – Filippo Giannetto, włoski malarz (ur. 1640)
1703 – Johann Christoph Bach I, niemiecki kompozytor (ur. 1642)
1722 – Eberhard von Danckelman, brandenburski polityk (ur. 1643)
1724 – Zofia Sachsen-Weißenfels, księżna Anhaltu-Zerbst (ur. 1654)
1727 – Isaac Newton, angielski fizyk, astronom, matematyk, historyk, filozof, alchemik, badacz Biblii (ur. 1643)
1751 – Fryderyk Ludwik, książę Walii (ur. 1707)
1659 – Achacy Corell (starszy), polski drukarz, wydawca (ur. 1621)
1763 – Marco Foscarini, doża Wenecji (ur. 1696)
1765 – Anna Konstancja Cosel, hrabina niemiecka (ur. 1680)
1785 – Antoni Tyzenhauz, polski polityk, przedsiębiorca (ur. 1733)
1797 – Olaudah Equiano, nigeryjski pisarz (ur. 1745)
1800 – Feliks Turski, polski duchowny katolicki, biskup chełmski, łucki i krakowski (ur. 1729)
1816 – Jean-François Ducis, francuski dramatopisarz, poeta (ur. 1733)
1821 – Gabriel (Bănulescu-Bodoni), rumuński duchowny prawosławny, metropolita kiszyniowski i chocimski (ur. 1746)
1832 – Antoni Brodowski, polski malarz (ur. 1784)
1837 – John Constable, brytyjski malarz (ur. 1776)
1841 – Eduard Gurk, austriacki malarz (ur. 1801)
1848 – Tadeusz Brodowski, polski malarz (ur. 1821)
1850 – Giuseppe Giusti, włoski poeta (ur. 1809)
1852 – Jacques-Joseph Ebelmen, francuski chemik (ur. 1814)
1853 – Andrés Navarte, wenezuelski prawnik, polityk, prezydent Wenezueli (ur. 1781)
1853 – Maximilian Josef von Sommerau-Beeckh, czeski duchowny katolicki, arcybiskup ołomuniecki, kardynał, polityk (ur. 1769)
1855 – Charlotte Brontë, brytyjska pisarka (ur. 1816)
1861 – Ludwik Bartłomiej Lemański, polski ziemianin, wojskowy (ur. 1788)
1867 – August Maximilian Myhrberg, szwedzki dowódca wojskowy (ur. 1797)
1869 – Allan Kardec, francuski spirytysta (ur. 1804)
1880 – Henryk Wieniawski, polski skrzypek, kompozytor (ur. 1835)
1885 – Franz Abt, niemiecki kompozytor, kapelmistrz, wolnomularz (ur. 1819)
1888 – Jean-Marie Guyau, francuski filozof, etyk, poeta (ur. 1854)
1894 – Paweł Jabłoczkow, rosyjski elektrotechnik, inżynier, wynalazca (ur. 1847)
1902 – Alexander Walker Ogilvie, kanadyjski wojskowy, przedsiębiorca, polityk, filantrop (ur. 1829)
1915 – Wyndham Halswelle, brytyjski lekkoatleta, sprinter i średniodystansowiec (ur. 1882)
1917 – Emil Adolf von Behring, niemiecki bakteriolog, laureat Nagrody Nobla (ur. 1854)
1921 – Kazimierz Grudzielski, polski generał (ur. 1856)
1927 – Vicente March, hiszpański malarz (ur. 1859)
1928 – Gustave Ador, szwajcarski polityk, prezydent Szwajcarii (ur. 1845)
1932 – Franciszek Sokal, polski inżynier, polityk, dyplomata (ur. 1881)
1933 – Baltasar Brum, urugwajski polityk, prezydent Urugwaju (ur. 1883)
1939 – Johan Petter Åhlén, szwedzki przedsiębiorca, curler (ur. 1879)
1941 – Witold Wilkosz, polski matematyk, fizyk, filozof, orientalista, popularyzator nauki (ur. 1891)
1943 – Aureli Drogoszewski, polski krytyk i historyk literatury​ (ur. 1863)
1944:
Johannes Greber, niemiecki spirytysta (ur. 1874)
Thomas Lyle, australijski naukowiec, zawodnik i sędzia rugby union, działacz sportowy pochodzenia irlandzkiego (ur. 1860)
Mychajło Pohotowko, ukraiński wojskowy, szef warszawskiego oddziału Ukraińskiego Komitetu Centralnego (ur. 1891)
1945:
Hans Fischer, niemiecki chemik, laureat Nagrody Nobla (ur. 1881)
Maria (Skobcowa), rosyjska mniszka prawosławna, poetka, działaczka społeczna, święta (ur. 1891)
Natalia Tułasiewicz, polska polonistka, męczennica, błogosławiona (ur. 1906)
1946 – Feliks Andrzejewski, polski polityk, samorządowiec, poseł na Sejm RP, żołnierz AK i WiN, rzemieślnik (ur. 1889)
1948 – Egon Erwin Kisch, czeski dziennikarz, publicysta (ur. 1885)
1949 – Zygmunt Fedorski, polski architekt (ur. 1883)
1952 – Walter Schellenberg, niemiecki funkcjonariusz nazistowski, szef Sicherheitsdienst (ur. 1910)
1956 – Ralph DePalma, włosko-amerykański kierowca wyścigowy (ur. 1882)
1957:
Kyösti Järvinen, fiński ekonomista, polityk (ur. 1869)
Gene Lockhart, kanadyjski aktor, piosenkarz (ur. 1891)
1961 – Paul Landowski, francuski rzeźbiarz pochodzenia polskiego (ur. 1875)
1964 – Seweryn Ludkiewicz, polski polityk, minister rolnictwa i dóbr państwowych (ur. 1882)
1965 – Hugo Henry Riemer, amerykański działacz religijny, członek Ciała Kierowniczego Świadków Jehowy (ur. 1879)
1967:
Don Alvarado, amerykański
Rodion Malinowski, radziecki dowódca wojskowy, marszałek ZSRR (ur. 1898)
1968:
Bolesław Drobner, polski polityk (ur. 1883)
Eivar Widlund, szwedzki piłkarz, bramkarz (ur. 1905)
Christen Wiese, norweski żeglarz sportowy (ur. 1876)
1970 – Siemion Timoszenko, radziecki dowódca wojskowy, marszałek ZSRR (ur. 1895)
1971 – Michael Browne, irlandzki kardynał (ur. 1887)
1973 – Ota Pavel, czeski pisarz, dziennikarz sportowy (ur. 1930)
1974:
Karl Hohmann, niemiecki piłkarz, trener (ur. 1908)
Bolesław Konieczniak, polski rewolucjonista, działacz socjalistyczny i komunistyczny (ur. 1890)
1976 – Paul Strand, amerykański fotograf, reżyser (ur. 1890)
1978 – Charles Best, kanadyjski fizjolog (ur. 1899)
1980:
Jesse Owens, amerykański lekkoatleta (ur. 1913)
Stanisław Ujejski, polski generał (ur. 1891)
1982 – Marek Rakowski, polski tłumacz (ur. 1890)
1984:
Zygmunt Łakomiec, polski polityk, minister handlu wewnętrznego (ur. 1936)
Ryszard Sobok, polski masowy morderca (ur. 1951)
1986 – Maciej Kononowicz, polski pisarz, tłumacz (ur. 1912)
1988 – William McMahon, australijski polityk, premier Australii (ur. 1908)
1989 – Jerzy Niemojewski, polski poeta, tłumacz (ur. 1918)
1990 – Jerzy Ablewicz, polski duchowny katolicki, biskup tarnowski (ur. 1919)
1992 – Zenon Różycki, polski koszykarz (ur. 1913)
1993:
Brandon Lee, amerykański aktor (ur. 1965)
Mitchell Parish, amerykański pisarz, autor tekstów piosenek (ur. 1900)
Nicanor Zabaleta, baskijski harfista (ur. 1907)
1994 – Léon Degrelle, belgijski polityk (ur. 1906)
1995 – Selena, amerykańska piosenkarka (ur. 1971)
1996 – Nino Borsari, włoski kolarz szosowy i torowy (ur. 1911)
1997:
Friedrich Hund, niemiecki fizyk (ur. 1896)
Lyman Spitzer, amerykański astrofizyk, fizyk teoretyczny (ur. 1914)
1998 – Franciszek Ryszka, polski historyk, politolog, prawnik (ur. 1924)
2001:
David Rocastle, angielski piłkarz (ur. 1967)
Clifford Shull, amerykański fizyk, laureat Nagrody Nobla (ur. 1915)
2002 – Rafael Chwoles, polski malarz, grafik (ur. 1913)
2004 – Józef Łobocki, polski trener piłkarski (ur. 1946)
2006:
Florian Krygier, polski trener piłkarski, działacz sportowy (ur. 1907)
Jackie McLean, amerykański muzyk, kompozytor, saksofonista (ur. 1931)
Jerzy Serczyk, polski historyk (ur. 1927)
2007 – Bogusław Rybski, polski harcmistrz (ur. 1922)
2008:
Jules Dassin, amerykański reżyser filmowy (ur. 1911)
Halszka Osmólska, polski paleontolog (ur. 1930)
2009:
Raúl Alfonsín, argentyński polityk, prezydent Argentyny (ur. 1927)
Enea Masiero, włoski piłkarz, trener (ur. 1933)
2011:
Jacques Amir, izraelski polityk (ur. 1933)
Gil Clancy, amerykański trener i menedżer bokserski (ur. 1922)
Claudia Heill, austriacka judoczka (ur. 1982)
Zuzanna Stromenger, polska biolog, uczestniczka powstania warszawskiego (ur. 1925)
Jerzy Tomaszewski, polski dziennikarz (ur. 1932)
2012:
Judith Adams, australijska polityk (ur. 1943)
Kornel Gibiński, polski lekarz, profesor nauk medycznych, internista, gastroenterolog, farmakolog kliniczny, filozof medycyny (ur. 1915)
Władysław Polański, polski generał (ur. 1924)
Halbert White, amerykański ekonomista (ur. 1950)
2013 – Ronnie Ray Smith, amerykański lekkoatleta, sprinter (ur. 1949)
2014:
Władysław Filipowiak, polski historyk, archeolog (ur. 1926)
Frankie Knuckles, amerykański didżej, producent muzyczny (ur. 1955)
2015:
Billy Butler, amerykański wokalista soulowy (ur. 1945)
Bernard Piotrowski, polski historyk, skandynawista (ur. 1939)
Philip Potter, dominicki duchowny protestancki, sekretarz generalny Światowej Rady Kościołów (ur. 1921)
2016:
Béla Biszku, węgierski polityk komunistyczny (ur. 1921)
Giorgio Calabrese, włoski autor tekstów piosenek (ur. 1929)
Ronnie Corbett, szkocki aktor, komik (ur. 1930)
Georges Cottier, szwajcarski dominikanin, kardynał (ur. 1922)
Hans-Dietrich Genscher, niemiecki prawnik, polityk, dyplomata (ur. 1927)
Zaha Hadid, brytyjska architekt (ur. 1950)
Imre Kertész, węgierski pisarz, laureat Nagrody Nobla (ur. 1929)
2017:
Gilbert Baker, amerykański grafik, działacz na rzecz LGBT (ur. 1951)
Erwin Kruk, polski pisarz (ur. 1941)
James Rosenquist, amerykański malarz, pionier Pop artu (ur. 1933)

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *