Grzegorz z Sanoka

Grzegorz z Sanoka – ur. ok. 1407 r. w okolicach Sanoka, zm. 29 stycznia 1477 r. w Rohatynie, polski biskup rzymskokatolicki, profesor Akademii Krakowskiej, arcybiskup metropolita lwowski w latach 1451–1477. Poeta, prozaik i humanista, założyciel pierwszego w Polsce dworu humanistycznego. Pochodził z ubogiej rodziny szlacheckiej. Jako 12-letni chłopiec uciekł z domu i po trwających 10 lat wędrówkach dotarł do krajów niemieckich. Około 1421 roku rozpoczął naukę w Krakowie. Zajmował się m.in. przepisywaniem rękopisów, śpiewem i muzyką. W 1428 roku zapisał się na Akademię Krakowską, gdzie uzyskał stopień bakałarza.

W 1433 roku został profesorem poezji rzymskiej. W latach 1433–1437 był wychowawcą synów wojewody krakowskiego Jana Tarnowskiego, a później synów króla Polski Kazimierza Jagiellończyka. Przed 1437 roku przyjął święcenia kapłańskie. Na dalsze studia wyjechał do Włoch, gdzie przebywał trzy lata. W kancelarii papieża Eugeniusza IV powierzono mu obowiązki muzyka i kopisty. Po pobycie we Włoszech osiadł w 1440 roku w Wieliczce jako proboszcz, utrzymując ścisły kontakt z krakowskim środowiskiem naukowym. Ufundował szpital dla ubogich w Brzesku. Jako kapelan króla Władysława Warneńczyka i notariusz kancelarii królewskiej wziął udział w wyprawie węgierskiej, w 1444 roku wziął udział w bitwie pod Warną, z której cudem uratował go Jan Hunyady.

W latach 1440–1450 przebywał na Węgrzech, gdzie przez pewien czas był wychowawcą synów Jana Hunyadyego i przebywał na dworze humanisty biskupa Jana Vitéza. Po powrocie do kraju w 1451 został arcybiskupem metropolitą lwowskim i stworzył w swojej rezydencji w Dunajowie pierwszy w Polsce dwór humanistyczny. Za namową Andrzeja Odrowąża, wojewody ruskiego, zgodził się na sprowadzenie do Lwowa bernardynów.