Jakub z Szadka

Jakub z Szadka herbu Wieniawa – ur. 1412 r., zm. 28 października 1487 r. w Krakowie, dyplomata i prawnik, rektor Akademii Krakowskiej 1475-1476, doktor prawa kanonicznego i wikariusz generalny biskupa krakowskiego, ekspert królewski w dziedzinie rewindykacji utraconych ziem polskich. Pochodził z zamożnej rodziny mieszczańskiej. Studia uniwersyteckie rozpoczął w 1428 roku na Akademii Krakowskiej, na Wydziale Sztuk Wyzwolonych. W 1429 roku uzyskał tytuł bakałarza a w 1432 roku został magistrem sztuk wyzwolonych. Podczas studiów zaprzyjaźnił się z Janem Długoszem. Następnie studiował prawo uzyskując około 1460 roku tytuł doktora dekretów. Ukoronowaniem jego kariery było dojście w 1475 roku do stanowiska rektora Akademii a jego największą zasługą była rozbudowa Collegium Minus tej uczelni.

W 1457 roku, wraz z Janem Długoszem został wyznaczony do pertraktacji z czeskim dowódcą wojsk zaciężnych Krzyżaków w celu wykupienia Malborka z rąk krzyżackich. Dzięki pieniądzom pozyskanym od miasta Gdańsk żołnierze oddali zamek Polakom. Jakub z Szadka opowiadał się również za włączeniem do Korony Mazowsza, dowodząc w 1462 roku praw króla polskiego do Księstwa Płockiego. W 1473 uczestniczył w zjeździe dyplomatów polsko-węgierskich w Nysie, gdzie popierał starania Kazimierza Jagiellończyka o koronę czeską i węgierską dla jego synów.

W 1464 roku podczas wojny trzynastoletniej z Krzyżakami Jakub z Szadka dowodził, w oparciu o dane toponomastyczne, praw Polski do Pomorza jako ziemi osiadłej i posiadanej przez naród plemienia i języka polskiego, który nadał nazwy górom, rzekom i innym miejscom, zanim powstał zakon krzyżacki. Roszczenia wobec zakonu sformułował w piętnastu artykułach, opierając się na przesłankach naukowych. Był to ważny dokument wkładu polskiej nauki w dzieło odzyskania ziem polskich nad Bałtykiem w XV w. Mowy Jakuba skierowane przeciwko Zakonowi jak i w sprawie odzyskania Mazowsza, znane są dzięki Janowi Długoszowi. Argumenty prawne używane przez Jakuba z Szadka stały się podstawą polskiej dyplomacji w późniejszych wiekach.

Za zasługi dla Korony otrzymał probostwo przemyskie. Pełnił urząd audytora nadwornego biskupa krakowskiego, po czym w 1474 roku został prepozytem św. Michała w Krakowie, a w 1476 roku wikariuszem generalnym.

Dodaj komentarz