Cel 12: Zapewnić wzorce zrównoważonej konsumpcji i produkcji
[Powrót do: Agenda ONZ 2030]
Jak podają źródła ONZ, jeżeli, zgodnie z szacunkami, populacja świata do 2050 roku wzrośnie do 9,6 miliarda, to do prowadzenia dotychczasowego stylu życia będziemy potrzebować bogactw naturalnych w ilościach odpowiadających trzykrotności zasobów naszej planety. Aby zapewnić zasoby żywnościowe planuje się wprowadzenie do obiegu żywności modyfikowanej genetycznie. Mówi o tym jedno z zadań powiązanych z Celem nr 2:
2.5 Do 2020 roku zapewnić różnorodność genetyczną nasion, roślin uprawnych, zwierząt hodowlanych i udomowionych oraz powiązanych z nimi dzikich gatunków. Należy skutecznie zarządzać bankami nasion i roślin oraz różnorodnymi ich odmianami na poziomie krajowym, regionalnym i międzynarodowym, jak również promować dostęp do oraz uczciwy i sprawiedliwy podział korzyści płynących z eksploatacji zasobów genetycznych oraz związanej z nimi tradycyjnej wiedzy, zgodnie z ustaleniami na szczeblu międzynarodowym.
Jednym z rozwiązań tego problemu ma też być gospodarka niskoemisyjna, o obiegu zamkniętym oraz współkonsumpcja. Gospodarka zamkniętego cyklu, to gospodarka, która pozwala zachować możliwie jak najdłużej wartość dodaną produktów i wyeliminować odpady. Przykładem takiej gospodarki jest recykling, ale dąży się do niemal całkowitej redukcji odpadów, traktując wszystko jako potencjalny surowiec.
ONZ podaje, że również zużycie energii jest ogromne. Tylko gospodarstwa domowe zużywają 29% globalnej energii i przyczyniają się do emitowania 21% dwutlenku węgla. Duży wpływ na środowisko ma też produkowanie żywności. Sektor żywnościowy pochłania 30% skonsumowanej energii i odpowiada za 22% całkowitej emisji gazów cieplarnianych. Natomiast gospodarstwa domowe, poprzez swój wybór produktów żywnościowych i sposobu odżywiania, wpływają na ilość produkowanej energii, marnotrawionej żywności oraz na swoje otoczenie.
Agenda ONZ 2030 podaje rozwiązanie, czyli obniżenie zużywanych zasobów na jednostkę PKB, poprzez działania, takie jak edukacja na temat tzw. zrównoważonej konsumpcji, ale też przede wszystkim obniżenia finansowania państwowego dostępnego dla działalności wykorzystującej paliwa kopalne, czyli m.in. węgiel. Mówi o tym zadanie 12.C
Zracjonalizować nieefektywne subwencje na paliwa kopalne, sprzyjające ich zbędnemu zużyciu, poprzez usunięcie nieprawidłowości rynkowych, zgodnie z uwarunkowaniami krajowymi, w tym poprzez restrukturyzację podatków i stopniowe wycofywanie szkodliwych dotacji tam, gdzie one występują, odnotowując ich wpływ na środowisko.
Degradacja ziemi, obniżająca się urodzajność gleby, niezrównoważone zużycie wody, nadmierne rybołówstwo i degradacja środowiska morskiego powodują zmniejszoną zdolność środowiska naturalnego w zakresie zapewnienia nam żywności. Aby to zmienić, ONZ proponuje systematycznege podejście i współpracę podmiotów uczestniczących w całym łańcuchu dostaw, począwszy od producentów, a skończywszy na konsumentach. Ważna jest edukacja konsumentów, która podniesie świadomość na temat zrównoważonej konsumpcji oraz związanym z nią stylem życia.
Jest to jedna z cech carakterystycznych Agendy ONZ 2030, próba narzucenia danego stylu życia. Już w 1992 roku Maurice Strong, sekretarz generalny Szczytu Ziemi, stwierdził, że:
„obecny styl życia i wzór konsumpcji zamożnej klasy średniej – obejmujący wysokie spożycie mięsa, dużej ilości przetworzonej żywności, korzystanie z kopalnych paliw, klimatyzacji w domu i pracy, podmiejskie osiedla domów jednorodzinnych – nie są zrównoważone. Konieczna jest zmiana stylu życia na taki, który będzie dostosowany do wzorców konsumpcji nieszkodliwej dla środowiska.„
Jedną z osób nachalnie propagujących jedyny słuszny styl życia jest europosłanka Sylwia Suprek. Jej pomysły to m.in. wyższa składka zdrowotna dla osób, które spożywają mięso. Takie zróżnicowanie byłoby jednak niezgodne z polską konstytucją, ponieważ art. 32 Konstytucji mówi, że:
1. Wszyscy są wobec prawa równi. Wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne.
2. Nikt nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny.
Kolejnym pomysłem europosłanki, jest podatek od mięsa. Niestety europarlament przegłosował możliwość podwyższenia podatku VAT na produkty spożywcze, które są niezdrowe i o dużym śladzie środowiskowym. Według Sylwii Spurek dodatkowe przychody z podatku od mięsa można przeznaczyć na zamykanie kopalni oraz rozwój nowych, zielonych technologii.
Cele zawarte w Agendzie ONZ 2030, mające na celu zapewnienie zrównoważonej produkcji i konsumpcji:
12.1 Wdrożyć dziesięcioletnie programy dotyczące zrównoważonej konsumpcji i produkcji dla wszystkich krajów, przy czym kraje rozwinięte powinny tym działaniom przewodzić, z uwzględnieniem stopnia rozwoju i możliwości krajów rozwijających się.
12.2 Do 2030 roku zapewnić zrównoważone zarządzanie i efektywne zużycie zasobów naturalnych.
12.3 Do 2030 roku zmniejszyć o połowę globalną ilość marnowanej żywności per capita w sprzedaży detalicznej i konsumpcji, zmniejszyć straty żywnościowe w procesie produkcji i dystrybucji, w tym straty powstałe podczas zbiorów.
12.4 Do 2020 roku zapewnić stabilne i ekologiczne zarządzanie chemikaliami i wszystkimi odpadami podczas ich całego cyklu życia, w zgodzie z ustaleniami międzynarodowymi. Znacząco zmniejszyć poziom tych substancji w powietrzu, wodzie i glebie, tym samym minimalizując ich negatywny wpływ na zdrowie człowieka i środowisko.
12.5 Do 2030 roku istotnie obniżyć poziom generowania odpadów poprzez prewencję, redukcję, recykling i ponowne użycie.
12.6 Zachęcać przedsiębiorstwa, w szczególności te duże i międzynarodowe, do wdrażania praktyk w zakresie zrównoważonego rozwoju i uwzględniania informacji na ten temat w swoich cyklicznych raportach.
12.7 Promować praktyki w zakresie zrównoważonych zamówień publicznych, zgodne z polityką i priorytetami krajowymi.
12.8 Do 2030 roku zapewnić dostęp do istotnych informacji i podnieść świadomość wszystkich ludzi na całym świecie w zakresie zrównoważonego rozwoju i stylu życia w zgodzie z naturą.
12.A Wspierać kraje rozwijające się we wzmacnianiu ich zdolności naukowych i technologicznych dążących do utworzenia bardziej zrównoważonych wzorców konsumpcyjnych i produkcyjnych.
12.B Rozwijać i wdrażać narzędzia monitorujące wpływ zrównoważonego rozwoju na zrównoważoną turystykę tworzącą miejsca pracy oraz promującą lokalną kulturę i produkty.
12.C Zracjonalizować nieefektywne subwencje na paliwa kopalne, sprzyjające ich zbędnemu zużyciu, poprzez usunięcie nieprawidłowości rynkowych, zgodnie z uwarunkowaniami krajowymi, w tym poprzez restrukturyzację podatków i stopniowe wycofywanie szkodliwych dotacji tam, gdzie one występują, odnotowując ich wpływ na środowisko, w pełni biorąc pod uwagę specyficzne potrzeby i uwarunkowania krajów rozwijających się oraz minimalizować możliwy niekorzystny wpływ na ich rozwój, w sposób który chroni ubogie i narażone społeczności.