Kraśnik

[ dolnośląskie ] [ kujawsko-pomorskie ] [ lubelskie ] [ lubuskie ] [ łódzkie ] [ małopolskie ] [ mazowieckie ]
[ opolskie ] [ podkarpackie ] [ podlaskie ] [ pomorskie ] [ śląskie ] [ świętokrzyskie ]
[ warmińsko-mazurskie ] [ wielkopolskie ] [ zachodniopomorskie ]

Kraśnik położony jest w województwie lubelskim na Wyżynie Lubelskiej, 49 km na południowy zachód od Lublina. Znajduje się przy dawnym szlaku prowadzącym ze Śląska i Gór Świętokrzyskich do Włodzimierza i Kijowa. Kraśnik początkowo należał do rodu Gorajskich, a przed 1410 rokiem, jako posag Anny z Goraja, córki Dymitra z Goraja herbu Korczak, miasto przeszło w ręce Tęczyńskich. Dzięki nim miasto znacznie się rozwinęło. W W 1604 roku miasto kupił hetman wielki koronny Jan Zamoyski, włączając je do Ordynacji Zamojskiej, w skład której wchodziło do 1866 roku.

W 1878 roku Kraśnik, po udziale w Powstaniu styczniowym, utracił prawa miejskie, które odzyskał dopiero po zakończeniu II wojny światowej, w niepodległej Polsce. W latach 1937–1938, w ramach Centralnego Okręgu Przemysłowego, na północ od miasta w lesie Budzyń wybudowano zakład zbrojeniowy, który miał produkować amunicję dla artylerii, ruszyła jednak tylko produkcja zapalników. W czasie okupacji niemieckiej, produkowano tu części do samolotu Heinkel.

W 1942 roku niemiecki okupant utworzył w Budzyniu obóz koncentracyjny, podobóz KL Lublin. Zginęło w nim 8 tysięcy ludzi. W nocy z 31 grudnia 1942 na 1 stycznia 1943 roku w ramach akcji „Wieniec II” wysadzono w powietrze przepust kolejowy pod Kraśnikiem. Oddziałem Szarych Szeregów dowodził Tadeusz Zawadzki ps. Zośka. Natomiast 10 marca 1945 roku został zamordowany ks. Stanisław Zieliński, kapelan Narodowych Sił Zbrojnych. Zabójstwa dokonali prawdopodobnie funkcjonariusze UB.

Do najcenniejszych zabytków Kraśnika należy kościół parafialny pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, w którym znajdują się renesansowe nagrobki Tęczyńskich. Przy kościele św. Ducha znajduje się natomiast grób ks. Stanisława Zielińskiego.