Kryże Roman

Roman Kryże – ur. 4 lipca 1907 r. we Lwowie, zm. 23 marca 1983 r. w Warszawie, sędzia Najwyższego Sądu Wojskowego. Był nim przez 10 lat, od sierpnia 1945 roku do 1955 roku. Mówiło się o nim, że „kryżuje ludzi” oraz, że „sądzi Kryże, będą krzyże”. Skończył Wydział Prawa na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Aplikację, asesurę i pierwsze lata w zawodzie sędziego odbył jako sędzia grodzki w Sądzie Grodzkim Sądu Okręgowego w Grudziądzu. Podczas kampanii wrześniowej pełnił służbę w stopniu podporucznika w 65 ułku piechoty. Od 18 września 1939 do 5 lutego 1945 roku przebywał w niewoli niemieckiej. Po oswobodzeniu brał udział w walkach o przełamanie Wału Pomorskiego. Ochotniczo zgłosił się do komunistycznego sądownictwa wojskowego.

11 sierpnia 1955 roku został przeniesiony do rezerwy. W latach 1955–1977 był sędzią Sądu Najwyższego. Brał udział w orzekaniu wyroków skazujących, w tym również na karę śmierci, w sprawach przeciwko działaczom podziemia niepodległościowego, m.in. rotmistrza Witolda Pileckiego i majora Tadeusza Pleśniaka. W 1964 roku był przewodniczącym składu sędziowskiego, który wydał wyroki skazujące w sprawie tzw. afery mięsnej. Wiele z wyroków wydanych przez niego zostało uznanych po 1989 roku za mordy sądowe. Jest ojcem Andrzeja Kryże, sekretarza stanu i podsekretarza stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości w latach 2005–2007 w rządzie Jarosława Kaczyńskiego. Został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach, tuż obok „Łączki”.

« Powrót do Leksykonu