Bogatynia

[ dolnośląskie ] [ kujawsko-pomorskie ] [ lubelskie ] [ lubuskie ] [ łódzkie ] [ małopolskie ] [ mazowieckie ]
[ opolskie ] [ podkarpackie ] [ podlaskie ] [ pomorskie ] [ śląskie ] [ świętokrzyskie ]
[ warmińsko-mazurskie ] [ wielkopolskie ] [ zachodniopomorskie ]

Bogatynia położona jest w województwie dolnośląskim, nad potokiem Miedzianka, w polskiej części Łużyc Górnych. Jest to jedna z najbogatszych gmin w Polsce. Na jej terenie znajdują się Kopalnia Węgla Brunatnego Turów oraz Elektrownia Turów. Bogatynia została założona w XIII wieku jako osada łużycka. Od 1319 roku leżała w granicach piastowskiego księstwa jaworskiego. Od 1346 roku znajdowała się pod panowaniem czeskim.

Miejscowość szybko się rozwijała ze względu na położenia na szlaku handlowym między Dreznem a Świdnicą. W 1635 roku, po zakończeniu wojny trzydziestoletniej, Elektorat Saksonii przejął większość Łużyc wraz z Bogatynią. W latach 1697–1706 i 1709–1763 Bogatynia leżała w granicach unijnego państwa polsko-saskiego. Bogatynia rozkwitała jako ośrodek tkactwa, dowodem tego są okazałe domy przysłupowo-zrębowe.

Od połowy XIX wieku rozwinął się przemysł lekki i wydobycie węgla brunatnego. Po II wojnie światowej miasto znalazło się w granicach Polski. Niemiecką ludność, która pozostała w Bogatyni wysiedlono do Niemiec.

W sierpniu 2010 roku spływający ze stoków Gór Izerskich potok Miedzianka wystąpił z koryta. W czasie tej powodzi ucierpiało 277 zabytkowych domów. Jedenaście z nich zostało zniszczonych całkowicie, a 36 częściowo. Kilkadziesiąt z zalanych zabytków to najcenniejsze historycznie konstrukcje przysłupowe, zbudowane pomiędzy drugą połową XVII a początkami XIX wieku.

Domy przysłupowe łączą w sobie dwa rodzaje budownictwa ludowego, słowiański styl belek i mur pruski. Zazwyczaj są to domy piętrowe, w których na parterze mieściły się warsztaty tkackie. Często posiadają elementy zdobnicze: portale drzwiowe, dekorowane słupy, czy też opaski okienne. Obecnie w wielu z nich mieszczą się klimatyczne pensjonaty.