Traktat wersalski

[ Strona informacyjna Traktat wersalski ]

[ Konferencja w Wersalu ] [ 14 punktów Wilsona ] [ Mały traktat wersalski ]
[ Straty terytorialne Niemiec ] [ Rozbrojenie Niemiec ] [ Zobowiązania Niemiec ]

Traktat wersalski – dokument podpisany 28 czerwca 1919 r na międzynarodowej Konferencji Pokojowej w Paryżu.

Brało w niej udział 27 zwycięskich państw. Polska była reprezentowana przez Ignacego Paderewskiego i Romana Dmowskiego. Układ ustalał granice w powojennej Europie. Na konferencję nie zostali zaproszeni: Niemcy, Austro-Węgry, Turcja, Bułgaria (przegrali wojnę) oraz Rosja Sowiecka (rząd bolszewicki nie był uznawany). Między ZSRS, a Niemcami został podpisany jednak bilateralny traktat brzeski. Po zawarciu traktatu z Niemcami nastąpiło zawarcie dalszych porozumień pokojowych z państwami pokonanymi. Ważnym skutkiem traktatu było powołanie do życia Ligi Narodów. Celem organizacji było utrzymanie pokoju na śmierci oraz i współpracy międzynarodowej.

Układ po 123 latach zniewolenia Polski ustalał jej granice. Równocześnie z Traktatem wersalskim podpisany został układ mniejszościowy, tzw. Mały traktat wersalski. Nie był on korzystny dla strony polskiej. Również strona niemiecka miała do niego zarzuty. Po podpisaniu traktatu, w Sejmie polskim toczyła się debata nad jego ratyfikacją. Dyskusję otworzył premier i minister spraw zagranicznych Ignacy Paderewski. Prawica, na czele z premierem, Władysławem Grabskim i Andrzejem Wierzbickim (Związek Ludowo-Narodowy) opowiedziała się za ratyfikacją obu dokumentów. PSL „Wyzwolenie” (Maciej Rataj) chciało rozdzielić głosowanie nad poszczególnymi traktatami, Wincenty Witos (Piast) atakował oba traktaty, podobnie jak całe PPS z Hermanem Liebermanem na czele. Ich zdanie poparł Eustachy Rudziński (Wyzwolenie). Na wniosek Wojciecha Korfantego odbyło się głosowanie imienne. Ustawę uchwalono większością 286 głosów przeciwko 41.