Kosmowska Irena

Irena Kosmowska – ur. 20 grudnia 1879 r. w Warszawie, zm. 21 sierpnia 1945 r. w Berlinie, polska działaczka niepodległościowa, ludowa i oświatowa, poseł na Sejm Ustawodawczy oraz I i II kadencji w II RP. Ukończyła tajną pensję w Warszawie i szkołę gospodarczą dla córek ziemiańskich w Kuźnicach koło Zakopanego. Od 1905 do 1908 roku studiowała historię i literaturę polską jako wolna słuchaczka na uniwersytecie we Lwowie. Przed I wojną światową brała udział w organizowaniu szkół rolniczych w Kruszynku, Gołotczyźnie, Sokołówku i Bratnem. Współpracowała z Jadwigą Dziubińską przy opracowaniu programu pierwszych szkół ludowych wzorowany na duńskich uniwersytetach ludowych i czeskich szkołach rolniczych.

Po wybuchu I wojny światowej uczestniczyła w pracach Zjednoczenia Organizacji Niepodległościowych oraz w Lidze Kobiet Pogotowia Wojennego i tworzącej się Polskiej Organizacji Wojskowej. W maju 1915 roku została aresztowana, i wywieziona w głąb Rosji. Po powrocie do kraju w 1918 roku przystąpiła do PSL Wyzwolenie i zostałą wiceministrem opieki społecznej w rządzie Ignacego Daszyńskiego. W latach 1919–1930 posłanką na Sejm z ramienia PSL Wyzwolenie. W 1930 roku została skazana na pół roku więzienia za wystąpienie przeciwko Józefowi Piłsudskiemu. Podczas II wojny światowej uczestniczyła w działaniach podziemnego ruchu ludowego. Zostałą aresztowana przez gestapo w nocy z 18 na 19 lipca 1942 roku i więziona początkowo na Pawiaku, a następnie w Berlinie, gdzie zmarła.

« Powrót do Leksykonu