Woronicz Jan Paweł

Jan Paweł Woronicz – ur. 28 czerwca 1757 r. w Brodowie pod Ostrogiem, zm. 6 grudnia 1829 r. w Wiedniu, polski biskup rzymskokatolicki, kaznodzieja, wychowanej jezuitów i jezuita do 1772 roku, poeta, mówca, radca stanu Księstwa Warszawskiego, biskup diecezjalny krakowski, arcybiskup metropolita warszawski i prymas Królestwa Polskiego. Początkowo uczył się u jezuitów w Ostrogu na Wołyniu, gdzie ujawnił zdolności poetyckie, pisząc pierwsze sielanki. Tam też wstąpił wkrótce do zakonu jezuitów 5 września 1770 roku, gdzie odbył 2-letni nowicjat i roczny kurs retoryki. Jednak wobec kasaty tego zakonu w roku 1773 został ostatecznie wyświęcony na księdza diecezjalnego. Wkrótce potem podjął studia w Akademii Wileńskiej, które zakończył z tytułem doktora obojga praw.

W latach 1783-1784 studiował teologię w seminarium Św. Krzyża w Warszawie. Dnia 3 marca 1784 roku, 3 miesiące przed uzyskaniem święceń kapłańskich został proboszczem w Liwie. Wkrótce potem został też kanonikiem kijowskim. Podczas Sejmu Czteroletniego pracował w komisji do spraw religijnych, pisał mowy biskupom zasiadającym w Senacie Rzeczpospolitej. Od 1794 roku był kanonikiem chełmskim. W czasie Insurekcji kościuszkowskiej był komisarzem Komisji Porządkowej Księstwa Mazowieckiego. Układał odezwy patriotyczne, budzące patriotycznego ducha wśród chłopów. 12 marca 1795 roku objął kanonię warszawską. W listopadzie 1797 roku został kanonikiem wrocławskim. W 1800 roku wycofał się z życia hierarchii kościelnej i osiadł na probostwie w Kazimierzu Dolnym. Tam związał się z rodziną Czartoryskich osiadłą w Puławach.

Napisał poemat „Świątynia Sybilli”, który stanowił formę wierszowanej historii Polski. Porównywał w nim Polaków do poszukujących swojej Ojczyzny Trojańczyków, który uciekali spod murów zburzonej przez Greków Troi. Pisał wiersze, poematy, ody, kazania i dzieła historyczne. W jego utworach naród polski stanowił obrońcę chrześcijańskiego dziedzictwa, a niepodległą Polskę jako „przedmurze chrześcijaństwa”. Po rozbiorach brał udział w pracach założonego pod zaborem pruskim Towarzystwa Warszawskiego Przyjaciół Nauk. Pisał m.in. „Rozprawy o pieśniach narodowych”, poświęcone literaturze polskiej. Zachęcał, pomagał i inspirował innych do badań nad przeszłością Słowian.

Gdy powstało Księstwo Warszawskie włączył się w dzieło odbudowy polskiej edukacji. W 1815 roku został biskupem krakowskim i w pałacu biskupim stworzył gabinet historyczny. Składały się na niego rzeźby, obrazy, ryciny, broń, teksty, stroje i naczynia oraz inne dekoracje. Zasiadł też w Senacie. W 1827 roku został arcybiskupem metropolitą warszawskim i prymasem Królestwa Polskiego. 24 maja 1829 roku na Zamku Królewskim w Warszawie przewodniczył uroczystościom koronacyjnym cesarza Mikołaja I, który koronował się sam, prymas Woronicz podał cesarzowi jedynie koronę.

Dodaj komentarz