Pamięć o Zbrodni w Mniszku 1939-40 r.

[ Powrót do historii Polski ]

[ Zbrodnia w Mniszku 1939-40 – strona informacyjna ]

[ Przygotowania ] [ Przebieg ] [ Pamięć ]

 

Po zakończeniu II wojny światowej Główna Komisja Badania Zbrodni Niemieckich w Polsce przystąpiła do śledztwa w prawie zbrodni ludobójstwa w Świeciu i na terenie jego powiatu. Sąd skazał na śmierć Kuscha, który wymordował wielu Polaków oraz dr Leona Kuchannego (przedwojennego dyrektora świeckiego gimnazjum), jak i Ernsta Papendicka, właściciela fabryki maszyn z Orzechowa.

Za zbrodnie popełnione w latach 1939-1945 na karę śmierci skazano gaulaitera NSDAP i gdańskiego namiestnika III Rzeszy, Alberta Forstera. Wyrok na nim wykonano 28 lutego 1952 roku w więzieniu na Mokotowie, w Warszawie. Za swoje zbrodnie popełnione w ramach Intelligenzaktion śmierć poniósł Wyższy Dowódca SS i Policji na Pomorzu, Richard Hildebrandt – skazano go wyrokiem sądu w Bydgoszczy, a wykonano go 10 marca 1851 roku.

Niestety wielu niemieckich zbrodniarzy i ich pomocników z Selbstschutzu uniknęło jednak kary. Jedenastu członków owej brutalnej, paramilitarnej formacji, których nazwiska ustalono nie poniosło jakiejkolwiek kary – nie osądzono nikogo z nich. Inni uciekli lub polegli na froncie wojennym.

Co ciekawe, wojnę przeżył sołtys Nowych Krąplewic i komendant Selbstschutzu w powiecie świeckim, Franz Domke. W styczniu 1948 roku władze PRL wystąpiły z wnioskiem o jego ekstradycję, została ona jednak zawieszona a sam Domke nigdy nie odpowiedział już za swoje czyny.

W celu upamiętniania i uhonorowania ofiar niemieckich Zbrodni w Mniszku 14 września 1947 roku na terenie byłego żwirowiska przeprowadzono ich symboliczny pogrzeb. Na miejsce zbrodni oddalone ok. 1,5 km od drogi krajowej nr. 91 pomiędzy Świeciem a Górną Grupą prowadzi umieszczona przy szosie tablica informacyjna. Pozostałości szubienicy, na której Niemcy wieszali stawiające opór ofiary znajdują się nieopodal parkingu.

Równie blisko znajduje się postawiona marmurowa tablica, na której zwięźle opisane jest w czterech językach miejsce zbrodni. Wybudowano także mogiłę w formie trapezu, na której środku widnieje wysoki krzyż wraz z tablicą pamiątkową. W cokole samego pomnika umieszczono szczątki ofiar masowych egzekucji. Konstrukcję oplatają bloki kamienne, w liczbie dwunastu i są one poświęcone przedstawicielom przeróżnych grup społecznych, które zostały ofiarami Zbrodni z Mniszku.