Bitwa o Ławicę
[ Strona informacyjna: Powstanie wielkopolskie ]
Zobacz: Przebieg Powstania wielkopolskiego.
Ostatnim punktem niemieckiego oporu w Poznaniu była stacja lotnicza na Ławicy, na zachodzie miasta. Stacjonujący tam lotnicy nie zamierzali się poddać i grozili zbombardowaniem miasta. Na lotnisku zwanym przez Niemców Die Fliegerstation Posen-Lawitz stacjonował Flieger Ersatz Abteilung Nr 4 (Zapasowy Oddział Lotniczy nr 4) liczący 250 żołnierzy. Lotnisko było zbudowane przed I wojną światową na apel gazety „Posener Tageblatt” ze składek społeczeństwa Poznania i oddane do eksploatacji w lipcu 1913 roku. W czasie wojny ważniejszą funkcję od lotniska pełniła hala zeppelinów na Winiarach, a Poznań był ośrodkiem wojsk balonowych.
Stacjonujący na Ławicy żołnierze dowodzeni byli przez dwóch oficerów, którzy utrzymywali stały kontakt z lotniskiem we Frankfurcie nad Odrą. Strona polska miała w jednostce swoich przedstawicieli, m.in. ppor. nawig. Jana Stempniewicza oraz pilotów Wiktora Pniewskiego i Jana Marciniaka.
Po opracowaniu planów ataku na stację lotniczą na Ławicy, dowódca Powstania wielkopolskiego Stanisław Taczak wydał ostateczny rozkaz zdobycia lotniska. W wyprawie na Ławicę brały udział trzy kompanie Służby Straży i Bezpieczeństwa pod dowództwem Bronisława Pinieckiego, a także dwudziałowy pluton artylerii, 50-osobowy oddział strzelców konnych straży miasta Poznania, oddział wykonawczy Polskiej Organizacji Wojskowej Zaboru Pruskiego oraz oddział sanitarny. Dowódcą całej akcji był podporucznik Andrzej Kopa.
Wyprawa ruszyła z Poznania w nocy z 5 na 6 stycznia 1918 roku, o godzinie 2:00. Najpierw został odcięty dopływ prądu do stacji i odcięto łączność telefoniczną. Lotnisko i koszary zostały z trzech stron, w okolicach stacji kolejowej na Woli ustawiono armaty, zdobyte 31 grudnia 1918 roku w wyprawie na poligon w Biedrusku. Kawaleria patrolowała okolice, aby odciąć niemieckiej załodze drogę ucieczki. Po wysłaniu grupy negocjacyjnej i odmowie kapitulacji przez niemiecką załogę, artyleria powstańcza rozpoczęła ostrzał.
Po kilku strzałach Polacy ruszyli do ataku i bez trudności zajęli lotnisko i budynki koszarowe. Po niemieckiej stronie poległo dwóch żołnierzy, a po stronie powstańczej był jeden poległy i trzech rannych. Stacja lotnicza na Ławicy, ostatni punkt niemieckiego oporu został zdobyty o godzinie 8:00 rano, 6 stycznia 1918 roku. Następnego dnia samoloty z bazy we Frankfurcie próbowały zbombardować Ławicę. Zginął jeden Polak, a dwóch odniosło rany. W kolejnym ataku 8 stycznia powstańcy otworzyli ogień i trafili niemiecki samolot, który zapalił się i w okolicach Bledzewa między Międzyrzeczem a Gorzowem awaryjnie lądował.
2 Eskadra Wielkopolska, powstała w lutym 1919 roku, po zdobyciu w czasie Powstania wielkopolskiego stacji lotniczej Ławica.
Na Ławicy zdobyto 70 samolotów, z tego 50 gotowych do startu, w tym gotowe do złożenia samoloty wielozadaniowe LVG C.V. Z zapasów tych sformowane zostały cztery eskadry, które dały początek polskiemu lotnictwu. Czarne krzyże na kadłubach zamalowano biało-czerwoną szachownicą, która zgodnie z rozporządzeniem szefa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego nr 38 z 1 grudnia 1918 roku był znakiem rozpoznawczym polskich sił powietrznych. Na zdobytym w Poznaniu sprzęcie lotniczym walczono później o Lwów oraz odpierano wojska bolszewickie w 1920 roku.